دست بسته مدیری؛ دیوار کوتاه دولت

آفتاب یزد- گروه سیاسی: اولین حضور در سری جدید برنامه دورهمی و باز هم حاشیه‌هایی که هم بر سر دولت آوار شد که در آن برنامه زیر تیغ تیز انتقادات مهران مدیری قرار گرفت و هم بر سر خود مهران مدیری که چرا دولت را به نقد گرفته است.
سیزده بدر امسال و ویژه برنامه دورهمی و اظهارات مدیری در این برنامه که همزمان بود با موج انتقادها از عملکردهای مسئولین در قبال سیل‌های دومینووار کشور، به مزاج دولتی‌ها خوش نیامد و این آغاز موج جدیدی از جدال مجری محبوب تلویزیونی با مسئولین اجرایی کشور شد.
جدالی که صد البته در برنامه‌های سابق دورهمی نیز کمابیش وجود داشت اما نه به این شدت و صراحت.
مدیری در بخشی از ویژه برنامه دورهمی در روز سیزده بدر اینگونه اظهار داشت: «من دیگر نمی‌دانم راجع به مشکلات چه بگویم سال گذشته همین موقع‌ها بود که دورهمی تمام شد و من هرچه که بلد بودم راجع به مشکلات کشور گفتم به زبان تندی هم گفتم، اما اکنون وضعیت به گونه‌ای شده است که همه می‌گویند‌ای کاش مثل همان سال بود. سال 97 که شاهکار کردید! این وضعیت اقتصاد است، این وضعیت معیشت مردم است، این وضعیت ارز است، این وضعیت زلزله و جدیدا سیل و این وضعیت هزاران چیز دیگر. چی کار دارید می‌کنید با خودتان؟ چی کار دارید می‌کنید با ما ؟ گفتند این برنامه سیزده بدر است اوقات مردم را با این چیزها تلخ نکن، به مردم امید بده (خنده حضار).چشم خدایا همه ما را امیدوار کن. همه ما را همینطوری با امید نگه دار. همه ما را با امید... (خنده و دست حضار ).»


مدیری در بخشی دیگر به نحوه کمک رسانی و شو آف مسئولین در بحث سیل هم اشاره می‌کند و می‌گوید هرکسی که بیشتر خیس شود و خودش را به زیر آب ببرد این روزها ملاک دلسوزتر بودنش شده است (!) و البته به گزارشگر صداو سیما هم اشاره کرد که تا کمر در آب رفته بود و شبیه پری دریایی شده بود.
انتقادات مدیری ظاهرا آنقدر ناخوشایند بود که در زمان بازپخش آن، این تکه‌ها و نقدها حذف شد.
سپس مرتضی میرباقری معاون سیما بدون اشاره به نقدهای مدیری خطاب به دولت از تذکر به مدیری بابت انتقاد از نحوه حضور خبرنگار صداو سیما و مسئولین در سیل سخن گفت و اظهارداشت: «برخی از تعابیر مهران مدیری مجری برنامه دورهمی که در اولین شب سری جدید «دورهمی» به اتفاقات سیل و حضور مسئولان در صحنه و خبر‌رسانی در تلویزیون پرداخت آن طور که باید متوازن و منصفانه نبود و باید ملاحظات بیشتری انجام می‌شد که در این زمینه تذکر لازم داده شده است.»
>وقتی کار به جای باریک کشید
اما آنچه که در این میان بیش از هر چیز ماجرای دورهمی را به جاهای باریک کشاند زمانی بود که وزیر کشور در جلسه‌ای به این برنامه حمله کرد و هیچ ابایی هم از انعکاس خشمش در رسانه‌ها نداشت، رحمانی فضلی در این باره گفت: «تاکنون هرچه خطاب به دولت بی انصافی شده کوتاه آمدیم. اما وقتی این برنامه تلویزیونی را دیدم نمی‌دانم چه بگویم، واقعا نمی‌دانم از چه وقت تحقیر کردن مردم، ناامید کردن مردم، بی اعتماد کردن مردم و توهین به مسئولینی که برخاسته از رای مردم هستند شده است هنر؟ ما چنین هنری نداریم. حتما باید با این مسئله برخورد کنند، عذرخواهی فایده ندارد. بدتر از آن این است که برای فردی که این حرف‌ها را در تلویزیون می‌زند دست هم می‌زنند،تشویق هم می‌کنند. مردم در سیل گیر کردند اما مگر سیل را دولت آورده است ؟ به اسم هنر در تلویزیون همه را مسخره می‌کنند و در آن پایین برای این فرد کف می‌زنند واقعا چنین چیزی قابل بخشش نیست، واقعا قابل بخشش نیست.»
بعد ازاین اظهارات رحمانی فضلی، حالا شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌ها و فضای مجازی نیز به این جدال پیوستند و واکنش‌های تندی نسبت به هر دو طرف دعوا نشان دادند.
گروهی فارغ از این بحث که وزیر کشور باید یا نباید اینگونه سخنان تندی را نسبت به مهران مدیری بیان می‌کرد، از این زاویه حق را به دولتمردان و رحمانی فضلی می‌دهند که مهران مدیری چون دیواری کوتاه‌تر از دولت پیدا نکرده است، در راستای منافع صداو سیما و نه مردم، اینگونه بر مسئولین اجرایی کشور می‌تازد تا منویات رسانه ملی را تامین کند وگرنه که خود حقوقش را به موقع می‌گیرد و جیب پر پول او یاد مردمان مستمند این روزهای کشورش نیست، از این رو هرچه در برنامه دورهمی برای حمله به دولت گفته می‌شود ناشی از منفعت‌طلبی و سودجویی او و خوش رقصی اش برای صداو سیماست.
این در حالی است که از سویی دیگر اما، گروه زیادی با ابراز شگفتی از اظهارات تند رحمانی فضلی این انتقاد را از وزیر کشور می‌کنند که از چه روی یک مقام دولتی به خاطر یک برنامه تلویزیونی اینگونه برافروخته می‌شود؟ آن‌ها معتقدند تلویزیون به عنوان یک رسانه حق دارد هرگونه که می‌خواهد از دولت انتقاد کند و این نقد هم حق صداو سیما و هم حق مدیری است.
البته فراموش نکنیم که مهران مدیری به عنوان چهره‌ای مقبول از سوی مردم، به دلیل نقدهای اخیرش در دورهمی آنچنان مورد شماتت جامعه قرار نگرفته بلکه این اظهاراتش صدای بسیاری از مردم جامعه تعبیر شده است؛ صدایی که اکنون از سوی او به عنوان یک شومن تلویزیونی انعکاس یافته تا بلکه التیامی بر درد مردم به خاطر شرایط سخت کنونی‌شان باشد.
>پاسخ صادقانه‌ای که فراموش نمی‌شود
بی‌تردید آنچه که نیاز جامعه امروز است، نقد است، نقدی که فرق نمی‌کند تند است یا ملایم، جدی بیان می‌شود یا به زبان طنز. خطابه اش دولت است یا غیر دولت و فرد نقاد یک چهره مشهور است یا یک فرد معمولی.
با توجه به اوضاع فعلی اگر فرصت این نقد از جامعه گرفته شود و فضای کشور به سوی بسته‌شدن هرچه بیشتر پیش رود، بی تردید خشم و نارضایتی مردم، منجر به انفجاری اجتماعی در آینده نه چندان دور خواهد شد که این اتفاق به مراتب از اظهارات امثال مدیری در یک برنامه تلویزیونی خطرناک‌تر است.
بنابراین همه، حق انتقاد از مسئولین و مقامات را دارند؛ انتقادهایی که قضاوت درباره منصفانه یا غیرمنصفانه بودنش را نیز باید به مردم سپرد نه مسئولین.
با این اوصاف می‌توان نتیجه گیری کرد که بیش‌از آنکه اظهارات مدیری در برنامه دورهمی را مورد شماتت قرار دهیم و آن را تند بدانیم، باید حمله وزیر کشور را به وی سرزنش کرده و اظهارات رحمانی فضلی را تند دانست چرا که مدیری نقد خود را در مورد مقامات دولتی به درستی بیان کرده است هر چه قدر هم که لحن این نقد گزنده باشد.
اما پرسش اینجاست که چرا این کارگردان و بازیگر کشور درتمامی برنامه‌هایش تنها دولت را مورد هدف قرار می‌دهد و در مورد سایر نهادها درتلویزیون سخنی به میان نمی‌آورد؟ آیا او در این راستا واقعا برآورده کننده مقاصد صداو سیماست و نه مردم؟ پاسخ به این سوال را خود مهران مدیری در سال 96 و در برنامه هفت به خوبی داده است. او تاکنون بارها و بارها پیش از برنامه سیزده بدر اخیر به خاطر اظهاراتی که نقد دولت بوده است متهم به سیاسی‌کاری و نقد گزینشی شده است.
اما در برنامه هفت وقتی از او پرسیده شد: «چرا از بین همه نهادها فقط از دولت انتقاد می‌کنید؟» صادقانه پاسخ داد: «مگر می‌شود از فلان نهاد (نام‌هایی می‌آورد که ماهم از چاپ آن در روزنامه معذوریم!) انتقاد کرد؟ به غیر از دولت که از جای دیگری نمی‌گذارند، انتقاد کنیم.»
رشیدپور مجری آن برنامه در ادامه می‌پرسد که آیا سابقه داشته تا وی از فلان نهادی انتقاد کند و تحت فشار قرار بگیرد که با پاسخ مثبت مدیری مواجه می‌شود: "بله!". ادامه جملات مدیری با این مضمون است که ما راجع به این دستگاه‌ها‌ اصلا نمی‌توانیم حرف بزنیم اگر می‌توانستیم حرف می‌زدیم. در بسیاری از نهادهای ما مشکلات بسیاری وجود دارد ولی نمی‌توان حرف زد.

>محدودیت‌هایی که صداو سیما
به آن دامن می‌زند
این اظهارات بیانگر این است که دلیل تمرکز مدیری بر نقد دولت، نگاه سیاسی او نیست بلکه محدودیت‌های موجود است؛ محدودیت‌هایی که صداو سیما هم به آن دامن می‌زند. همین پاسخ مدیری نشان می‌دهد که او می‌خواهد زبان مردم باشد. بنابراین اگر امروز قرار باشد به خاطر نگاه نقادانه و یکسویه مدیری به دولت، از وی گله داشته باشیم، باید این گله را نخست از همه نهادهایی داشت که اجازه نقد شدنشان را نمی‌دهند و دوم از رسانه‌هایی مانند صداو سیما که با دید جناحی به بحث نقد، به سایر بخش‌ها و نهادها برای مصون ماندن از انتقادهای امثال مدیری یاری می‌رسانند.
ساده‌ترین مثال بارز این موضوع را شاید بشود در همین ماجرای سیل اخیر دید؛ سیلی که به گواه همگی نه فقط دولت بلکه سایر بخش‌ها و نهادها نیز در آن مقصر بودند. احتمالا بسیاری درباره مسببان قطع درختان و دستکاری آبخیزداری برخی شخصیت‌ها و نتیجه‌ای که این عمل در وقوع سیل در گلستان داشته، شنیده‌اند اما همانگونه که شاهد بودیم کسی کوچکترین نقدی را به این بخش‌ها و افراد وارد نکرد. این در حالی است که اساسا مردم نه مقدمات بسته‌شدن امکان نقد از دولت - آنچه که ظاهرا بعد از اظهارات وزیر کشور علیه برنامه دورهمی ممکن است روی دهد- بلکه امکان باز شدن فضای نقد برای انتقاد از هر مقام مسئولی در هر جایگاهی را طلب می‌کنند.
ولی شوربختانه در این راستا، بخش‌ها و نهادهایی از جمله تلویزیون که باید علاوه بر دولت زمینه نقد از سایر نهادها را نیز فراهم کنند، با هجمه صرف به مقامات دولتی تلاش دارند تا رویکرد انتقاد در کشور را نیز به صورت گزینشی اداره کنند و شاید همین برخورد گزینشی نسبت به بحث نقد است که باعث شده تا امروز حتی بخشی از مردم هم در برابر مهران مدیری و گفته‌های بحق او گارد بگیرند و او را متهم به همگامی با صداو سیما و سیاسی‌کاری و جناح بازی کنند.
حال آنکه دست بسته مدیری در نقد و سیاست‌های رسانه ملی دراین زمینه باعث خشم مقامات دولتی و البته برخی حامیان دولت از وی شده است.

>بهترین نظر
با نگاهی به تمامی این جوانب اکنون اظهارات و حمله وزیر کشور به مهران مدیری این نگرانی را هم ایجاد کرده است که نکند از این پس حتی نقد از دولت نیز امکانپذیر نباشد؟ و آن وقت این نهاد انتقاد پذیر در کشور هم راه را به روی دموکراسی ببندد تا اساسا دیگر اجازه هیچ گله و شکایت و انتقاد و شکواییه‌ای از هیچ مسئول و نهاد و مقام و جایگاهی نباشد که چنانچه این اتفاق بیفتد بدین معناست که دولت هم به عنوان تنها روزنه تخلیه خشم مردم با بستن راه نفوذ نقد، شرایط را برای آن انفجار اجتماعی پرچالش مهیا می‌سازد.
شاید در باره وضعیتی که هم اکنون شکل گرفته است یکی از بهترین نظرات را امیر مهدی ژوله طنزپرداز و نویسنده، روز گذشته – در روز تولد مهران مدیری - داده است. او در اینستاگرامش نوشته است: «...می خواستم بگم وقتی وزیر کشور گفت که باید با شما برخورد شه گفتم‌ای وایی. نه اینکه نگران شما بشم. نه اینکه بگم چرا وزیر مملکت (وسط این همه سیل و طوفان و مردم به گل نشسته ) معطل چهارتا شوخی کلی و از راه دور و غیردستی شماست. گفتم‌ای وای چون دیگه این دولت هم دیگه به درد انتقاد کردن نمی‌خوره. بعد خواستم بدونم آقای مدیری واقعا توبیخ تون کردن که چرا به حسینی بای گفتید پری دریایی؟ یعنی توی این مملکت با حسینی‌بای هم نمیشه شوخی کرد؟..... الان ماجرا اینه که خیلی به من، خیلی به ما فشار می‌آید که زورمون دیگه به هیچی نمی‌رسه آقای مدیری، به هیچی حتی به نگه داشتن یه جنگ هفته‌ای فوتبال! (برنامه 90).»