هفته هجدهم جدال الیزه و شانزه لیزه



فرحناز دهقی
خبرنگار


18 هفته است که خیابان‎های پاریس درگیر ناآرامی و اعتراضاتی هستند که کاخ الیزه از هر راهی برای مهار کردنش وارد می‎شود، به بن‎بست می‎خورد و باز معترضان هفته دیگر در خیابان‎‎ها حاضر می‎شوند و این موج زردرنگ با سماجت حضور خود را در کابوس‎های شبانه ساکنان کاخ الیزه حفظ می‎کند.
توده دودی غلیظ، بوی تند گاز اشک‎آور و صدای همهمه و شعارهایی که گاه در هم می‎آمیزد و با فریادهای ممتد معترضان همراه می‎شود همگی نشان از این داشت که تظاهرات جلیقه زردها همچنان ادامه دارد. در تظاهرات روز شنبه در پاریس که علیه دولت امانوئل مکرون، رئیس‎جمهوری فرانسه، شعارهای تند و تیزی داده شد، میان معترضان و نیروهای پلیس درگیری شدیدی روی داد. اما در میان شلوغی‎ها و تنش‎های پاریس، مکرون در پیست اسکی لمون سرگرم اسکی‎بازی بود و شب پس از فروکش کردن آتش معترضان به کاخ ریاست‎جمهوری بازگشت. مکرون که پیش از این بارها تلاش کرده بود موج معترضان را متوقف کند و به آنها وعده‎هایی بدهد، این بار رویه‎ای کاملاً متفاوت در پیش گرفت و با بی‎توجهی به این اعتراضات خواست این روش را هم امتحان کند. اما همان‌طور که پیش‎بینی می‎شد، انتشار تصاویر اسکی‎بازی او باعث برافروخته شدن خشم کاربران شبکه‎های اجتماعی شد؛ خشمی که شاید شنبه بعدی نتایج آن را به وضوح بتواند ببیند.براساس گزارش‎های پلیس، معترضان در خیابان‎های شهر آتش‎های بزرگی برافروختند و مغازه‎های مجلل شانزه‎لیزه را تخریب کردند. پلیس هم تلاش کرد با پرتاب گاز اشک‎آور و پاشیدن آب  روی آنها، جمعیت را متفرق کند. بیش از 100 نفرهم دستگیر شدند تا شاید تنش‎ها کاهش پیدا کند. به گزارش فرانس 24، بعضی از معترضان به جای پوشیدن جلیقه زرد نمادین خود، لباس و ماسک سیاه بر تن و صورت داشتند و می‎خواستند با شکستن موانع فلزی تعبیه شده برای محافظت از مغازه‌ها در برابر درگیری‎ها، اجناس فروشگاه‎ها و رستوران‌ها را بیرون ریخته و بشکنند؛ اگرچه پلیس سعی کرد مانع آنها شود اما آنها به سوی نیروهای پلیس چوب و سنگ پرتاب کردند و به مسیر خود ادامه دادند. از اواسط هفته گذشته فراخوان‎های متعددی در شبکه‎های اجتماعی دست به دست می‎چرخید تا حضور جلیقه زردها بیش از همیشه باشد. در همین راستا، شماری از معترضان جلیقه‌زرد نیز که از شهرهای دیگر فرانسه خود را به پاریس رسانده بودند، در نزدیکی ایستگاه‌های مهم قطار پایتخت دست به تظاهرات زدند. پاتریک دروئه، یکی از چهره‌های سرشناس جنبش جلیقه‌زردها هم از چند روز پیش از تمامی مردم فرانسه و حتی کشورهای دیگر اروپا خواسته بود تا به حرکت اعتراضی پاریس بپیوندند. او در فیسبوک نوشت که از مردم کشورهای اروپایی همسایه پیام‎های همدلانه متعددی با جنبش جلیقه زردها دریافت کرده است. تظاهرات روز شنبه پس از بی‎نتیجه ماندن طرح «گفت‌و‌گوی ملی» مکرون آغاز شد و معترضان آن را به عنوان آخرین ضرب‎الاجل به رئیس‎جمهوری‎شان نشان دادند. طی تظاهرات، در حالی که مردم به کاخ ریاست‎جمهوری نزدیک‎تر می‎شدند یکصدا و کوبنده شعار «مکرون در خانه دستگیرت می‎کنیم» می‎دادند غافل از آنکه او در کاخ خود حضور ندارد.
به گزارش یورونیوز، در این میان یک ماشین آتش‎نشانی سرنگون شد، چند بانک به آتش کشیده شدند، تعدادی نیروی پلیس که به زور از خودروهای خود بیرون کشیده شدند آسیب دیدند، 100 نفر زخمی و تعدادی فروشگاه مجلل نیز تخریب و غارت شدند. سخنگوی آتش‎نشانی پاریس به خبرگزاری فرانسه گفت، نیروهای آتش‎نشانی توانستند مادر و پسری را که معترضان خانه‎شان را آتش زده بودند، نجات دهند. به دنبال آتش زدن یک بانک آتش به طبقاتی از مجتمع ساختمانی بالای آن سرایت کرد و 11 نفر جراحت سطحی برداشتند.
مکرون شنبه شب پس از بازگشت از پیست اسکی، صراحتاً اعلام کرد که تصمیمی قاطع برای برخورد با خشونت‎های اینچنینی می‎گیرد و دیگر اجازه نمی‎دهد «بیش ازاین خشونت و تخریب در خیابان‎های فرانسه روی بدهد». او پس از دیدار فوری‎ای که با وزیر کشور داشت، گفت: «امروزه کسانی هستند که با تمام وجود به دنبال تخریب جمهوری ما هستند، با نابودی و صدمه زدن به بهای کشتن دیگران می‎خواهند به اهداف خود برسند».کریستف کاستانر، وزیر کشور فرانسه، اعلام کرد که بیش از 8 هزار معترض در خیابان‎های پاریس حضور بهم رساندند که «هزار و پانصد نفر از آنها با پوشیدن لباس‎هایی سراسر مشکی به تخریب اماکن عمومی و فروشگاه‎ها پرداختند». وی در توییتر خود نوشت: «کسانی که حمله و تخریب می‌کنند در واقع نه معترض هستند و نه حتی خرابکار، بلکه آنها قاتل هستند زیرا به فکر جان همشهری‎های خود نیستند». با این حال، به گفته شاهدان عینی حضور جلیقه زردها گسترده‎تر از این بود.
اندکی پس از پایان یافتن مهلکه روز شنبه، ادوارد فیلیپ، نخست‎وزیر فرانسه، راهی خیابان شانزه‎لیزه شد تا به گفته خود از تلاش‎ها و زحمات نیروهای پلیس تشکر کند. فیلیپ در شانزه‌لیزه روبه‎روی دوربین خبرنگاران گفت: «من از زحمات نیروهای پلیس و ژاندارمری تشکر می‌کنم. خشونت‎هایی که امروز در این خیابان شاهدش بودیم، ابداً قابل قبول نیست. کسانی که مشوق ترویج این خشونت‎ها هستند و حتی کسانی که زشتی این خشونت‎ها را می‎بخشند، در واقع شریک این جرم محسوب می‎شوند. ما به درخواست ریاست‎جمهوری موظف هستیم در برابر خشونت‎ها بایستیم و اجازه ندهیم دموکراسی و جمهوریت کشورمان خدشه‎دار شود».