گروه اقتصاد کلان: يازدهم بهمن ماه گذشته بود که وزيران امور خارجه سه کشور اروپايي آلمان، فرانسه و انگليس اعلام کردند کانال ويژه پرداخت اروپا و ايران تحت عنوان «سازوکار حمايت از مبادلات تجاري ايران و اروپا (اينستکس - INSTEX) به ثبت رسمي‌رسيده است.
اين سازوکار در گام نخست تجارت کالاهاي اساسي (مواد غذايي و دارو) را تحت پوشش قرار ميدهد، اما بتدريج دامنه‌اش گسترش خواهد يافت.
به گزارش تجارت، در اين راستا دور تازه رايزني‌ها و مذاکرات هيات کارشناسي ايران با نمايندگان سه کشور فرانسه، آلمان و انگليس و اتحاديه اروپايي در خصوص عملياتي کردن هرچه سريع‌تر اينستکس ديروز در تهران آغاز شد. براي اين منظور پر فيشر، مدير سازوکار حمايت از مبادلات تجاري ايران و اروپا، موسوم به «اينستکس» به ايران آمد.
در اين نشست آخرين وضعيت اينستکس و نهاد متناظر آن در ايران، نحوه تعامل و همکاري اين دو نهاد، نحوه استفاده فعالان اقتصادي و تجاري از اين مکانيزم، مروري بر گام‌هاي بعدي باهدف گسترش حوزه فعاليت اينستکس به ساير حوزه‌هاي تجاري و ديگر موضوعات مرتبط به اين فرآيند با حضور نمايندگان وزارت امور خارجه و ساير وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هاي ذي‌ربط از کشورمان با نمايندگان بخش‌هاي سياسي و اقتصادي طرف اروپايي و نيز مدير اينستکس موردبحث و بررسي قرار گرفت.
- اينستکس تمام تعهدات اروپايي‌ها را پوشش نمي‌دهد
با اين حال دوشنبه گذشته وزير امور خارجه ايران در مصاحبه‌اي گفت که اينستکس همه مشکلات ايران را حل نخواهد کرد. «محمد جواد ظريف» وزير امور خارجه ايران در گفت‌وگو با بخش عربي بي‌بي‌سي گفت که اينستکس همه مشکلات ايران را حل نخواهد کرد و اين ابزار مالي تمام تعهدات و قول‌هاي اروپايي‌ها به عنوان عضوي از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را پوشش نمي‌دهد.
همچنين نايب رييس مجلس با بيان اينکه اروپايي‌ها براي راه اندازي سازوکار مالي مصمم هستند، گفت: نمي‌توان گفت که اينستکس آثار فوق العاده‌اي دارد، بلکه کمکي براي کم کردن آثار تحريم‌ها است. به گزارش خانه ملت، علي مطهري با اشاره به سفر روز گذشته رييس اينستکس به ايران، اظهار داشت: پر فيشر، رييس اينستکس به ايران سفر کرده تا با طرف‌هاي ايراني مذاکره و سازوکار اينستکس را بررسي کنند.
- استقبال سفارت خانه‌هاي اروپايي
بر اين اساس سفارت انگليس در تهران روز سه شنبه سفر مدير سازوکار حمايت از مبادلات تجاري ايران و اروپا (اينستکس - INSTEX) به ايران را گامي‌مهم در راستاي گفتگو در خصوص نحوه اجراي اين سازوکار خواند.
به گزارش ايرنا، حساب رسمي‌توييتر سفارت انگليس در تهران با انتشار تصويري از ديدار « پر فيشر» با روساي نمايندگي‌هاي سه کشور آلمان، فرانسه و انگليس نوشته است: استقبال از رئيس تازه منصوب‌شده اينستکس در سفر به تهران توسط نمايندگي‌هاي ديپلماتيک سه کشور اروپايي E3 گامي‌مهم جهت گفتگو با همتايان ايراني در خصوص نحوه اجراي سازوکار تجاري ايران و اتحاديه اروپا!
سفارت فرانسه در ايران نيز از استقبال رئيس تازه منصوب شده اينستکس در سفر به تهران توسط روساي نمايندگي‌هاي ديپلماتيک سه کشور اروپايي خبر داده و در حساب رسمي‌توييتر خود نوشت: «قدمي‌مهم جهت گفتگو با همتايان ايراني در خصوص نحوه اجراي ساز و کار تجاري ايران و اتحاديه اروپا». در همين حال ميکائيل کلور برشتولد سفير آلمان در ايران نيز در حساب رسمي‌خود به استقبال از رئيس اينستکس اشاره کرده و نوشت: «استقبال روساي نمايندگي‌هاي ديپلماتيک سه کشور اروپايي E3 «فرانسه، آلمان و بريتانيا» از رئيس تازه منصوب شده اينستکس در تهران.»
همچنين به گزارش پارسينه، کميسر عالي‌رتبه بازرگاني دولت بريتانيا گفت: شرکت‌هاي انگليسي بسياري هستند که در بازار ايران فعاليت مي‌کنند و مي‌خواهند با ايران روابط خود را توسعه دهند.
سايمون پني در ديدار با رئيس اتاق بازرگاني اصفهان با بيان اينکه پيغام دولت بريتانيا به ايران، پايبندي به اجراي برجام است، افزود: پس از خروج آمريکا از برجام، بانک‌هاي بين‌المللي دسترسي شرکت‌هاي ايراني را محدود کردند، اما سه کشور انگليس، فرانسه و آلمان با راه‌اندازي کانال مالي جديد خواستار تبادل مالي و تسهيل تجارت با ايران هستند. وي تصريح کرد: شرکت‌هاي انگليسي بسياري هستند که در بازار ايران فعاليت مي‌کنند و مي‌خواهند با ايران روابط خود را توسعه دهند.
معاون سفير انگليس در ايران نيز در اين ديدار اظهار کرد: کانال مالي جديد اروپا و ايران در پاريس ثبت شده و به زودي اجرا (راه‌اندازي) مي‌شود. جايلز واتکر تاکيد کرد: ايران مي‌تواند از منافع اقتصادي برجام استفاده کند و منتظر تأييد ايران براي معرفي نهاد متناظر براي مراودات بانکي با اروپا هستيم.
- روايتي از مهماني رئيس اينستکس در تهران
يکي از بازرگانان حاضر در مهماني دوشنبه شب سفير آلمان در تهران که به مناسبت ورود فيشر رئيس اينستکس برگزار شده بود، گفت: فيشر و سفرا معتقد بودند که اين اقدام مي‌تواند منافع برجام را حفظ کند و بايد اين مسير گام به گام پيش برود.
به گزارش مشرق، مجيد قديري گفت: شب گذشته به خاطر حضور آقاي فيشر به دعوت سفراي فرانسه، انگليس و آلمان ضيافت شامي‌در منزل سفير آلمان برگزار شد که سفراي مطرح کشورهاي اروپايي و همچنين چين و هند نيز حضور داشتند.
وي اضافه کرد: آقاي عراقچي معاون وزير امور خارجه و چهار الي پنج نفر از بازرگانان بخش خصوصي هم در اين ضيافت شام حاضر بودند. در اين جلسه درباره شروع کار اينستکس صحبت شد. سفير آلمان و عراقچي و فيشر هم در اين جلسه صحبت کردند.
قديري گفت: کانال مالي زماني به معناي واقعي و کاربردي راه‌اندازي مي‌شود که پول به آن وارد شود و عملاً اين اتفاق نمي‌افتد؛ در واقع ما بايد نفت به اتحاديه اروپا بفروشيم و به جاي پول از آنها کالاهاي اساسي، نهاده‌هاي دامي‌توليد خوراک دام، دارو و مواد غذايي که شامل تحريم‌هاي آمريکا نمي‌شود دريافت کنيم که همين محدوديت باعث مي‌شود که اروپايي‌ها به سمت کالاهاي سرمايه‌اي و تجهيزات نفتي و امثال آن حرکت نکنند.
رئيس انجمن خوراک دام، طيور و آبزيان اعلام کرد: اينستکس شرکتي است که فعلاً مشخص نيست همتاي آن در ايران کيست؟ ضمن اينکه بررسي‌هاي ما نشان ميدهد که شرکت‌ها و بانک‌هاي مطرح اروپايي تمايلي براي همکاري با اين کانال مالي ندارند.
وي در ادامه گفت: عراقچي معاون وزير امور خارجه هم به خاطر کند بودن اجراي اينستکس رضايتي نداشت.
- حضور فراگير نمايندگان دستگاه‌ها
خبرگزاري فارس نيز نوشت: نشست کارشناسي هيأت‌هاي ايران، 3 کشور اروپايي و اتحاديه اروپا درباره عملياتي شدن هر چه سريع‌تر «اينستکس» صبح ديروز (سه‌شنبه) در تهران برگزار شد.
به گزارش ، نشست کارشناسي ايران و اتحاديه اروپايي به همراه نمايندگان سه کشور اروپايي از در تهران آغاز شده و ادامه دارد.
در هيأت ايراني غير از بخش‌هاي مختلف وزارت امور خارجه، نمايندگان تعداد زيادي از دستگاه‌هاي دولتي مرتبط حضور داشتند؛ از جمله بانک مرکزي، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نفت، وزارت اقتصاد و دارايي، وزارت جهاد کشاورزي، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، وزارت راه و شهرسازي، وزارت نيرو، سازمان بنادر و دريانوردي، شرکت کشتيراني جمهوري اسلامي‌ايران و ايران اير. همچنين نشست‌هاي فرعي تخصصي بين برخي دستگاه‌ها (به ويژه در حوزه بانکي) با نمايندگاني از هيأت‌هاي طرف مقابل برگزار شد.
