سرسخت‌ترین نیروهای داعش همچنان در مقابل نیروهای دموکراتیک سوریه مقاومت می‌کنند

رد پای گنج مخفی داعش در باغوز
محمدرضا ستاری
همزمان با پیشروی نیروهای دموکراتیک سوریه برای فتح آخرین سنگر داعش در روستای باغوز سوریه، منابع مطلع میدانی خبر دادند که با خروج صدها تن از نیروهای زخمی و نیز زنان و کودکان داعشی از روستا، فاصله میان آخرین سربازان داعش با نیروهای کرد تنها 200 متر است.
به گفته این منابع، اکثریت سربازانی که اکنون برای داعش در حال مقاومت هستند، از نیروهای خارجی این گروه بوده و از سرسخت‌ترین سربازان تکفیری هستند؛ به طوری‏که شواهد نشان می‌دهد تا آخرین نفس به مقاومت خود ادامه خواهند داد.


هر چند طی روزها و هفته‌های گذشته، گمانه‌زنی‌های مختلفی در خصوص شکست کامل داعش در آخرین پایگاه خود به گوش می‌رسید، اما عملیات برای تصرف روستای باغوز برای خروج غیرنظامیان از این روستا به تعویق افتاده بود. در همین راستا، بار دیگر از روز گذشته عملیات نهایی برای به عقب راندن آخرین سربازان داعشی که گفته می‌شود در حدود هزار تا هزار و پانصد نفر هستند آغاز شده است. از سوی دیگر با تخلیه در حدود 20 هزار غیرنظامی، گزارش‌های اطلاعاتی حاکی از آن است که علاوه بر این روستا، مکان‌های دیگری در استان دیرالزور سوریه مامن نیروهای داعشی بوده و همچنان بخشی‌هایی از این استان در اختیار آنها قرار دارد. هر چند اهمیت تصرف روستای باغوز به عنوان مقر اصلی فرماندهی داعش در دیرالزور از اهمیت خاصی برخوردار است و بازپس‌گیری این منطقه می‌تواند راه را برای پاکسازی عناصر تکفیری در سایر نقاط سوریه هموار کند، اما تحلیل‌های مبتنی بر شکست صد در صد داعش که ماه گذشته دونالد ترامپ مدعی آن شده بود، اکنون رفته رفته با بروز شواهد مختلف در حال رنگ باختن است.
داعش در حال سازماندهی در خارج از منطقه
نخست اینکه داعش از سال گذشته خلافت سرزمینی خود را در عراق و سوریه از دست داده، اما همچنان سازمان مالی، اطلاعاتی و نظامی این گروه در طول یکسال پیش تاکنون خود را بازیابی کرده است. همین چند روز قبل گزارشی منتشر شد مبنی بر اینکه زنان داعشی خارج شده از روستای باغوز که در کمپ حسکه اسکان داده شده‌اند به وضوح تمام شعارهایی در طرفداری ابوبکر البغدادی سر داده و ضمن حمله به سایر آوارگان، وعده بازگشت و انتقام از کفار را سر می‌دهند.
همچنین گفته می‌شود که تضعیف داعش در عراق و سوریه و حتی از بین رفته هسته نظامی آن، سازماندهی این گروه در سایر نقاط را تحت تاثیر قرار نداده، به طوری‏که اکنون در جنوب فیلیپین و در میندائو شبه نظامیان وابسته به داعش با به اهتزاز در آوردن پرچم‏های سیاه، کنترل این جزیره را به دست گرفته و حتی برای جذب افراد جدید پول‌های هنگفتی را هم هزینه می‌کنند. از سوی دیگر همزمان با ظهور و بروز داعش در سال 2014، بسیاری از کارشناسان امنیتی، آسیای مرکزی را نقطه بعدی استقرار داعش اعلام کرده و معتقد بودند تنها در ازبکستان طبق برآوردهای اولیه در حدود 400 هزار سمپات داعش وجود دارد. همچنین گفته می‌شود مکان بعدی داعشی‌ها برای بازیابی و سازمان‌دهی مجدد لیبی است؛ جایی که همچنان بحران حاکمیت در این کشور باعث شده تا گونه‌ای هرج و مرج سراسر آنجا را فرا گرفته و خبرهایی مبنی بر حضور ابوبکر البغدادی در این کشور منتشر شود.
کامیون‌ها دقیقاً چه چیزی را خارج می‌کنند؟
تمامی آنچه تاکنون ذکر شد مربوط به بحث سرزمینی و امکانات بالقوه این گروه برای جذب نیروهای جدید بود؛ حال آنکه داعشی‌‌ها از هم اکنون به صورت بالفعل منابع و امکانات مالی و لجستیکی خود را در سوریه و عراق حفظ کرده‌اند. طبق گزارش‌هایی که سال گذشته از سوی رسانه‌های خارجی منتشر و به تائید برخی از مقامات عراقی هم رسید، این گروه توانسته با سرمایه‌گذاری‌ها عظیم در بازار خودرو، طلا و ارز عراق، سالیانه مبالغ هنگفتی را به جیب بزند. این گروه همچنین در حالی لقب ثروتمندترین سازمان تروریستی دنیا را به خود گرفته که علاوه بر درآمدهای مختلف، هم اکنون در حدود 50 تن طلا و 400 میلیون دلار نقد را در روستای باغوز سوریه دپو کرده است. در همین راستا، روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم چاپ لندن در گزارشی آورده است که از عناصر ارشد اسیر شده این گروه که در اختیار آمریکایی‌ها هستند، هیچ اطلاعات خاصی تاکنون منتشر نشده و میزان ذخایر طلای این گروه در روستای باغوز جزو اسراری است که در کشاکش نبردها از یاد رفته است. گفته می‌شود که بخش اعظم این گنج پنهان داعش در باغوز از بانک‌های شهر موصل غارت شده و تاکنون درخواست عراقی‌ها از نیروهای آمریکایی برای برگرداندن این اموال همچنان بی‌نتیجه باقی مانده است.
اوضاع زمانی مشکوک‌تر به نظر می‌رسد که در بحبوحه عملیات باز‌پس‌گیری روستای باغوز توسط نیروهای دموکراتیک سوریه که با پشتیبانی آمریکایی‌ها صورت گرفت، به ناگهان این عملیات به دلیل وجود غیرنظامیانی که گفته می‌شد داعش از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده کرده است، متوقف شد. در همین راستا و در حالی که گفته می‌شود در حدود 20 هزار غیرنظامی تاکنون از منطقه درگیری خارج شده‌اند، اما مشخص نیست که به جز زنان و کودکان داعشی دقیقاً چه افرادی در میان آنها بوده‌اند. بنا به اطلاعاتی که منتشر شده، گفته می‌شود آخرین بار ابوبکر البغدادی در باغوز دیده شده، اما از چند روز قبل اثری از خلیفه خودخوانده داعش مشاهده نشده و احتمال دارد که او به وسیله‌ یکی از همین کامیون‌ها به سمت الانبار عراق رفته باشد. این در حالی است که برخی تحلیلگران معتقدند علاوه بر ابوبکر البغدادی، شاید بتوان رد گنج مخفی داعش در باغوز سوریه را در همین کامیون‌ها جست وجو کرد؛ جایی که احتمال دارد به زودی سر از پایگاه آمریکایی‌ها در التنف عراق در بیاورد.