سرود «ای ایران» یک سرود ملی است



احمد مسجد جامعی دیروز سخنران جشنواره «ایران مرز پرگهر» دردانشگاه تهران بود. او در جمع دانشجویان گفت آنچه مردم در گذر زمان برمی‌گزینند تنها یک قرارداد نیست بلکه امری ملی است. اگر مردم میدانی را میدان آزادی نامیدند، نامیدن آن میدان به نامی دیگر فاصله گرفتن از خواست ملت است.
همچنین اگر مردم سرودی را مانند سرود ای ایران ای مرز پر گهر پسندیدند و در جشن و سوگ خود خواندند، این سرود جایگاه یک سرود ملی را پیدا می‌کند و پس از آن، جزو میراث فرهنگی محسوب می‌شود که بایستی حدود و ثغور آن را رعایت کرد و تحریف و تصرف در این سرود تنها به معنی جدا شدن از خواست مردم است. آهنگ این سرود را روح‌الله خالقی بر اساس شعری از حسین گل‌گلاب ساخته که روایتی است از وقایع اشغال ایران پس از جنگ جهانی دوم، زمانی که او شاهد تعرض یک افسر انگلیسی به یک کاسب و سپس یک پلیس ایرانی است و تأثر او موجب می‌شود که کلامی را با خود زمزمه کند، کامل شده این کلام موزون، همان سرود زیبای ای ایران است.


او سپس گفت انتخاب نام این جشنواره که از سر حسن سلیقه صورت پذیرفته، پیوندی میان این جشنواره و روح ملی ایران برقرار کرده است و می‌توان با نامگذاری، بخش‌هایی از جشنواره براساس قسمت‌هایی از این سرود نیز تقویت شود. مسجدجامعی افزود: بنیانگذار این جشنواره آقای منتظری مدیر اسبق جهاد دانشگاهی بود و از آن جشنواره‌هایی است که 14 سال پیوسته استمرار داشته و کمتر جشنواره‌ای از چنین اقبالی برخوردار بوده است و شاید انتخاب این نام در اقبال و استقبال این جشنواره بی‌تأثیر نبوده باشد. در ادامه مسجدجامعی با ذکر مثال‌های دیگر به محتوای این شعر اشاره و القابی را که شاعر به این سرزمین نسبت می‌دهد در مثل بازگو کرد. با اشاره به تاریخ سه هزار ساله نوروز ایرانی که بیانگر قدمت شهر و شهرنشینی نیز هست یادآوری می‌کند که آغاز شهرنشینی با یکجانشینی نسبت دارد. نوروز با یکجانشینی آغاز شد و یادآور فصل کشت و کار و مهرگان نیز دوره بهره‌برداری از آن است. در مثالی دیگر، از ری می‌گویند که زمانی از شهرهای بزرگ روزگار بود و به آن عروس عالم می‌گفتند، تهران امروز ری را در کنار خود دارد و بخشی از آن تاریخ را استمرار بخشیده است و از آنجایی که تاریخ یک ملت در معماری یک محدوده تکرار و باز زنده‌سازی می‌شود به سراغ نمونه‌ای نه چندان معاصر یعنی مجموعه سر در باغ ملی می‌رود که نمونه‌هایی از سبک‌ معماری هخامنشی و ساسانی و دوران اسلامی را بازتاب می‌دهد به گونه‌ای که با گردش در آن بیننده می‌تواند اطلاعاتی از آن دوره‌ها به دست آورد. و در بیانی دیگر با اشاره به سفالینه‌های امروز ایرانی که گوی سبقت را از زرینه و سیمینه‌های داخلی و خارجی ربوده‌اند و در موزه‌ها می‌درخشند بیان می‌دارد که خاک ایران را حسین گل‌گلاب در این سرود سرچشمه هنر و بهتر از زر نامیده است و چنان که در مصداق‌های گوناگون گفتم این تنها لطافتی شاعرانه و یا از روی بزرگنمایی و اغراق نیست. مسجدجامعی در پایان جوایز برگزیدگان از جمله شهردار اصفهان را اهدا کرد و گفت انتخاب شهردار اصفهان از جانب دانشجویان به دلیل مساعدت و همکاری ایشان با تورهای شهرگردی آنان بوده است. وی در پایان خواهان استمرار چنین فعالیت‌هایی شد که علاوه بر آن‌که همبستگی ملی را تقویت می‌کنند، چشم برتنوع فرهنگی موجود در ایران نبسته و راه را برای بهره‌گیری و استفاده از این رنگین‌کمان فرهنگی و هویتی بی‌نظیر می‌گشایند.