روزنامه آفتاب یزد
1397/12/19
معاملات پوششی ایران چگونه انجام میشود؟
مخالفان FATF میگویند به دلیل آنکه در شرایط تحریم قرار داریم ناچاریم معاملات پوششی انجام دهیمدرحالی که پیوستن به FATF مانع انجام چنین معاملاتی است.
آفتاب یزد در این گزارش به بررسی چگونگی انجام این معاملات پرداخته است.
آفتاب یزد - گروه اقتصادی: چرا شمشیر را برای FATF از رو بستهاند؟ این سوالی است که پاسخ دادن به آن چندان سخت و دشوار به نظر نمیرسد.
با کمی دقت و کنکاش در مواضع مخالفان میتوان دریافت که دغدغه آنها چیست اما سوال مهم این است که آنها بعد از عدم قبول FATA چه گزینهای را
مدنظر دارند؟
آنگونه که مصباحی مقدم گفته قبول پیوستن به FATF مانع از تلاشها برای دور زدن تحریمها خواهد شد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده سابق مجلس در سخنرانی پیش از خطبه نماز جمعه تهران به FATF تاخت و گفت: « از آقای ظریف پرسیده شد که اگر ما به این دو کنوانسیون افایتیاف و پالرمو بپیوندیم، اوضاع مالی و تجاری ما بهتر میشود؟ آقای ظریف گفت: «قول نمیدهم، اما حداقل بدتر نخواهد شد»
اما ظاهرا این نماینده سابق مجلس به سوالی که از ظریف پرسیده شده اینگونه پاسخ میدهد: «بنده میگویم بدتر خواهد شد. ما برای دور زدن تحریمها ناچاریم معاملات پوششی داشته باشیم، اگر ما به این دو کنوانسیون بپیوندیم باید دست از این داد و ستدها برداریم. اگر میتوانیم بسم الله، ولی اگر در این شرایط تحریمی نمیتوانیم این کار را انجام دهیم، چرا برخیها مثل رئیس جمهور، مجمع تشخیص را تحت فشار قرار میدهند؟ ما مصلحت نظام را ترجیح میدهیم نه هویها و هوسها را.»
اما واقعیت این است که آیا مخالفان حاضرند تبعات تصمیم منفی خود در قبال پیوستن به گروه اقدام مالی را بپذیرند؟
مشکلی که وجود دارد این است که مخالفان بعضا حاضر نیستند مشکلاتی را که از بابت این تصمیمات منفی برای اقتصاد کشور رخ میدهد، بپذیرند و بعدها باز توپ را به زمین دولت و دیگر عوامل و حتی برجام خواهندانداخت.
با این حال در تریبونهای رسمی کشور به گونهای صحبت میشود که مضرات پیوستن به گروه اقدام بیشتر از منافع آن ترسیم میشود.
دولت گفته است تضمین نمیدهد شرایط کشور بهتر شود، مخالفان هم میگویند اگر به اف.ای.تی.اف بپیوندیم شرایط بدتر میشود، با این حال برخی آگاهان خطاب به مخالفان میگویند خوب پای این حرف خود بایستید. اگر نپیوستیم و شرایط بهتر شد که دست شما درد نکند اما اگر شرایط بدتر شد مثل امروز پر حرارت سخنرانی کنید و بگویید ما
اشتباه کردیم.
طرفداران دولت اما روایت دیگری دارند. آنها نگران هستند که اگر ایران به گروه اقدام ملحق نشود و شرایط بدتر شود باز هم کاسه کوزهها بر سر دولت شکسته شود و موضوع به برجام مرتبط شود.
ما هنوز فراموش نکردهایم که در زمانی نه چندان دور، به راحتی از زیر بار هزینههایی که احمدی نژاد به کشور وارد کرد شانه خالی کردید و گفتید او اصلا اصولگرا نبوده است.
منابع خبری موافق دولت میگویند دولت و مجلس مسیر آینده کشور را در پیوستن به FATF میدانند و مخالفان نه. اگر پیوستیم که مسئولیت آینده کشور به این دو قوه است وگرنه که آنها باید مسئولیت خود را بپذیرند.
به نظر میرسد پیچیدگیهای موضوع کم نیست چرا که معمولا در هنگام وقوع هر مشکلی برخی مسئولان حاضر نیستند مسئولیت اقدامات خود را قبول کنند در حالیکه انتظار جامعه این است که هر نهاد یا فردی مسئولیت اقدامات و تبعات تصمیمات خود را قبول کند.
با این وصف مخالفان میگویند برای دور زدن تحریم اگر از معاملات پوششی استفاده نکنیم کشور دچار آسیب میشود.
> معاملات پوششی چیست؟
کسانی که مخالف پیوستن به FATF هستند، معتقدند "راههای مقابله با تحریم، نیازمند اجرای برخی از روشهای پوششی و محرمانه است و متاسفانه، اجرای این موارد، عدم شفافیت را طلب میکند و راه را تاریک خواهد کرد. به عبارتی دیگر شما مجبورید در یک فضای تاریک و ناامن معاملات خود را رتق و فتق کنید.
شکی نیست که تحریمهای آمریکا ناجوانمردانه و غیر اصولی است و بیشتر کشورهای دنیا آن را قبول ندارند. ایران هم طبعا نمیتواند به اینگونه اصول گزینشی آمریکا تن بدهد و در نتیجه به دنبال راهکاری برای دور زدن تحریمهاست.
اصولا ویژگی اصلی راهحلهای دور زدن تحریم، پنهانکاری و پوششی بودن و حتی تغییرات مکرر بخشنامهها و دستورالعملها است برای اینکه راهکارها لو نرود. این چنین فضایی، یک فضای به شدت مساعدی برای ویروسهای فساد اقتصادی است که به شکلهای مختلفی از جمله رانت و فساد، هرز رفت منابع ملی و مواردی از این دست، کار را خیلی خیلی سخت میکند.
با این حال معاملات پوششی در دوران تحریم میتواند مبتنی بر چند اصل باشد؛ مثلا در فروش نفت، نفتکشهای ایرانی سامانه ردیابی خود را روی آبهای آزاد خاموش میکنند یا کشتیهای اجارهای با پرچم سایر کشورها پس از خرید نفت ایران روی آبهای آزاد آن را در جای دیگری به مشتریان خود میفروشند. در این حالت جابهجایی پول به صورت کَش ( CASH) خواهد بود که نقل و انتقالی
نا ایمن است.
در سایر مراودات هم این چنین است به طوری که در سایر معاملات که ایران مایل نیست خارجیها در باره جزئیات آن چیزی بدانند مجبور است به صورت چمدانی یا انبوه به جابهجایی پول مبادرت کند. در این بخش ایران میگوید ممکن است بخواهد معاملاتی انجام دهد یا پولهایی را جابهجا کند که مایل نباشد اسناد آن را به مجامع مالی جهانی ارائه دهد؛ در داخل ایران این موضوع شبیه همان پولهای بیسند و تنخواههایی است که به دلایل گوناگون صادر میشود بدون آنکه مشخص کند آن مقدار وجه دقیقا در کدام بخش و کجا هزینه شده است.
حال مخالفان FATF مایلند همان روند بیقانون داخل را در معاملات خارجی داشته باشند یعنی بدون امکان رصد و در قالب معاملات پوششی کار خود را با طرف خارجی انجام دهند که البته بنا به اظهار یکی از مسئولان وزارت خارجه در نشستی که اخیرا با خبرنگاران در نهاد ریاست جمهوری برقرار شده بود حتی الحاق به گروه مالی نمیتواند مانع چندانی در اینگونه معاملات پنهان ایران که مایل نیست طرف خارجی از آن مطلع شود،
وجود ندارد.
بنا به اظهار کارشناسان مالی، ریسک بالای معاملات پوششی در درازمدت میتواند مشکلاتی را برای کشور درگیر موضوع ایجاد کند چون معمولا وقتی کشوری مثل ایران وارد اینگونه معاملات میشود طرف او به ندرت میتواند کشور یا حاکمیت مستقل باشد و معمولا ریسک اینگونه اقدامات با گروهها و افراد خاص است که در درازمدت برای منافع ملی کشور خطر محسوب میشود.
> آیا اتفاق خاصی رخ خواهد داد؟
سوال اینجاست که مگر دور زدن تحریمها مطابق قوانین ایران جرم است که قرار باشد ما اطلاعات معاملات نفتی خودمان را به سایر کشورها بدهیم؟
مطابق کنوانسیونهای مریدا و پالرمو که هر دو از کنوانسیونهای مورد نظرFATF میباشند، (و اولی در زمان حضور اکثریت اصولگرایان و از جمله آقای مصباحی مقدم در مجلس تصویب شده ) اجرای این کنوانسیونها نباید زمینه ساز دخالت در امور سایر کشورها باشد و نمیتوان براساس آنها به حاکمیت کشورها خللی وارد نمود، لذا در هر موردی که احساس شود تبادل اطلاعات با هدف مقابله با تحریمها است تبادلی صورت نخواهد گرفت. اگر چنین بود در اجرای کنوانسیون مریدا که جمهوری اسلامی مدتهاست عضو آن است مجبور میشدیم تمام اطلاعات خود را بدهیم. لازم به ذکر است یکی از سازمانهای فعال و پیگیر برای تصویب الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون مریدا (که تعهدات آن بسیار بیشتر از کنوانسیون پالرمو است) سازمان بازرسی کل کشور بوده است. اکنون این سوال مطرح است که پس از الحاق به آن که تقریبا بدون هیچ حق شرطی صورت گرفته چه فشاری بر جمهوری اسلامی وارد شده و چه اطلاعاتی داده شده است. توصیههای FATF صرفا برای تنظیم قوانین و رویههای داخلی کشورها است تا بستری مناسب جهت مبارزه با پولشویی ایجاد کنند و قرار نیست که به حاکمیت کشورها آسیبی وارد نمایند اگر غیر از این بود، امروزه شاهد عضویت گسترده کشورهای جهان در FATF و گروههای منطقهای آن نبودیم.
FATF صرفا از کشورها میخواهد که مراقب معامله کنندگان باشند تا معاملات آنها پوششی برای پولشویی و پنهان کردن پولهایی کثیفی که ناشی از ارتکاب جرم هستند، نباشد و هیچ دخالتی در اینکه یک کشور چگونه میخواهد معاملات مشروع خود را انجام دهد یا پولهای مشروع خود را منتقل کند نکرده است. اگر چنین بود کشورهایی که در حال همکاری تجاری با ایران هستند (مانند روسیه و چین) از کشور ما نمیخواستند به کنوانسیونها بپیوندیم زیرا در این صورت اطلاعات تجاری خودشان افشا میشد و خودشان متضرر میشدند و شرکتهای خصوصی آنها با تحریمها و جریمههای سنگین آمریکا مواجه میشوند. در هر صورت به علت تاثیرپذیری برخی از اعضای مجمع از اخبار نادرست،تصویب الحاق کشورمان به دو کنوانسیون موردنظر به تاخیر افتاده و مطابق بیانیه اخیر FATF چهارماه دیگر اولین مرحله از اقدامات مقابلهای به صورت خودکار آغاز خواهند شد که در این مرحله عملکرد شعب بانکها و موسسات مالی ایرانی در خارج از کشور محدود خواهند شد و این مسئله میتواند دور زدن تحریمها را با مشکل مواجه کند.
این مسئله تا آنجا برای دشمنان ایران مهم بوده است که «جان بولتون» دشمن قسم خورده ایران، در توئیتی از این تصمیم FATF ابراز خرسندی کرده است. مطمئنا وی و سایر دشمنان ملت ایران برای آنکه جامعه جهانی را متقاعد سازند که دولت ایران حاضر به همکاری در مقابله با جرایم سازمان یافته و مقابله با تامین مالی تروریسم نیست و باید تحریم شود هیچ دلیلی بهتر از عدم عضویت ایران در دو کنوانسیون مزبور پیدا نمیکنند و آنچه از شخصیت آقای مصباحی مقدم و سایر اعضای محترم مجمع انتظار میرود این است که هیچگاه به تصمیمی که موجب شادی دشمنان ایران میشود رضایت ندهند.
سایر اخبار این روزنامه
جلیقه زردها مثل سابق نیستند
جلیقه زردها مثل سابق نیستند
دکتر هادی خانیکی جاودانه در یادها
نور تو
به چپ برانید به راست برانید
زن هزارچهره
زن هزارچهره
آقای خندوانه! مراقب خودت باش
شرایط سخت است هیچ کس حق اشتباه ندارد
دیدار مهم رئیسجمهور با آیتالله سیستانی
توصیه به اجرای فرمان 8 مادهای امام خمینی
استارتاپ مد و و فشن چرا از عربستان رفت؟
معاملات پوششی ایران چگونه انجام میشود؟
هفت استعفا در کمتر از ۶ سال
افزایش بیسر و صدای صادرات آمریکا به ایران
تخریب دولت در شرایط جنگ اقتصادی نگران کننده است