انتشار نسخه دو قسمتی پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران در شبکه خانگی، واکنش‌های تندی به دنبال داشت

رژه « هزارپا» روی جیب مردم
همدلی| گروه فرهنگ و هنر: پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران شد با 38 میلیارد تومان فروش، «نهنگ عنبر 2» را به زیر کشید، کمتر کسی تصور می کرد فیلمی پیدا شود و تنها یک سال بعد از اثر محبوب سامان مقدم، گیشه را به تسخیر خود دربیاورد. قسمت دوم «نهنگ عنبر» با 20 میلیارد تومان فروش، دست نیافتنی به نظر می رسید اما ابوالحسن داوودی بازگشتش به سینمای کمدی را شگفت‌انگیز جشن گرفت؛ 16 سال بعد از «نان، عشق و موتور هزار». مردم به شدت استقبال کردند، برخی دو یا سه بار به سینما رفتند و از تهِ دل خندیدند. زوج جذابِ رضا عطاران و جواد عزتی، انتخاب هوشمندانه‌ای بود برای کشاندن مردم به سینما و جواب هم داد.
کسب درآمد به هر قیمتی؟
مردمی که نتوانستند به سینما بروند، انتظاری طولانی کشیدند تا «هزارپا» را در شبکه خانگی ببینند، انتظارشان طولانی شد، سرمایه گذاران فیلم مزه پول های میلیاردی زیرِ زبان‌شان بود و تصمیم گرفتند قبل از عرضه فیلم در شبکه خانگی، نسخه ویدئویی را از طریق «روبیکا» هم عرضه کنند؛ اپلیکیشنی که توسط برنامه های پربیننده تلویزیون مطرح و به یکی از اسپانسرهای اصلی سریال محبوب «پایتخت» تبدیل شد. صد هزار نسخه از «هزارپا» در «روبیکا» هم به سرعت فروش رفت. تا این‌که قرار شد در اسفند سال جاری، سرانجام دی‌وی‌دی‌های «هزارپا» در شبکه خانگی عرضه شود.


فیلمی که مینی‌سریال شد
چندی پیش ابوالحسن داوودی، کارگردان فیلم از توزیع نسخه ای طولانی تر از آنچه در سینما اکران شد، خبر داد و هوادارانِ «هزارپا» را سورپرایز کرد ولی توزیع فیلم به شکل مینی سریال در دو قسمت و طبیعتا کسب درآمد دو برابری، انتقاد بسیاری از مردم و حتی اهالی سینما را به دنبال داشت. منتقدان اعتقاد داشتند وقتی فیلمی در گیشه 38 میلیارد تومان فروخته و عنوان پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را تصاحب کرده، چرا باید برای سودجویی بیشتر جیبِ مردم خیز بردارد؛ آن هم مردمی که تحت فشار شدید اقتصادی قرار دارند.
واکنش داوودی به جنجال‌ها
داوودی با انتشار ویدئویی در خصوص حاشیه ها توضیح داد تا انگشت اتهام را از سمت خود به سوی مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بچرخاند: «متاسفانه رفتارهایی که با این فیلم در زمان عرضه نسخه ویدئویی و نیز شکل عرضه آن صورت گرفت، به هیچ عنوان درست نیست و حتی از جانب برخی مخاطبین، سوءبرداشت‌های سوداگرانه‌ای صورت گرفت، چنانچه قبل از آن نیز در واگذاری امتیاز فیلم به رسانه‌های پخش اینترنتی نیز اتفاقاتی افتاد که بدون اطلاع و موافقت من یا تهیه‌کننده بود.»او ادامه داد: «تصمیم‌گیری درباره نحوه پخش فیلم‌های سینمایی بعد از اکران سینمایی معمولا توسط شرکت پخش‌کننده براساس مندرجات قرارداد و با توافق سازندگان و صاحبان اثر صورت می‌گیرد که در این مورد تعدادی از این تصمیمات به اطلاع و موافقت سازندگان نرسیده، از جمله شیوه پخش هفتگیِ نصفه و نیمه یا بدون اجازه دست بردن در فیلم و تقسیم کردن آن برای من به شکل غیرقابل باوری ناراحت‌کننده و حیرت‌آور بود.»داوودی در ادامه گفت: «متاسفانه هر چه من، تهیه‌کننده و مسئول شرکت پخش با او و مسئولان این بخش گفت‌وگو و بحث کردیم، نتوانستیم این مسئله را به این دوستان مدیر بقبولانیم که یک فیلم در زمان عرضه در نمایش خانگی می‌تواند نسخه طولانی‌تری از زمان اکران باشد.»
قرار بود «هزار پا» دو فیلم باشد
او در ادامه گفت: «در همه جای دنیا چنین رسمی وجود دارد که یک فیلم در هنگام نمایش در شبکه نمایش خانگی تحت عنوان نسخه کارگردان یا نسخه کوتاه نشده، می‌تواند زمان طولانی‌تری را به خود اختصاص بدهد و کسی نه اخلاقا، نه عرفا و نه حتی قانونا حق ندارد آن را به شکل دیگری تفسیر یا ساختار دیگری به فیلمساز و صاحب اثر تحمیل کرده و به‌جبر آیین‌نامه‌ای قدیمی، یک اثر سینمایی را تبدیل به یک مینی‌سریال یا سریال کند.»
کارگردان «هزارپا» ادامه داد: «متاسفانه من نتوانستم با دوستان وزارت ارشاد به این توافق برسم که فیلم سینمایی “هزارپا” نه سریال است، نه مینی‌سریال بلکه نسخه اصلی فیلمی است که از ابتدا قرار بود دو نسخه باشد، یعنی فیلم "هزارپا" از ابتدای فیلمبرداری قرار بود دو فیلم جداگانه "هزارپا یک" و "هزارپای 2" باشد و در یک اکرانِ پشت سر هم در سینما نمایش داده شود. اما در ادامه کار به دلیل شرایطی که به وجود آمد و مشکلات و حاشیه‌هایی که برای اکران بقیه فیلم‌ها ایجاد شد، منصرف شدم، به همین دلیل دو نسخه فیلم براساس تصمیم شخصی من به یک نسخه کوتاه شده، تبدیل و حدود 85 دقیقه از صحنه‌های فیلم برای اکران حذف شد. این درحالی بود که بعضی از صحنه‌های حذف شده حتی بهتر از صحنه‌های به نمایش درآمده بودند!»
وزارت ارشاد، فشار زیادی وارد کرد
مهم‌ترین بخش صحبت های داوودی به بخشی برمی گردد که ادعا می کند تاکید او بر عرضه فیلم در یک بسته بوده، نه دو نسخه: «تصمیم گرفتم در نسخه ویدئو و شبکه نمایش خانگی، نسخه کاملی از فیلم ارائه کنم تا صحنه‌های حذف شده در زمان اکران را نیز دربربگیرد. از آنجا که از نظر حجمی در یک دی‌وی‌دی امکان عرضه با کیفیت بالا را نداشتیم، باید نسخه کامل شده در دو لوح فشرده اما در یک بسته، یکجا و یک زمان عرضه می‌شد. مشکل این بود که وزارت ارشاد فشار زیادی وارد کرد تا این فیلم را در چند قسمت ارائه کند، حتی تاکید داشتند فیلم به شکل یک مینی سریال پنج قسمتی عرضه شود و پخش‌کننده بخش خانگی از ترس اینکه قسمت دوم مجوز عرضه نگیرد، بدون اطلاع و مجوز من یا تهیه‌کننده قسمت اول را هم به دو نیمه تقسیم کرد!»
داوودی صراحتا انگشت اتهام را به سوی وزارت ارشاد نشانه رفت و گفت: «این گونه رفتار با یک فیلم سینمایی بسیار ناشیانه و غیرقانونی است؛ این‌که وزارت ارشاد به زور در یک اثر سینمایی دست ببرد و بخواهد آن را تبدیل به یک سریال چند قسمتی کند، آن هم به این بهانه که قوانینش قدیمی است و زمان بالای 205 دقیقه را برای نمایش خانگی یک فیلم سینمایی به رسمیت نمی‌شناسد و اجباراً این باید سریال شود، کاملا امر غلطی است. نسخه اولیه فیلم هزارپا 3 ساعت و 30 دقیقه بود اما در اکران کوتاه شد، متاسفانه با این شکل عرضه بسیاری از مخاطبان تصور می‌کنند نسخه عرضه شده در شبکه نمایش خانگی همان نسخه اکران شده است، در حالی که نسخه عرضه شده در نمایش خانگی یک ساعت و نیم بیش از نسخه اکران شده است و بسیاری از تصاویر که در زمان اکران در فیلم نبود، در نسخه ویدئویی گنجانده شده است.»
موسسه سوره مقصر بود!
داوودی صحبت هایش را با عذرخواهی از بینندگان به پایان برد و گفت: «باید پخش‌کننده ویدئویی فیلم در مقابل فشارهای وزارت ارشاد می‌ایستاد و از حقوق سازندگان فیلم دفاع می‌کرد. به نوبه خودم در قسمت دوم این فیلم که هفته آینده ارائه می‌شود، توضیحاتی ارائه داد و به جای همه مرتکبین این شیوه ناحق از بینندگان عذرخواهی و اعلام کردم که سازندگان هیچ رفتار سوداگرانه‌ای را در پیش نگرفته‌‌اند و نه من و نه تهیه‌کننده اثر به هیچ عنوان از این گونه عرضه فیلم راضی نبودیم. کاش همه مسئولان و کسانی که مسبب این گونه رفتارها و عملکرد غیرحرفه‌ای هستند نیز به مخاطبین احترام بگذارند و خودشان عذرخواهی کنند.»
البته سازمان سینمایی هم صحبت های داوودی را بی جواب نگذاشت و با صدور بیانیه ای اعلام کرد این سازمان نقشی در عرضه فیلم «هزارپا» طی دو قسمت در شبکه نمایش خانگی نداشته است. به نقل از روابط عمومی سازمان امور سینمایی و سمعی بصری، در پی سخنان ابوالحسن داودی کارگردان فیلم سینمایی «هزارپا»، اداره کل نمایش خانگی سازمان سینمایی اعلام کرد انتشار ۲۰۰ دقیقه‌ای فیلم سینمایی «هزارپا» در دو نسخه دی‌وی‌دی به درخواست و اصرار موسسه تصویری سوره وابسته به حوزه هنری بوده است.