ظریف: کاسه‌ صبرمان دارد لبریز می‌شود




روند اجرایی کردن کانال مالی ویژه اروپا موسوم به «اینستکس» درحالی از سوی کشورهای اتحادیه اروپا همچنان پیگیری می‌شود که محمدجواد ظریف با استناد به مهر تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر پایبندی ایران به تعهداتش به اروپا هشدار داد و تأکید کرد که صبر ایران دارد لبریز می‌شود.


۱۱ بهمن ماه گذشته بود که وزرای خارجه سه کشور اروپایی طرف برجام در یک نشست مطبوعاتی مشترک اعلام کردند در واکنش به خروج امریکا از برجام و تلاش این کشور جهت مانع تراشی برای قطع مراودات اقتصادی ایران یک سامانه مالی ثبت کرده‌اند. این طرح  که ابزاری برای حمایت از تبادلات تجاری به شمار می‌آید قرار است مانند یک نهاد واسطه بین شرکت‌های تجاری و ایران عمل کند تا دادوستدهای مالی بین طرفین با واحد پولی غیر از دلار و خارج از سایه تحریم‌های امریکا علیه تهران صورت گیرد. مقر این سازوکار در پاریس است و یکی از مدیران سابق کومرز بانک آلمان، ریاست آن را برعهده دارد. آلمان، فرانسه و انگلیس در حالی تأمین مالی «اینستکس» را عهده‌دار شده‌اند که با تأکید به کارآمدی این کانال ویژه اعلام کرده‌اند ایران بعد از اجرایی شدن این راهکار می‌تواند از مزایای برجام بهره ببرد.
با این حال مخالفان داخلی این طرح اروپایی می‌گویند «اینستکس» تحت هیچ شرایطی اجرایی نخواهد شد، چون اروپا قدرت تأمین منافع از دست رفته اقتصادی ایران را ندارد. آنها معتقدند با این سازوکار امکان گسترده‌ای برای کشورمان به وجود نیامده و تنها هدف این است که شرکت‌هایی که با ایران کار می‌کنند دچار آسیب نشوند. اما این انتقادات در حالی مطرح می‌شود که پیشتر وزیر خارجه ایران تأکید کرده بود که ایران برای حفظ برجام تنها به این راهکار اروپایی اتکا نکرده است.
با وجود این ظریف در بحبوحه رایزنی‌هایی که با سایر شرکای اقتصادی تهران در حوزه آسیا و خاورمیانه به جریان انداخته است از تأخیر در بهره‌برداری ایران از کانال ویژه مالی اروپا انتقاد کرد  و در صفحه توئیتر خود نوشت: «برخلاف دروغ‌گویی‌های مداوم نتانیاهو، ترامپ و همراهانش درباره ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک بار دیگر و برای چندمین بار، پایبندی ما به گفته‌مان و  به توافقی را که امریکا به صورت غیرقانونی نقض کرده تأیید کرده است. به هر حال کاسه صبر ما دارد لبریز می‌شود.»
اشاره او به جدیدترین گزارش یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود که هفته پیش در چهاردهمین گزارش خود درخصوص راستی‌آزمایی اجرای برجام، پایبندی جمهوری اسلامی ایران به این توافق را تأیید کرد. همه اینها در حالی است که به باور بسیاری از صاحبنظران بین‌الملل اختلاف ایجاد شده بین اروپا و امریکا بر سر موضوع خروج امریکا از برجام، بزرگ‌ترین شکاف را از دوران پایان جنگ سرد، بین اروپا و امریکا ایجاد کرده است. شاید از همین منظر است که بسیاری می‌گویند راه‌اندازی «اینستکس» در حقیقت اعلان جنگ تجاری اروپا با امریکاست. اما باید دید که راهکار ویژه اروپا تا چه اندازه خواسته‌های اقتصادی ایران را تحقق خواهد بخشید.
 
عراقچی: اروپا هزینه بپردازد
هشدار وزیر خارجه ایران به اروپا برای سرعت بخشیدن به روند اجرای «اینستکس» در مواضع سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و در خلال دیدارش با مدیرکل منطقه‌ای وزارت خارجه آلمان نیز بازتاب یافت. عراقچی در دیدار «فیلیپ اکرمان» وجود اراده سیاسی اروپا برای حفظ برجام را ناکافی دانست و گفت: «اروپا باید برای حفظ این توافق اقدامات عملی انجام دهد و هزینه بپردازد.» عراقچی در این دیدار با اشاره به مواضع سیاسی کشورهای اروپایی برای حفظ برجام و همچنین اقدام اخیر سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در ایجاد اینستکس، از طولانی شدن فرآیند تشکیل سازوکار انتقاد کرده و گفت: «گام اخیر تنها بخشی از تعهدات طرف مقابل در اجرای برجام بوده و انتظار می‌رود طرف اروپایی برای نتایج عملی و ملموس برجام و عملیاتی شدن هر چه سریع‌تر اینستکس تلاش جد‌‌تری به عمل آورد.» معاون سیاسی وزارت خارجه افزود: «تنها وجود اراده سیاسی برای حفظ برجام کافی نیست و اروپا باید برای حفظ آن اقدامات عملی انجام دهد و هزینه بپردازد.» عراقچی همچنین با اظهار ناخرسندی از تصمیم دولت آلمان برای تعلیق پرواز‌های هواپیمایی ماهان، ضرورت بازنگری در این خصوص را مورد تأکید قرار داد. مدیرکل منطقه‌ای وزارت امور خارجه آلمان نیز در این دیدار ضمن اشاره به اهمیت برجام به عنوان نشانه‌ای از موفقیت دیپلماسی و همچنین انتقاد از تصمیم امریکا برای خروج از برجام، اراده کشورش برای ادامه حمایت از توافق هسته‌ای را مورد تأکید قرار داد. او درخصوص تشکیل سازوکار مالی اینستکس گفت: «علاقه‌مندی شرکت‌ها برای کار با ایران بعد از تشکیل سازوکار جدید بیشتر شده و تلاش برای اجرایی کردن آن در اولویت برلین قرار دارد.»
 
برگزاری نشست کمیسیون مشترک ایران و 1+4 در وین
رایزنی دو مقام دیپلماتیک ایران و آلمان پیرامون کانال ویژه مالی در حالی است که قرار است نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور ایران و 1+4 به ریاست عراقچی و اشمید امروز (چهارشنبه) در وین برگزار شود. در همین راستا مذاکرات کارشناسی دوجانبه و چندجانبه بین هیأت‌های کارشناسی ایران و سایر طرف‌ها درخصوص موضوع مقابله با اثرات خروج غیرقانونی امریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های این کشور و نحوه عملیاتی کردن تعهدات اعضای باقیمانده در برجام از دو روز پیش (دوشنبه) آغاز شده است. همچنین نشست کارگروه اجرایی کردن لغو تحریم‌ها  دیروز (سه‌شنبه) در وین برگزار شد. عراقچی بعد از دیدارهای دوجانبه با همتایان خود از جمله هلگا اشمید دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در نشست امروز کمیسیون مشترک حضور خواهد یافت.
 
خرازی: اجرای اینستکس فضای کنونی علیه اروپا را  تغییر می‌دهد
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران نیز در دیدار هیأتی از یک اندیشکده فرانسوی تعلل اروپا در قبال برجام را عاملی دانست که منجر به بی اعتمادی در افکار عمومی ایران نسبت به اروپا شده است.سید کمال خرازی روز گذشته در دیدار هیأتی از اندیشکده فرانسوی مونتین با بیان اینکه«رویکرد اروپا در قبال برجام، حساسیت‌ها را مضاعف کرده و موجب بی‌اعتمادی افکار عمومی در ایران به اروپا شده است»، افزود: «عملکرد سریع‌تر اروپا در اجرای اینستکس می‌تواند فضای کنونی علیه اروپا را تغییر دهد.» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی همچنین با اشاره به تشدید لفاظی‌های نخست وزیر رژیم صهیونیستی علیه ایران نیز تصریح کرد: «نتانیاهو برای انتخابات نیاز به نمایش قدرت دارد، اما به خوبی می‌داند که هرگونه تحرک علیه منافع ایران برایش انتحار سیاسی خواهد بود.»