گروه اقتصاد کلان: سرانجام بحث ادغام بانک‌هاي نظامي‌اجرايي شد؛ بحثي که رييس کل بانک مرکزي هدف از اجراي آن را تحول در نظام بانکي ارزيابي کرد. هرچند مجريان اين ادغام مزاياي اين طرح را طي يکي، دو روز اخير برشمرده‌اند در مقابل ابهامات و مسائلي نيز در اين بين مطرح شده که اجراي هرچه کارشناسي تر شدن اين طرح را اقتضا مي‌کند.
- ابعاد مختلف طرح ادغام
اين اقدام که با انتشار اطلاعيه بانک مرکزي جمهوري اسلامي‌ايران مبني بر ادغام پنج بانک و موسسه مالي وابسته به نيروهاي مسلح در بانک سپه کليد خورد، ابعاد فني، بانکي و اقتصادي بسياري دارد و از اين رو مسئولان مرتبط با فرآيند ادغام هريک بخش‌هايي از موضوع را تشريح کردند. هفته گذشته رييس جمهوري خبر نهايي شدن ادغام بانک‌هاي قوامين، حکمت ايرانيان، مهر اقتصاد، انصار و موسسه اعتباري کوثر در بانک سپه را پس از برگزاري مجمع عمومي‌بانک مرکزي رسانه‌اي کرد و از روز شنبه با انتشار اطلاعيه بانک مرکزي اجراي آن کليد خورد.
- هدف از ادغام بانک‌ها
به گزارش تجارت به نقل از ايرنا، شنبه شب رئيس کل بانک مرکزي هدف از اين کار را تحول در نظام بانکي دانست و اعلام کرد: اينها نزديک به 24 ميليون سپرده گذار با ارزش 215 هزار ميليارد تومان دارند و برنامه‌ريزي به گونه‌اي است که هيچ تغييري در نحوه پرداخت سودهاي سپرده گذاران صورت نگيرد. «عبدالناصر همتي» رقم تسهيلات اين بانک‌ها را 130 هزار ميليارد تومان اعلام کرد و گفت: اين تسهيلات بر اساس قرارداد ادامه دارد و کارکنان نيز بر اساس قراردادها ادامه کار مي‌دهند. وي درباره سهامداران اين بانک‌ها افزود: تکليف سهامداران وابسته به نيروي‌هاي مسلح مشخص است و يک ميليون و 130 هزار سهامدار کوچک نيز مشکلي نخواهند داشت و از حالا تا چهار ماه بانک‌ها مي‌توانند مجامع را برگزار کنند و پس از آن در بانک سپه ادغام مي‌شوند.
- ادغام در فضايي شفاف انجام خواهد شد
وزير امور اقتصادي و دارايي نيز در جمع خبرنگاران گفت: اين ادغام طبق دستورالعمل 30 بندي شوراي پول و مصوبه شوراي عالي هماهنگي اقتصادي سران قوا انجام مي‌شود.
به گفته فرهاد دژپسند، در اين مصوبات مباحث مفصلي درباره ترازنامه و صورت‌هاي مالي جديد و همچنين تعيين و تشخيص سپرده گذاران و سهامداران وجود دارد تا فرآيند ادغام بدون بروز مشکل و در فضايي شفاف انجام شود.
دژپسند اطمينان داد در حوزه بانکي تلاش مي‌شود اين ادغام بدون ايجاد مشکل براي سپرده گذاران و سهامداران رخ دهد.
- براي اجراي فرآيند ادغام آماده ايم
مديرعامل بانک سپه نيز يکشنبه در اطلاعيه‌اي از آمادگي براي انجام مطلوب ماموريت‌هاي محوله و اجراي فرايندهاي ادغام بانک‌ها و موسسه‌هاي ياد شده در اين بانک خبر داد و گفت: با توجه به قدمت 95 ساله اين بانک، تلاش مي‌کنيم با تکيه بر پشتوانه اعتماد عمومي، تجارب مديريتي، ظرفيت دانشي نيروي انساني همکاري موثري را با بانک‌هاي ادغام شونده داشته باشيم.
محمدکاظم چقازردي ابراز اميدواري کرد با تشکيل مديريت ويژه امور ادغام و تبيين مسئوليت‌هاي جديد هيات مديره بانک و نيز همکاري لازم توسط مديران بانک‌هاي ادغام شونده، عمليات ادغام با رويکرد استمرار ارايه خدمات مطلوب به همه ذي نفعان انجام شود.
بر اين اساس، تا زمان طي همه فرايندهاي ادغام، بانک‌هاي قوامين، حکمت ايرانيان، مهر اقتصاد، انصار و موسسه اعتباري کوثر، خدمات بانکي را به خانواده نيروهاي مسلح و ملت ايران ارايه مي‌کنند. ضمن آنکه با هماهنگي بانک مرکزي اخبار ادغام به صورت رسمي‌به اطلاع مردم مي‌رسد.
- اصلاح کارکرد بانک‌ها مقدم بر ادغام بانک‌ها
اصلاح نظام بانکي از جمله بحث‌هايي است که به يک دغدغه اساسي در اقتصاد تبديل شده است از اين رو يک نماينده مجلس سال گذشته اين موضوع را مقدم بر بحث ادغام دانسته است. حميدرضا حاجي بابايي در گفت و گو با خانه ملت،دراين خصوص گفت: دغام بانک‌ها نه اقدام مثبتي محسوب مي‌شود نه منفي، بنابراين بايد کارکرد بانک‌ها اصلاح شود. اين نماينده مردم در مجلس دهم با بيان اينکه آنچه در شبکه بانکي کشور اتفاق مي‌افتد، بي قانوني، بي نظارتي و بي مسئوليتي است، ادامه داد:مجلس در برنامه ششم توسعه کشور، مصوباتي در رابطه با نحوه نظارت بانک مرکزي بر عملکرد موسسات مالي و اعتباري داشته که بايد بصورت صحيح اجرايي شود.
- مردم نگران بانک‌هاي ادغامي‌نباشند
ناگفته پيداست که ادغام بانک‌ها نگراني‌هايي را هم در پي دارد. اما يک نماينده ديگر مجلس اين اقدام را نگران کننده نمي‌داند.عضو کميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، با بيان اينکه ادغام بانک‌ها به مثابه پيشگيري است، تصريح کرد: با توجه به برنامه ريزي‌هاي انجام شده مردم نگران مراودات بانکي خود در بانک‌هاي ادغام شده نيز نبايد باشند. وي ادامه داد: ادغام بانک‌ها عملياتي در جهت تامين منافع مردم بوده و هيچ خللي نيز وي از ادغام در خدمت رساني به آنها ايجاد نخواهد شد.
- بلاتکليفي‌هاي پس از ادغام بانک‌هاي نظامي
با همه اين احوال و همانطور که در آغاز سخن ذکر شد در خصوص ادغام بانک‌هاي نظامي‌بلاتکليفي‌ها و ابهاماتي وجود دارد. به گزارش بازتاب، در اين ادغام چند مسئله مطرح مي‌شود: - اول اين که نرخ سود سپرده و تسهيلات هر کدام از اين بانک‌ها متفاوت بوده است. با ادغام اين بانک‌ها و موسسه نوع پرداخت و دريافت اين سود‌ها چگونه خواهد شد؟ در بند يک اطلاعيه بانک مرکزي آمده است نحوه عملکرد هر يک از اين بانک‌ها و موسسه مذکور با مديريت و راهبري بانک سپه طبق روال عادي قبلي انجام مي‌شود. در اين بند همچنين گفته شده که مشتريان اين چهار بانک و يک موسسه اعتباري مي‌توانند خدمات را طبق روال قبلي هر کدام از اين بانک‌ها و موسسه اعتباري دريافت کند. با اين اطلاعيه يعني ادغام روي نرخ سود سپرده و تسهيلات هيچ يک از بانک‌ها و موسسه اعتباري مذکور تاثير ندارد و مثل قبل سود مي‌دهند و مي‌گيرند.اما اگر قرار است نحوه عملکرد و خدمات‌دهي اين بانک‌ها مانند رويه قبلي باشد و طبق اعلام بانک مرکزي بانک سپه مديريت اين پنج بانک و موسسه را به عهده گيرد، با تمام شدن روند ادغام بانک‌هاي نظامي، آيا سود سپرده و تسهيلات بانک سپه چند نرخي نمي‌شود؟ برخي از کارشناسان مانند حيدر مستخدمين حسيني کارشناس امور بانکي و مرتضي عزتي، مدرس و کارشناس امور بانکي و اقتصادي معتقد هستند که چون همه اين بانک‌ها زيان‌ده نيستند مي‌توانند هم‌پوشاني داشته باشند، سوددهي برخي زيان‌دهي برخي ديگر را مي‌تواند جبران کند. - دومين؛ طبق آمارهاي منتشر شده از تعداد شعب اين بانک‌ها و موسسه اعتباري در فضاي؛ بانک سپه هزار و ۷۰۳، بانک انصار هزار و ۵۷، بانک مهر اقتصاد ۸۰۰، بانک قوامين ۷۲۹، موسسه اعتباري کوثر ۳۵۲، بانک حکمت ايرانيان ۱۳۲ شعبه دارند که در مجموع چهار هزار و ۷۳۳ شعبه مي‌شود. آيا بانک سپه همه چهار هزار و ۷۳۳ شعبه را نگه مي‌دارد؟ طبق گفته کارشناسان برخي از بدهي اين بانک‌ها از طريق فروش اموال آنها پرداخت مي‌شود. اگر بانک سپه بخواهد همه شعب را نگه دارد بخشي از دارايي‌هاي اين بانک‌ها و موسسه غيرقابل فروش مي‌شود و اگر نفروشد پرداخت بخشي از بدهي‌ها غيرممکن مي‌شود و اين احتمال مطرح مي‌شود که باز دولت به کمک بيايد.- سومين؛ بانک مرکزي در اطلاعيه خود اعلام کرده است که کليه کارکنان شاغل در بانک‌ها و مؤسسه اعتباري وابسته به نهادهاي نظامي‌پس از ادغام مانند گذشته مشغول به فعاليت بوده و تمامي‌حقوق و مزاياي آنان مطابق قراردادهاي منعقد قبلي برقرار است. با اين توصيف يعني شعب حفظ مي‌شود. اين درحالي است که شنيدها حاکي از نگراني کارمندان بانک‌هاي در حال ادغام براي تعديل نيرو است.
- چهارمين نکته نيز به بحث سهامداران اين بانک‌ها و موسسه اعتباري پرداخته و تصميم‌گيري در خصوص سهامداران را به عهده چهار بانک و يک موسسه اعتباري محول کرده است.
