روزنامه ابتکار
1397/12/12
در گفت‌وگو با رامین مهمان‌پرست مشاور قائم مقام وزارت خارجه بررسی شد نقش برجسته ظریف و دستگاه دیپلماسی در تحولات بین‌المللی
گروه ایران و جهان - زهره آقایانی:این روز‌ها مباحث زیادی پیرامون سیاست خارجی ایران مطرح است؛ مباحثی که بعد از رفت و برگشت محمدجواد ظریف از وزارت خارجه اوج گرفت و توجه‌ها را به خود جلب کرد. در همین راستا و پیش از مطرح شدن جریان استعفای ظریف در اواخر بهمن ماه نیز دو نشست مهم به فاصله کوتاهی از هم در اروپا برگزار شد. کنفرانس سرد ورشو و نشست امنیتی مونیخ که در هر دو، ایران یکی از محورهای اصلی گفت‌وگوهای این دو نشست بود.به هر روی ظاهرا کنفرانس ورشو در لهستان به شکست انجامید و می‌توان گفت که تهران پیروز این نشست جنجالی بود، اما در نشست امنیتی مونیخ و با سخنرانی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران و مصاحبه‌های دقیق و هوشمندانه وی در حاشیه این نشست، تهران موفقیت قابل توجهی به دست آورد. این در حالی بود که ایالات متحده آمریکا از ماه‌ها پیش برای منزوی ساختن ایران به بهانه‌های مختلف ازجمله بررسی اوضاع منطقه خاورمیانه، تبلیغات گسترده‌ای را به راه انداخته بود. جذب همگرایی اروپا در این دو نشست نقطه اتکای تیم ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا علیه ایران بود که با دیپلماسی وزیر خارجه تا حد زیادی این هدف به سرانجام نرسید. در همین رابطه و برای بررسی رویدادهای اخیر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی با رامین مهمان‌پرست سخنگوی پیشین و مشاور فعلی قائم مقام وزیر خارجه گفت‌وگویی داشته‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
آقای مهمان‌پرست، باتوجه به سوابق طولانی شما در سمت یک دیپلمات، ارزیابی جنابعالی از برگزاری کنفرانس لهستان و نشست امنیتی مونیخ چیست؟
همانطور که در جریان هستید در صحنه بین‌المللی شاهد تقابل قدرت‌های بزرگی هستیم که هر‌کدام با چالش‌های خود روبه‌رو هستند. ایالات متحده آمریکا بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ با شعار «اول آمریکا» یک رویه تازه‌ای را آغاز کرده است مبنی بر این که زیر پا گذاشتن تعهدات بین‌المللی و بر هم زدن روابط دیرینه‌اش حتی با متحدان خود، می‌تواند بخشی از مسیری باشد که انتخاب کرده است تا حداقل در کوتاه‌مدت منافع دولت آمریکا بیش از پیش تامین شود. این مسئله سبب شد که بین اروپا و ایالات متحده آمریکا چالشی ایجاد شود. یکی از این چالش‌ها بحث ایران و خروج آمریکا از برجام بود ولی چالش آمریکا با اروپا تنها شامل این موضوع نیست. آنها در مسائل تجاری بین خود، مسائل محیط زیست و موضوعات دیگر نیز با یکدیگر دچار مشکل هستند. ضمن اینکه ایالات متحده با روسیه و چین و بعضی از قدرت‌های دیگر در حال ظهور هم، درگیری‌هایی در رابطه با مقررات تجارت بین‌الملل و نیز همکاری‌هایی که درمورد مسائل موشکی و سلاح‌های کشتار جمعی مطرح است، دارد به همین دلیل است که آمریکا تبادلات قبلی خود را با دولت روسیه و برخی دولت‌های دیگر بر هم زده است بنابراین آمریکایی‌ها در یک موقعیتی کنفرانس ورشو را دنبال می‌کردند تا شاید بتوانند در موضوع ایران یک همدلی بین کشورهای مختلف به ویژه اروپایی‌ها با ایده‌هایی که دولت آمریکا آن را دنبال می‌کرد به وجود آورند و به موازات آن طراحی‌هایی را در خاورمیانه داشته باشند. آمریکا در موضوع برجام و بحث فعالیت هسته‌ای با اروپا دچار مشکل شده بود. آنها سعی می‌کردند مسائل امنیتی خاورمیانه و مسائل موشکی و بحث ثبات یا بی‌ثبات‌سازی را به عنوان یک محور در نظر بگیرند تا کشورهای دیگر را در این مسیر همراه خود کنند. همچنین رژیم صهیونیستی خیلی خوشحال بود که فضایی را پیدا می‌کند تا بتواند با کشورهای عربی به‌خصوص کشورهایی که در مسیر سازش با این رژیم غیرمشروع قدم‌هایی را برداشته بودند، خودنمایی کند. در همین راستا تلاش بسیاری کرد تا در لهستان یک فضای جدیدی را علیه جمهوری اسلامی ایران به وجود آورد اما در این راه هیچ توفیقی به دست نیاورد، به جز اینکه نطق‌های یک‌طرفه مقامات آمریکایی یا بعضی مقامات لهستانی که سعی کردند اسم ایران را به عنوان محور عدم ثبات در منطقه مطرح کنند.
باتوجه به تبلیغات گسترده چرا این کنفرانس موفقیت‌آمیز نبود؟
اول اینکه سطح پایین شرکت‌کنندگان به ویژه از اروپا قابل توجه نبود. دوم اینکه موفق نشدند در بیانیه پایانی اسمی از ایران بیاورند و کشورهای شرکت‌کننده حاضر نشدند ایده مقامات آمریکایی را به مرحله اجرا دربیاورند. این شکست دیگری در سیاست‌های خارجی آمریکا تلقی میشود چرا که یک نوع عدم همراهی کشورها به ویژه اروپا با سیاست‌های دولت آمریکا قابل مشاهده است. این موضوع می‌تواند برای جمهوری اسلامی ایران فرصتی در جهت خنثی کردن توطئه‌هایی باشد که آمریکایی‌ها آن را دنبال کرده و صهیونیست‌ها سعی می‌کنند به آن دامن بزنند. خصوصا اینکه بعضی از کشورهای مرتجع منطقه مثل عربستان بر روی آن سرمایه‌گذاری بسیاری کرده‌اند. در همین کنفرانس شاهد بودیم بین مقامات صهیونیستی و مقامات دولت لهستان اختلافات جدی به وجود آمد. به عنوان نمونه مجددا بنیامین نتانیاهو اشاره به جنگ جهانی دوم و همدستی لهستانی‌ها در کشتار یهودی‌ها داشت و همین امر باعث عمیق‌تر شدن اختلافات شد و اجلاسی که قرار بود با حضور چهار کشور چک، اسلواکی، مجارستان و لهستان در سرزمین‌های اشغالی برگزار شود که به خاطر این اختلافات لغو شد.
نشست امنیتی مونیخ نیز همزمان با کنفرانس ورشو برگزار شد. این نشست چگونه بود و چه نتایجی دربر داشت؟
بلافاصله بعد از این کنفرانس اجلاس مونیخ را داشتیم. آن هم اجلاسی امنیتی که شاید طراحی آمریکایی‌ها بود که بتوانند در چند برنامه پشت سر هم بحث‌های امنیتی منطقه را با محوریت ایران دنبال کرده و از این طریق شرایط جدیدی را به وجود آورند تا همراهی کشورهای دیگر در کنار ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی، آنها را به خواسته‌های‌شان نزدیک‌تر کند. بر همین اساس آقای دکتر ظریف هم از این فرصت برای بیان نقطه نظرات کشورمان استفاده کرد.
در این اجلاس است که ما می‌توانیم منطق خود را مطرح کنیم؛ اینکه جمهوری اسلامی ایران عامل ثبات در منطقه است، عامل اصلی مبارزه با فعالیت گروه‌های تروریستی در منطقه است و اگر ایران نقش مثبت و پرتحرک خود را ایفا نمی‌کرد اکنون تروریست‌ها در پایتخت‌های کشورهای منطقه چگونه مستقر بودند و این تهدیدهای امنیتی چگونه می‌توانست ملت‌های منطقه را دایماً تحت فشار قرار دهد.
به هر حال برای بیان نقطه نظرات جمهوری اسلامی ایران فرصت‌هایی به دست آمد. ایران توانست نشان دهد که کشورهای مختلف، دولت ایالات متحده آمریکا را که با همدستی گروه‌های تروریستی مثل منافقین اهدافی را دنبال می‌کرد، همراهی نمی‌کنند. به همین دلیل این مسئله برای کشورمان دستاورد مثبتی داشت.
نقش دیپلماسی جمهوری اسلامی هم در کنفرانس ورشو و هم در نشست امنیتی مونیخ و به ویژه نقش دکتر ظریف را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه تاثیری در رسیدن به این موفقیت‌ها یا حداقل بی‌تاثیر کردن اهداف این دو اتفاق سیاسی داشته است؟
در هر صورت دستگاه سیاست خارجی در خط مقدم مقابله و مبارزه با توطئه‌های ایالات متحده آمریکا و برخی عوامل منطقه‌ای آنها است. این مبارزه احتیاج به افرادی دارد که با دید باز با تدبیر و با شجاعت و با منطق خود بتوانند از این صحنه‌ها موفق و پیروز بیرون بیایند. آقای ظریف یکی از چهره‌های موفق و باتجربه کشورمان در صحنه‌های بین‌المللی هستند. همکاران ما در وزارت امور خارجه و نمایندگی‌های ما در خارج از کشور همگی دست به دست هم داده‌اند تا در این صحنه‌های مختلف از منافع ملی ما دفاع کنند و در این میان به نظر من نقش آقای ظریف، نقش برجسته‌ای بود.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام:
لحن رئیس‌جمهوری قابل‌قبول نیست
علیرضا صدقی
رادیکالیزم غیرعقلانی
ادبیات امروز چقدر در نقد جامعه موفق بوده است؟
بند ممیزی بر دست ادبیات انتقادی
«ابتکار» از ظرفیت‌ها و روند همه‌پرسی در قانون اساسی گزارش می‌دهد
تابوی همه‌پرسی
گزارش «ابتکار» از جشنواره تلویزیونی «جام جم»
رای‌گیری محیرالعقول متوقف شد
در گفت‌وگو با رامین مهمان‌پرست مشاور قائم مقام وزارت خارجه بررسی شد
نقش برجسته ظریف و دستگاه دیپلماسی در تحولات بین‌المللی
«ابتکار» آثار و پیامدهای بازگشت مجدد کوپن‌ها را بررسی می‌کند
الزامات یک کالبدشکافی اقتصادی
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام:
رفتار FATF و اروپا در تصویب پالرمو و CFT موثر خواهد بود
از طرح تا لغو یک مصوبه
اسقاط موتورسیکلت‌های کاربراتوری به تعویق افتاد
