روزنامه فرهیختگان
1397/12/12
وزارت جهاد کشاورزی مقصر اصلی اختلال در بازار گوشت ایران!
شاید کسی (افراد عادی) باور نمی‌کرد قیمت گوشت در هفته‌های پایانی امسال به بالای کیلویی 120 هزار تومان برسد. قصابی‌ها بی‌رونق شده‌اند و کسی از آنها خرید نمی‌کند، کار به جایی رسیده که در مناطق پایین شهر تهران روزانه بیش از یکی، دو مشتری خاص ندارند. اوضاع خرید و فروش گوشت در شهرستان‌ها کمی بدتر است. حتی خبر رسیده حدود 200 رستوران‌دار در کشور (چلوکبابی) در ماه‌های اخیر به‌علت گرانی بیش از حد گوشت قرمز کرکره مغازه‌هایشان را پایین کشیده و برای استراحت به خانه رفته‌اند یا شغل‌شان را تغییر داده‌اند؛ اما سوال این است که بازار گوشت چرا به این روز افتاده است؟قاچاق: افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر باعث شده است قاچاق کالا به خارج از مرزها بسیار باصرفه‌تر و بر تعداد قاچاقچیان نیز افزوده شود. این عامل یکی از دلایل مهم گرانی گوشت قرمر در بازار محسوب میشود. بنابر اظهارات خلیل کریمی، نایب‌رئیس مجمع ملی صادرات دام زنده و گوشت ایران، اکنون در خوشبینانه‌ترین حالت «روزانه 1000 راس دام زنده به خارج از کشور قاچاق میشود.» عمده قاچاق دام زنده از مرزهای جنوبی و غربی کشور صورت می‌گیرد و متاسفانه باید اذعان کرد به‌دلیل گستردگی مرزهای جغرافیایی ایران، اعمال کنترل در خطوط مرزی به‌گونه‌ای دشوار است که نهادهای مسئول تاکنون نتوانسته‌اند اقدام عاجلی دراین‌باره انجام دهند. طبق آمارهای رسمی استخراج‌شده از سایت مرکز آمار، مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های کشور در پاییز سال 97 با عملکرد مشابه سال 96 تایید می‌کند کاهش 20 درصدی مقدار تولید گوشت قرمز رخ داده است. اگرچه آمارهای غیررسمی این مقایسه را در زمستان 97 با عملکرد مشابه زمستان 96 بسیار بیشتر از 20 درصد عنوان می‌کنند. تعطیلی بیش از 7500 گاوداری و حدود 150 دامپروری در سه، چهار سال اخیر یکی از دلایل کاهش تولید گوشت قرمز بوده که البته سال‌ها پیش کارشناسان هشدارهایی در این باره داده بودند، اما وزارت جهاد کشاورزی همواره به آن بی‌توجه بوده است. هنگامی که دامدار ماه‌ها و هفته‌ها باید به‌دنبال تامین غذای دام خود بگردد و درنهایت نیز نتواند برای دامش غذای مورد نیاز و به‌اندازه کافی تامین کند، آیا عقلانی است او این حرفه پرزحمت را ادامه دهد؟ باید از دولت پرسید چرا در سه، چهار سال اخیر به هشدارهای کارشناسان درباره دادن علوفه و یونجه دولتی و تسهیلات ویژه به دامداران کم‌لطفی کرده است؟! مقصر اصلی کاهش تولید گوشت قرمز، بی‌توجهی وزارت جهاد کشاورزی به مقوله تعطیلی گاوداری و دامداری است. عدم پیش‌بینی: متاسفانه دولت هیچ پیش‌بینی‌ای از بازار گوشت و آینده آن نداشته است و به تبع آن برنامه‌ای نیز برای روزهای بحرانی تدوین نکرده است. متاسفانه واحد رصد بازار در وزارت جهاد کشاورزی تعطیل شده است. آیا توقع دارید درصورت تعطیلی چنین رصدخانه مهمی، بحران کنونی در بازار گوشت ایران رخ ندهد؟! استفاده نکردن از ظرفیت‌های اساسی در تولید گوشت قرمز: متاسفانه وزارت جهاد کشاورزی در سال‌های اخیر به کانون‌های اصلی و مهم در تولید و توزیع گوشت قرمز بی‌توجه بوده است. به‌عنوان مثال، یکی از کانون‌های اصلی در تامین بازار گوشت قرمز کشور، برخی استان‌های شرقی مثل سیستان‌وبلوچستان است. این استان برخوردارترین استان در صنعت کشتارگاهی است. 15 کشتارگاه صنعتی و بیش از 50 کارخانه بسته‌بندی گوشت در این استان از مزیت‌های آن محسوب میشود؛ اما چرا به این ظرفیت‌های داخلی بی‌توجهی شده و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، چرا در دو، سه سال اخیر فقط به فکر واردات و توزیع آن بوده‌اند! امروز اغلب کشتارگاه‌ها و صنایع بسته‌بندی استان‌ها با زیر ظرفیت خود کار می‌کنند و نیمه‌تعطیل رها شده‌اند. با این اوصاف نمی‌توانیم بهتر از امروز برای بازار گوشت متصور باشیم! طبق آمارهای رسمی، روزانه باید 20 تا 30 هزار تن سویا و ذرت (غذای دام) از بنادر به سمت مبادی تولید و مصرف در بخش دام و طیور بارگیری و روانه شود. کوچک‌ترین اخلال در این بازار می‌تواند بازارهای گوشت، مرغ و حتی شیر را دچار نوسان کند. (تقریبا یک روز در میان یک کشتی 60 هزار تنی پر از غذای دام و طیور نیاز داریم) بنابراین لازم است برای تامین غذای دام و رساندن آن به دامداری‌ها و مرغداری‌ها از هیچ تلاشی دریغ نشود. متاسفانه آنچه در بازار مشاهده میشود عدم برنامه‌ریزی در این حوزه است. دولت آن‌گونه که باید، تامین زنجیره تولید و توزیع را تا مقداری رها کرده و همان‌طور که اشاره شده رصد و مدیریت بازار را به‌خوبی انجام نداده است و اتفاقا یکی از دلایل بحران به وجود آمده در بازار ناشی از این بی‌تدبیری‌هاست! توزیع نامناسب و احتکار: کل نیاز بازار حدود 900 هزار تن گوشت قرمز است که حدود 800 هزار تن آن توسط داخل تامین میشود. یعنی بازار برای تنظیم، فقط به حدود 10 درصد واردات گوشت خارجی نیاز دارد. طبق آمارهای رسمی استخراج‌شده از سایت گمرک، در 11 ماه نخست امسال حدود 140 هزار تن گوشت خارجی وارد کشور است! یعنی حتی بیش از نیاز بازار به واردات! این عدد نشان می‌دهد توزیع گوشت نامناسب بوده و حتی برخی شنیده‌ها حاکی است احتکار در بازار گوشت رخ داده است! به‌رغم اینکه دولت در هفته‌های اخیر سعی کرده است بحران به وجود آمده در بازار گوشت ایران را ناشی از برخی مسائل سیاسی ازجمله تحریم و تعلل در تصویب FATF القا کند، اما واکاوی و بررسی واقعی عوامل بحران در بازار نشان می‌دهد، هیچ‌یک از عوامل گرانی گوشت قرمز در بازار، سیاسی نیست و ریشه اقتصادی و فنی دارد. مطمئنا اگر وزارت جهاد کشاورزی کمی بیشتر به روند تولید پیش‌بینی بازار و دستگاه‌های نظارتی وابسته به وزارت صنعت کمی به امر نظارت اهتمام می‌ورزیدند، امروز بازار گوشت ایران به این روز نیفتاده بود!
سایر اخبار این روزنامه
