سود حسابرسی برای دانشجویان

1- دکتر حسینی، خزانه‌دار کل دانشگاه آزاد اسلامی برای اولین‌بار جزئیات قابل‌تاملی را از حسابرسی‌های صورت‌گرفته از این دستگاه آموزش عالی ارائه داده و ذکر کرده که بیش از 1000 میلیارد تومان در این حسابرسی‌ها صیانت شده است (گفت‌وگوی صفحه 4 را بخوانید)؛‌ درواقع باید این گزاره را این‌طور خواند: با این حسابرسی، از حیف‌و‌میل و هدررفت بیش از 1000 میلیارد تومان از شهریه‌های دانشجویان این دانشگاه جلوگیری شده است. بد نیست بدانید این رقم معادل کل بودجه دانشگاه تهران، 2.5 برابر بودجه دانشگاه شهید‌ بهشتی، حدود سه برابر بودجه دانشگاه صنعتی شریف و تربیت مدرس و 3.5 برابر بودجه دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال 98 است. البته وقتی در نظر بگیریم دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان معرفی می‌شود و از ابتدای تاسیس تاکنون بیش از 6 میلیون فارغ‌التحصیل داشته و فقط امسال بیش از یک میلیون و 300 هزار دانشجو دارد (به این عدد تعداد اعضای هیات‌علمی و کارکنان دانشگاه را هم اضافه کنید)، شاید این مقایسه، صحیح نباشد اما برای ملموس‌شدن رقم 1000 میلیاردی، مقایسه خوبی است. ضمن اینکه برای انجام این حسابرسی کمتر از 0.7 ‌درصد از رقم صیانت‌‌شده، هزینه شده است. آمار و ارقام اعلام‌شده نجومی است و آن‌طور که مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی ادعا می‌کنند، این پول برای دانشجویان حفظ و هزینه خواهد شد. 2- سال 1383 در اواخر دولت اصلاحات، ‌مجلس هفتم تصمیم گرفت از دستگاه‌های آموزش‌عالی شامل وزارت علوم، ‌وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد اسلامی تحقیق و تفحص کند. نتیجه این گزارش تا سال‌های بعد به طول انجامید و درنهایت در سال 93 در صحن مجلس قرائت شد. حال آنکه طبق آیین‌نامه داخلی مجلس فرصت این تحقیق و تفحص 6 ماه بود که درصورت ناتمام ماندن، این مجوز وجود داشت تا 6 ماه دیگر تمدید شود، اما تنها دانشگاهی که مقاومت می‌کرد دانشگاه آزاد اسلامی بود! درواقع به گفته نمایندگان پیگیر تهیه این گزارش، از این گزارش 43 جلدی که تنها 13 جلد آن مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی بود و 30 جلد دیگر به سایر مراکز آموزش‌عالی اختصاص داشته است، نوعی مقاومت سیستماتیک مانع به‌ثمر رسیدن این تحقیق می‌شد به‌طوری‌که حدود سه ماه زمان صرف این شد که مسئولان دانشگاه بپذیرند این تحقیق و تفحص شامل حال آنها هم می‌شود. حالا اما در یکی، دو سال اخیر، دانشگاه آزاد اسلامی خود پیشقدم شده تا به سنت حَاسِبُوا أَنْفُسَکُمْ قَبْلَ ان تُحَاسَبُوا عمل کند. ضمن اینکه آن‌ طور که اعلام شده این حسابرسی‌ها صرفا محدود به بازه زمانی مدیریت سابق نیست و قرار است در سال‌های آتی نیز ادامه یابد؛‌ به‌معنای دیگر انجام این حسابرسی‌ها جنبه سیاسی ندارد. 3- شاید مهم‌ترین سوال دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی این باشد که این حسابرسی‌ها چه نفعی برای آنها دارد؟ پاسخ روشن است؛ اول اینکه منبع اصلی درآمدی دانشگاه، متکی به شهریه دانشجویان است و صیانت از هر ریال درآمد دانشگاه، درواقع صیانت از حقوق و شهریه دانشجویان است. ضمن آنکه این حق برای دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی مفروض است که در قبال شهریه‌های پرداختی از خدمات قابل‌قبولی نیز برخوردار باشند و یک راه برای ارتقای این خدمات (اعم از خدمات آموزشی، ‌پژوهشی و رفاهی) جلوگیری از حیف‌و‌میل و هدر‌رفت شهریه‌های دانشجویی است. دانشجویان اسبق این دانشگاه حتما به یاد دارند برخی امکانات هیچ‌گاه برای دانشجویان خرج نشد. فقط جهت یادآوری، در سال 84، 35‌ میلیارد و در سال 85‌، 60 میلیارد تومان برای رفاه و تسهیلات دانشجویان در مجلس تصویب و قرار بر این شد مبالغی هم به دانشگاه آزاد اسلامی اختصاص داده شود که به گفته نمایندگان مجلس بعدها معلوم شد، هرگز این مبالغ را به دانشجویان ندادند. 4- مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی گفته‌اند در یک افق چشم‌انداز، این دانشگاه باید انتخاب اول دانشجویان شود. به نظر می‌رسد یک راهبرد مهم درجهت نیل به این هدف، توجه به امر شفافیت باشد. البته موضوع شفافیت در شرایط فعلی کشور امری راهگشا در تمام امور و راه عینی تحقق عدالت ‌اجتماعی هم است، اما درخصوص دانشگاه آزاد اسلامی به جهت آنکه دانشجویانش تامین‌کننده منابع درآمدی دانشگاه هستند، امری مهم‌تر و ضروری‌تر است. به بیان ساده دانشجویان دانشگاه باید بدانند شهریه پرداختی از سوی آنان صرف انجام هزینه‌کرد چه اموری می‌شود؟ و این حق طبیعی آنان است و درصورت اجرای آن می‌تواند یکی از وجوه ‌تمایز دانشگاه آزاد اسلامی با سایر دانشگاه‌های پولی باشد. این حسابرسی‌ها درواقع کمک به امر شفافیت در دانشگاه آزاد اسلامی است و از این جهت باید آن را به فال نیک گرفت.