روزنامه جمهوری اسلامی
1397/12/08
چرادولت دغدغه «رسانه‌های مکتوب» ندارد؟
اهمیت زیاد مطبوعات حداقل در قانون اساسی ما نشان می‌دهد که این رسانه‌ها در نظام جمهوری اسلامی ایران جایگاه مهمی دارند.مطبوعات چشم و گوش مردم محسوب شده وبه عنوان زبان گویای مردم نقش مهمی در اطلاع‌رسانی صحیح و نقد عملکرد مسئولان دارند. بر این اساس مطبوعات همانگونه که در قانون اساسی و قانون مطبوعات تصریح شده نقش موثری در اعتلای جامعه دارند.طبق بند 2 اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی در راستای بالابردن آگاهی‌های عمومی در همه زمینه‌ها،حمایت از مطبوعات و رسانه‌های گروهی در «صدر وظایف» دولت قرار گرفته است. اما این روزها، مشکلات اساسی نظیر گرانی کاغذ - که در هر کیلو به 12 هزار تومان رسید- و گرانی زینک و سایر خدمات چاپ و کاهش شدید آگهی‌های اقتصادی، و عدم حمایت یارانه‌ای دولت، کار را به جایی رساند که مطبوعات در مرحله مرگ تدریجی قرارگیرند، و شرایط زندگی احتضار گونه‌ای که این سالها برای مطبوعات ایجاد شده، یقینا از آن باید به عنوان سختترین دوران همه عمر رسانه‌های مکتوب در کشور نام برد.
حال اگر حداقل بودجه رسمی سال 98 سازمانی موازی مطبوعات را مورد بررسی قرار دهیم می‌بینیم که بودجه سازمان صداوسیما در سال آینده در شرایط حداقلی حدود یک هزارو 840 میلیارد تومان است که از بودجه ملی و حتی هزینه‌های برق مصرفی مردم تامین میشود. این رقم در سال97، یک هزارو 646 میلیارد تومان و در سال96، یک هزارو 598 میلیارد تومان بوده است.
همانگونه که اشاره شد، این رقم حداقل حمایت دولت نسبت به سازمان صدا و سیما محسوب میشود، زیرا علاوه بر درآمد تیزرهای تبلیغی و آگهی‌های بانک‌ها و سازمان‌های دولتی، شب دوشنبه با تصویب نمایندگان مجلس و در اجرای ماده 93 قانون برنامه ششم، سازمان صدا و سیما ذیل عنوانی به نام« تقویت کمی و کیفی، برنامه‌های تولیدی، پویا نمایی، مستند، فیلم و سریال» تا سقف 150 میلیون یورو هم از محل صندوق ذخیره ارزی دریافت می‌کند تا از این طریق به اصطلاح برای اطلاع‌رسانی عملکرد دولت و دستگاههای مختلف، خبر، گزارشگر، تحلیل و در مجموع «تولید محتوا » تهیه کند!
در مقابل، مطبوعات که به حال نزار کنونی رسیده اند،نه تنها سهمی از چنین بودجه‌ای از فروش نفت و برق ندارند، براساس همان اصل سوم قانون اساسی همواره با رعایت خطوط قرمز، «به اطلاع‌رسانی در حوزه عملکرد نظام و دولت» مشغولند و اگر صفحات روزنامه‌ها را با این رویکرد ورق بزنید همواره سخنان رهبر انقلاب، روسای جمهور، وزرا، مصوبات مجلس شورای اسلامی، عملکرد قوه قضائیه، عملکرد استانداران و فرمانداران و... را خواهید دید.
در تعریف اطلاع‌رسانی، مطبوعات نیز جزو بدنه نظام و دولت محسوب می‌شوند. اما هنگامی که سخن از حمایت‌های دولت به مطبوعات میشود، موضوع خصوصی بودن این رسانه‌ها وکارشکنی پیدا و پنهان مدیران میانی دولت مطرح می‌گردد. به همین دلیل است که این روزها قاطبه اهالی مطبوعات معتقدند دولت با بی‌تعهدی خاص نسبت به رسانه‌های مکتوب، چند ماه حتی نسبت به تعیین معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که به عنوان تنها مرجع واسطه‌ای دولت و رسانه‌های مکتوب عمل می‌کند، کوتاهی کرده است و با چند ماه خالی بودن این پست در بدنه وزارت ارشاد و انتخاب سرپرست بعد از چند ماه، نشان داد دولت رابطه خود را به شکلی محسوس با مطبوعات قطع کرده است.
به اعتقاد کارشناسان امور رسانه، امروز گره اصلی کار همین بی‌تفاوتی دولت نسبت به سرنوشت و شرایط سخت رسانه‌های مکتوب و کارگران شاغل در مطبوعات و نشریات است که یقیناً با بیکاری این کارگران و صاحبان قلم در سال آینده، بر مشکلات فرهنگی و اقتصادی جامعه نیز اضافه خواهد کرد.
این وضعیت درحالی در بستر حاکمیت دولت تدبیر و امید بر سر رسانه‌های مکتوب آمده است که این رسانه‌ها در خط مقدم اطلاع‌رسانی و حمایت از روی کارآمدن دولت یازدهم و دوازدهم حضور داشتند، اما اکنون چون دیگر نیازی به تداوم همکاری ازسوی مسئولان دولتی با این رسانه‌های بدون حامی در جریان‌های قدرت احساس نمی‌شود؛ شاهد سختترین شرایط اقتصادی و بی‌تفاوتی نسبت به سرنوشت خود نزد مدیران دولتی هستند.
این نگاه ضعف حاکمیتی اکنون درحالی نسبت به رسانه‌های مکتوب اعمال شده که اتفاقا مطابق قانون اساسی و قانون مطبوعات، این رسانه‌ها برای « روشن ساختن افکار عمومی و بالا بردن سطح معلومات و دانش مردم »،« پیشبرد اهدافی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی بیان شده »،« تلاش برای نفی مرزبندی‌های کاذب و تفرقه انگیز و قرار ندادن اقشار مختلف جامعه در مقابل یکدیگر»،« مبارزه با مظاهر فرهنگ استعماری (اسراف، تبذیر، لغو، تجمل پرستی، اشاعه فحشاء و...) و ترویج و تبلیغ فرهنگ اصیل اسلامی و گسترش فضائل اخلاقی«،و« حفظ و تحکیم سیاست نه شرقی نه غربی« وظیفه سنگینی برعهده دارند و اگر بر همین اساس حرکت نکنند در محاکم قضایی محکوم خواهند شد.
جالب‌تر هم این که مسئولان دولتی در سخنرانی خود همواره از رسانه‌های مکتوب حمایت می‌کنند و چند روز پیش نیز معاون اول رئیس جمهوری در مراسم «جشنواره روستاهای دوستدار کتاب» با بیان این که پیش نیاز و سنگ بنای هر کاری در کشور توسعه و نشاط فرهنگی است، گفت:« اگر به دنبال رونق اندیشه هستیم، باید به دنبال رونق کتاب و حمایت از خانواده نشر باشیم.»
دکتر اسحق جهانگیری همچنین با اشاره انتقاد برخی از اهالی فرهنگ درباره عدم تخصیص اعتبارات مالی مورد نیاز این بخش گفت: «دولت در ایام فعلی با محدودیت‌هایی از نظر منابع مالی مواجه است. با این حال باید یارانه بخش‌های فرهنگی از جمله مطبوعات و کتاب پرداخت شود تا دغدغه فعالان فرهنگی برطرف شود.»
یکی از حوزه‌هایی که ارتباط مستقیمی با سخنان شخص دوم دولت دارد عرصه مطبوعات و جراید است که به‌صورت طبیعی افزایش افسارگسیخته قیمت کاغذ می‌تواند به تعطیلی روزنامه‌ها و بیکار شدن عده‌ای از فعالان این عرصه هم منتهی شود.
ازسوی دیگر،گرانی کاغذ موجب ظهور و بروز مشکلات عدیده‌ای در حوزه اطلاع‌رسانی میشود و تمامی این موارد به تدریج فرهنگ جامعه و مولفه‌های تاثیرگذار در آن را تحت الشعاع قرار می‌دهد که بر زمین ماندن اصل قانون اساسی نیز محسوب میشود.
مسعود مهرابی مدیرمسئول ماهنامه فیلم با انتقاد از وضعیت دشوار انتشار به دلیل مشکلات گرانی کاغذ گفت: متاسفانه با وضعی که کاغذ پیدا کرده است، کل مطبوعات با این مشکل مواجه هستند، اما مجبوریم ادامه دهیم؛ بویژه اینکه به دلیل افزایش قیمت‌ها، کالای فرهنگی در سبد خانواده‌ها کمتر می‌رود و سبد فرهنگی خالی‌تر شده است که جای تاسف دارد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا راهکاری برای بهبود این وضعیت به عنوان یک فعال رسانه‌ای دارید؟ گفت: حالا برای راهکار ارائه کردن دیر است. شما حساب کنید نزدیک 3700 نشریه مجوز گرفته‌اند. آیا واقعا کشش این همه نشریه وجود دارد؟ از میان این همه نشریات شاید 300 یا 400 نشریه پیدا کنید که ضروری و خوب باشد ولی متاسفانه بخش عمده‌ای از آنها آماتور هستند. اصلا به این میزان نویسنده مطبوعات نداریم که بتوانند 3700 نشریه در تهران و شهرستان راه‌اندازی شود.
مهرابی ادامه داد: ماجرای این موضوع از مجلس پنجم شروع شد که هر نماینده‌ای یک مجوز گرفت و این مجوزها را به آدم‌های غیرحرفه‌ای اجاره دادند و باعث شدند نشریات مملکت در کلیت زرد و بی‌خاصیت شوند و حالا وقتی که آتش در این خرمن افتاده است، طبعا دامن همه را می‌گیرد هم نشریات خوب و هم نشریات زرد و این اشتباهی بود که انجام شد و متاسفانه تداوم دارد و درحال حاضر نیز ماجرا به این برمی‌گردد که این شرایط مطبوعات، نیازها را بالا می‌برد و توان انجام این نیازها توسط دولت امکان‌پذیر نیست.
وی با انتقاد از مافیای کنکور گفت: ناشران کتاب‌های کنکوری یکی از عاملان محدودیت کاغذ برای مطبوعات هستند و شما می‌بینید که تلویزیون نیمی از بودجه خود را از تبلیغات همین مافیای کنکور تامین می‌کند با اینکه وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده است که قرار است با مافیای کنکور مبارزه کند، اما تلویزیون که خود معتقد است دانشگاه است، کاملا برعکس عمل می‌کند. من مطبوعاتی زمانی لطمه می‌خورم که به محض اینکه کاغذ در این سالها نایاب شده است این مافیا با سرمایه وسیع تمام کاغذهای بازار را میلیاردی می‌خرد و آن را به خانواده‌ها می‌فروشد. بخشی از لطمه‌ای که ما مطبوعاتی‌ها می‌بینیم، از این مافیای کنکور است که کاغذ بازار را به هر قیمتی که می‌دهند می‌خرند و انبار می‌کنند.
وحید نیشابوری مدیرعامل خانه مطبوعات استان کرمانشاه هم گرانی سرسام‌آور کاغذ را تیر خلاصی بر پیکره بی‌جان مطبوعات کشور و استان دانست و گفت: جا دارد به شکل ویژه و فوری در هیات دولت راه‌حلی برای این مشکل اندیشیده شود.
وی افزود: در دنیایی که رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی همچون سیلی که هیچ سدی مانع آن نیست درحال تفرقه افکنی، ماجرا جویی، تهمت و افترا و شایعه‌سازی است، نشریات مکتوب و شناسنامه‌دار در جنگی نابرابر درحال مقاومتند.
وی افزود: این نبرد نابرابر هم‌اکنون فرسایشی شده و نشریات مکتوب آخرین لحظات عمر خود را سپری می‌کنند و گواه این ادعا آمار نشریاتی است که طی یکی دو سال گذشته خواسته یا ناخواسته به دلیل مشکلات عدیده مالی تعطیل و یا به دلیل ماده 16 لغو امتیاز شدهاند.
نیشابوری همچنین با انتقاد از صدور بی‌رویه مجوز نشریات، گفت: صدور بی‌رویه و بی‌ضابطه مجوز نشریات به جایی رسیده که حتی افرادی که یک روز سابقه فعالیت رسانه‌ای ندارند می‌توانند بدون کمترین تجربه و تخصص صاحب نشریه شوند که این امر باعث افزایش بی‌منطق کمیت و کاهش شدید کیفیت رسانه‌های کشور شده است.
آقای حسین مومنی مدیر مالی و اداری روزنامه جمهوری اسلامی هم در زمینه ارائه راه حل‌های قانونی برای کمک به رسانه‌های مکتوب با اشاره به سهم هفت درصدی کارکنان شاغل در مطبوعات و سهم 23درصدی مدیران مسئول از کل حق بیمه 30درصدی حقوق، طی پیشنهادی گفت: در شرایط فعلی اگر دولت بخواهد می‌تواند طی راه حل اصلاح قانون یا افزودن تبصره‌ای به مطبوعات مدد رساند بدون این که هزینه‌ای پرداخت نماید.
وی افزود: کارفرمایان مکلف‌اند همه ماهه این 23 درصد حق بیمه پرسنل خود را به تامین اجتماعی بپردازند. این مبلغ در شرایط فعلی بار مالی سنگینی را متوجه کارفرمایان می‌کند لذا پیشنهاد میشود 13درصد از این مبلغ توسط دولت و ترجیحاً از محل 30درصد اعتبارات قانون پرداخت یارانه‌ها تامین و 10درصد را کارفرمایان بپردازند.
مومنی توضیح داد: این کارسبب میشود که 13درصد هزینه‌های بخش تولید و به ویژه مطبوعات کاهش یابد و این حداقل کمکی ازسوی دولت برای جلوگیری از تهدید به تعطیلی مطبوعات است ضمن آنکه زمینه حداقلی برای کاهش قیمت تمام شده و افزایش تولیدمی گردد.
وی افزود:با این حمایت قانونی هم می‌توان بخشی از افزایش قیمت کاغذ و مرکب را جبران کرد و هم در بخش صنعت،قیمت تمام شده را کاهش داد بگونه‌ای که لطمه‌ای به دریافتی‌های بیمه سازمان تامین اجتماعی هم وارد نسازد.
وی ضمن دعوت مقامات دولت به ویژه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای پیگیری جدی این پیشنهاد افزود:اگر در بخش یارانه‌ها انتقاداتی به شیوه پرداخت وجود دارد، در این روش حمایت قانونی از مطبوعات بدون نیاز به بودجه رقم می‌خورد.
***
مسئولان دولتی فراموش نکنند مطبوعات به عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های فرهنگی که با آگاهی و دانش جامعه ارتباط مستقیم دارد، همواره نیازمند توجه و رسیدگی است. این عرصه هر اندازه بیشتر مورد توجه و اهتمام قرار گیرد، به همان میزان شاهد شکوفایی و رشد فرهنگی جامعه خواهیم بود.از این رو شایسته است مسئولان نسبت به دغدغه‌های این روزهای دست اندرکاران مطبوعات به خصوص در بخش گرانی و کمیابی کاغذ، اقداماتی درخور از خود نشان دهند.عملکرد سال جاری مسئولان دولتی برای حمایت از مطبوعات اتفاقات خوبی را نشان نمی‌دهد.اهالی مطبوعات دارای حافظه‌ای قوی هستند آنها فردی را که در دوران انتخابات قول می‌دهد فراموش نمی‌کنند،چرا که تعهد اخلاقی قول و عمل به وعده و تعهد از شاخصه‌های اصلی اخلاق در باورهای دینی نیز محسوب میشود.
این روزها که نمایندگان مجلس درحال بررسی لایحه بودجه کل کشور ربای سال 1398هستند،می توانند به مشکل مطبوعات توجه کنند و با تخصیص بودجه‌ای برای کاغذ و سایر اقلام چاپ، تا حدودی مشکلات آنها را برطرف نمایند.
*به اعتقاد کارشناسان امور رسانه، امروز گره اصلی کار بی‌تفاوتی دولت نسبت به سرنوشت و شرایط سخت رسانه‌های مکتوب و افراد شاغل در مطبوعات و نشریات است
* مسئولان دولتی همواره در سخنرانی خود از رسانه‌های مکتوب حمایت می‌کنند،اما در عمل کار خاصی انجام نمی‌دهند
*آقای حسین مومنی مدیر مالی و اداری روزنامه جمهوری اسلامی:با توجه به این که مدیران مسئول مطبوعات مکلف‌اند همه ماهه 23 درصد حق بیمه پرسنل خود را به تامین اجتماعی بپردازند.پیشنهاد میشود با اصلاح قانون ازسوی دولت 13درصد از این مبلغ توسط دولت و ترجیحاً از محل 30درصد اعتبارات قانون پرداخت یارانه‌های مطبوعاتی تامین شود،کاری که به عدالت و حمایت قانونی از مطبوعات نزدیکتر است
*نمایندگان مجلس که این روزها درحال بررسی لایحه بودجه کل کشور برای سال 1398هستند،می توانند با تخصیص بودجه‌ای برای کاغذ و سایر اقلام چاپ، تا حدودی مشکلات آنها را برطرف کنند
*وحید نیشابوری مدیرعامل خانه مطبوعات استان کرمانشاه: در دنیایی که رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی همچون سیلی که هیچ سدی مانع آن نیست درحال تفرقه افکنی، ماجرا جویی، تهمت و افترا و شایعه‌سازی است، نشریات مکتوب و شناسنامه‌دار در جنگی نابرابر برای گرانی کاغذ و هزینه نشر درحال مقاومتند
*اگر در بودجه رسمی پیشنهادی دولت برای سال 98 سازمانی موازی با مطبوعات را مورد بررسی قرار دهیم می‌بینیم که بودجه سازمان صداوسیما در سال آینده در شرایط حداقلی حدود یک هزارو 840 میلیارد تومان است که باید از بودجه ملی و حتی هزینه‌های برق مصرفی مردم تامین شود !
سایر اخبار این روزنامه
رئیس کل بانک مرکزی:
ذخایر ارزی کشور در بهترین شرایط قرار دارد
اخبار کوتاه اقتصادی
سخنگوی وزارت خارجه:
استعفای ظریف مورد پذیرش قرار نگرفته است
چرادولت دغدغه «رسانه‌های مکتوب» ندارد؟
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار ذاکران اهل‌بیت علیهم‌السلام:
ملت ایران قوی‌تر از 40 سال قبل و دشمنان آن ضعیف‌تر شدهاند
رهبر انقلاب اسلامی در دیدار ذاکران اهل‌بیت علیهم‌السلام:
ملت ایران قوی‌تر از 40 سال قبل و دشمنان آن ضعیف‌تر شدهاند
مادورو: آمریکا برای توجیه جنگ، بحران‌سازی می‌کند
در پی کشته شدن 300 نفر در حمله جنگنده‌های هندی به مواضعی در پاکستان
تنش میان اسلام آباد و دهلی نو بالا گرفت
انتقاد اروپا از برخورد خشونت‌بار فرانسه با معترضان
رئیس جمهور در پیامی به مراسم اهدای جایزه ملی نشان (برند) برتر سال 1397:
ارج نهادن به مقوله نشان تجاری، اقدامی بسیار شایسته و کارآمد برای معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های کشور است
جهانگیری دو معاون جدید خود را منصوب کرد
تقی زاده:
82 درصد بازنشستگان کشوری مشمول همسان سازی حقوق شدند
این قهرمان ملی را حفظ کنید
