روزنامه وطن امروز
1397/12/08
کودک‌شو!
گروه سیاسی: محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در ساعات پایانی دوشنبه با انتشار متنی در صفحه اینستاگرامش، استعفای خود را اعلام کرد. در متن اینستاگرامی ظریف آمده است: «با عرض تبریک به مناسبت میلاد خجسته حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، روز مادر و روز زن، از بزرگواری مردم عزیز و دلاور ایران و مسؤولان محترم در 67 ماه گذشته بسیار سپاسگزارم.ظریف در ادامه آورده است: از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستی‌ها و کوتاهی‌ها در دوران خدمت صمیمانه پوزش می‌خواهم. شاد و سربلند باشید».
این استعفا بلافاصله از سوی نزدیکان ظریف و حامیان دولت تحت عنوان اعتراض به دخالت‌های برخی دولتی‌ها و نیز در نظر نگرفتن جایگاه وزارت امور خارجه توسط رئیس‌جمهور و دفتر او مطرح شد. اظهارات دیروز ظریف در توضیح مختصر این استعفا نشان می‌دهد او معتقد است شأن وزیر امور خارحه در دولت روحانی رعایت نشده است. از همان ابتدای علنی شدن استعفای ظریف، انگشت اتهام به سمت محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور رفت.
یکی از موضوعاتی که از زمان استعفای ظریف از وزارت امور خارجه بشدت از سوی جریان رسانه‌ای حامی ظریف مطرح و بر روی آن تاکید شده، نقش محمود واعظی، رئیس دفتر روحانی در کناره‌گیری ظریف از وزارت امور خارجه است. در این راستا حامیان ظریف با انتشار تصویر دیدار روحانی و بشار اسد که در جریان آن واعظی در جایگاه وزیر امور خارجه نشسته بود، رئیس دفتر روحانی را مقصر اصلی در این قضیه عنوان کرده‌اند. مساله دیگری که این جریان در انتقاد از واعظی مطرح کرده است عدم اطلاع‌رسانی دیدار روحانی و بشاراسد به ظریف از سوی واعظی بود. هرچند با توجه به پروتکل‌های امنیتی درباره سفر رئیس‌جمهور سوریه به تهران طبیعی بود که دفتر رئیس‌جمهور از قبل در جریان این سفر قرار نگیرد اما انتقاد حامیان ظریف از واعظی به این مساله برمی‌گردد که چرا او در زمانی که از برگزاری این دیدار مطلع شد، به عنوان رئیس دفتر رئیس جمهوری، وزیر امور خارجه را در جریان قرار نداد. در مقابل واعظی نیز در مقام دفاع برآمده و در توئیتی نوشت: صحبت‌های امروز رئیس‌جمهور در تجلیل از وزیر امور خارجه‌اش گواه روشنی بر رضایت کامل نماینده ملت ایران از مواضع و عملکرد هوشمندانه و مؤثر دکتر ظریف و پاسخی محکم به برخی تحلیل‌های نادرست و مغرضانه است. از نظر روحانی جمهوری اسلامی تنها یک سیاست خارجی و یک وزیر امور خارجه دارد.
البته بعد از ظهر دیروز خبرگزاری دانا به بخش‌هایی از متن استعفای ظریف دست یافت.
به گزارش دانا، به نقل از یک منبع آگاه بخش‌هایی از متن استعفای ظریف، وزیر مستعفی امور خارجه که شامگاه دوشنبه راس ساعت
23 و 30 دقیقه تقدیم رئیس‌جمهور شده است به شرح ذیل است:
«با توجه به اقدام امروز در پخش عکس‌های ملاقات ریاست‌جمهوری سوریه با حضرتعالی و با توجه به درخواست‌های مکرر قبلی برای معاف شدن از این مسؤولیت رسما از همین ساعت استعفای خود را تقدیم می‌دارم.
جناب آقای رئیس جمهور!
اگر جنابعالی که در هر زمان که اراده می‌فرمایید بدون توجه به ملاقات‌های داخلی و خارجی و متن سخنرانی‌های عمومی بنده (حقیر فدوی) را احضار می‌کنید، ذره‌ای برای اعتبار وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در صحنه بین‌المللی ارزش قائل بودید، می‌توانستید پس از ورود آقای بشار اسد (به فرض عدم اطلاع قبلی شما) به دفترتان دستور می‌دادید که بنده را بدون اعلام دلیل، احضار کنند و سپس از ملاقات عکس و فیلم تهیه می‌کردید.
فاصله دفتر من تا کاخ ریاست جمهوری 5 دقیقه است جناب رئیس جمهور.
محمدجواد ظریف
6 اسفند 97»
بلافاصله پس از انتشار این متن، بهرام قاسمی در واکنشی تلویحا آن را تایید کرد اما گفت این همه متن استعفا نیست و ناقص است. البته در گزارش خبرگزاری دانا نیز قید شده بود که متن منتشر‌شده، بخش‌هایی از استعفای ظریف است.
سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه همچنین پیرامون تفسیرها و گمانه‌زنی‌‌های مختلف درباره دلایل استعفای محمدجواد ظریف گفت: هر گونه تفسیر و تحلیل علل استعفای دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، غیر از آنچه ایشان در صفحه اینستاگرام شخصی خود آورده‌‌اند نادرست و عاری از هر گونه حقیقت است و همان‌گونه که دفتر ریاست محترم جمهوری امروز(دیروز) اعلام داشتند این استعفا مورد پذیرش قرار نگرفته است.
به گزارش «وطن‌امروز»، بهرام قاسمی با اشاره به اینکه بهره‌برداری و سوءاستفاده سیاسی- جناحی توسط برخی محافل خاص نسبت به اقدام وزیر امور خارجه امری کاملا مذموم و مردود است، افزود: دغدغه و تمام تلاش ایشان از بدو تصدی وزارت امور خارجه ارتقای اقتدار، اعتبار و صلابت سیاست خارجی کشور بوده و تقلیل اندیشه و ایده والای تقویت و پاسداری از سیاست خارجی به رفتارهای عاطفی، احساسی و شخصی جلوه دادن مسائل ملی و کلان امری غیرمنصفانه، ناعادلانه و خلاف آرمان‌های مقدس انقلاب و اخلاق اسلامی و منافع و مصالح عالیه کشور است.
البته روایت‌های ظریف و اظهارات دیروز روحانی تلویحا ماهیت استعفای ظریف که همان اعتراض به عدم حضورش در دیدار روسای جمهور ایران و سوریه است را نشان می‌دهد.
کما اینکه ظریف روز گذشته در گفت‌وگو با یک سایت حامی دولت درباره چرایی کناره‌گیری خود از وزارت امور خارجه گفته بود: «بعد از عکس‌های ملاقات‌های امروز دیگر محمدجواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه در جهان اعتباری ندارد». این ادعا دیروز از سوی برخی دیگر از حامیان ظریف نیز مطرح شد به گونه‌ای که برخی‌ها گفتند ظریف به خاطر عدم حضور در جلسه دیدار روحانی با اسد، استعفا کرده اما این در حالی است که سفر اخیر بشار اسد به تهران اساسا سفری رسمی و دیپلماتیک نبوده است! کما اینکه رئیس‌جمهور نیز دیروز طی اظهاراتی در مجمع عمومی سالانه بانک مرکزی، سفر 2 روز گذشته بشار اسد به تهران را «غیردیپلماتیک» و صرفا برای «تشکر» خواند. روحانی همچنین به نقل از اسد اظهار داشت سفر وی به دلیل تشکر از رهبر و ملت ایران بوده است و اتفاقا در خلال صحبت‌هایش از وزارت امور خارجه هم تشکر کرد.
درباره استعفای شبانه ظریف یک گزاره دیگر نیز مطرح است و آن اینکه برخی حامیان دولت می‌گویند وزیر امور خارجه به دلیل اختلافات عدیده‌اش با رئیس‌جمهور و سایر اعضای دولت استعفا کرده است. این گزاره زمانی تقویت میشود که بدانیم ظریف پیش از این نیز چند باری به دلیل همان اختلافات از وزارت امور خارجه استعفا کرده بود.
اظهارنظر برخی شخصیت‌ها در این باره را در ادامه می‌خوانید.
- امیر محبیان، کارشناس مسائل سیاسی: دلیل استعفای دکتر ظریف را می‌دانم. با ایشان صحبت کردم، ربطی بهFATF و امثالهم ندارد. مجاز نیستم بگویم ولی روحانی بی‌نقش نیست. روحانی با بی‌توجهی به پای خود شلیک کرد.
- جواد کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: پایه استعفای آقای ظریف به اختلاف ایشان با روحانی روی موضوع برجام برمی‌گردد. آقای روحانی خطاب به ظریف گفته که شما قرارداد را طوری نبسته‌اید تا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها نتوانند کاری کنند. روحانی نابود شدن برجام را پای عملکرد ظریف نوشته است. ظریف مدت‌هاست آن تبعیتی را که در دولت قبل از روحانی داشت در این دولت از ایشان ندارد. این بار سومی است که ظریف استعفا کرده است، وی یک‌بار 9 روز در خانه نشست و سرکار نرفت، بنا بر این ریشه استعفای محمدجواد ظریف به سرنوشت برجام برمی‌گردد.
- احمد امیرآبادی‌فراهانی، عضو هیات رئیسه مجلس: از قرائن و شواهد پیداست که استعفای ظریف ربطی به مسائلی مثل جبهه مقاومت و اینها ندارد. ظریف بارها در مجلس اعلام کرده است که با سردار سلیمانی کاملاً هماهنگیم، بنابراین دلیل استعفای ظریف را باید در داخل دولت جست‌وجو کرد.
- حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس: اختلافات وزیر امور خارجه با برخی دولتی‌ها مسبوق به سابقه است و پیش از این نیز برخی اتفاقات رخ داده بود.
- احمد علیرضابیگی، نماینده مردم تبریز در مجلس: ظریف بیش از 2 ماه است که استعفای خود را تقدیم می‌کند و استعفای وی ربطی به سفر روز گذشته بشار اسد به تهران ندارد. استعفای شب گذشته‌اش آخرین استعفای وی بوده است و آنچه در ماجرای سفر روز گذشته بشار اسد به عنوان دلیل استعفایش عنوان شده بهانه‌ای بیش نیست.
- آزادیخواه، عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس: فرماندهی که شب عملیات سنگر را خالی کند، قهرمان ملی نیست.
- حسام‌الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس مرکز مطالعات استراتژیک ریاست‌جمهوری: امان از ناهماهنگی‌ها! قدر جایگاهت را بدان!
از جمله نکاتی که همواره طی سال‌های اخیر پیرامون ظریف مطرح بوده، حفظ نکردن شأن وزارت امور خارجه از سوی وی بوده است. ظریف در مدت وزارت خود به دفعات نشان داد نه‌تنها قادر به حفظ و حراست از موقعیت رسمی خود نیست، بلکه گاه عباراتی را به کار برده که بیان آنها از سوی یک کارشناس دسته چندم سیاسی نیز دور از انتظار بود. اظهارنظر چند سال قبل او درباره اینکه آمریکا با یک بمب می‌تواند توان دفاعی کشور را از بین ببرد یا اظهارنظر چند ماه قبل او در اتهام‌زنی به جمهوری اسلامی مبنی بر وجود پولشویی گسترده در ایران، مواردی از همین روحیه ظریف است. درباره استعفای او و زمانی که او برای این کار انتخاب کرده نیز همین گزاره صادق است. ظریف در حالی دوشنبه‌شب را برای رسانه‌ای کردن استعفای خود انتخاب کرده که همان شب رئیس‌جمهور سوریه پس از چند سال از شروع جنگ در این کشور به تهران آمده و با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور دیدار کرده بود. به حاشیه راندن این دستاورد مثبت جمهوری اسلامی در حوزه منطقه آن هم زمانی که این کار از سوی وزیر امور خارجه کشور سر بزند، به تنهایی گواهی روشن براین مطلب است که ظریف بدیهیات شؤون جایگاهی را که در آن قرار داشته هم رعایت نکرده است. ظریف همچنین با انتخاب زمان سفر بشار اسد به تهران برای رسانه‌ای کردن استعفای خود زمینه را برای ضد انقلاب فراهم کرد تا آنها مدعی شوند سفر رئیس‌جمهور سوریه یا سیاست‌های منطقه‌ای ایران دلیل کناره‌گیری وزیر خارجه بوده است. از سوی دیگر اقدام ظریف در استعفا از وزارت امور خارجه همزمان با سفر بشار اسد به تهران نشان داد برای او تا چه اندازه مصالح ملی در مقابل منافع شخصی کم‌اهمیت است، چرا که از همان نخستین ساعات استعفای ظریف رسانه‌های غربی، صهیونیستی و سعودی به دروغ به شکاف در حاکمیت ایران در موضوع سیاست‌های منطقه‌ای دامن زده و این اقدام را ضربه به جریان مقاومت تعبیر کردند.
