روزنامه ابتکار
1397/12/07
امکان برداشت ارز از خودپردازها فراهم شد خودپردازها در لباس صرافی
کیمیا نجفیبررسیها نشان می‌دهد که در دستگاه‌های خودپرداز امکانی فراهم شده است و افرادی که سپرده‌های ارزی نزد بانک‌ها دارند، در صورت نیاز، به راحتی می‌توانند به ارز خود دسترسی داشته باشند. برخی از مسئولان بانکی اتخاذ چنین سیاستی را راهی برای جذب بیشتر سپرده‌های ارزی می‌دانند و می‌گویند که این سیاست‌ها مشوقی برای دارندگان ارز خواهد بود.
اخیرا فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد اعلام کرده که امکان برداشت به صورت ارزی از طریق خودپردازها فراهم شده و آن را یک تحول اطمینان‌بخش دانسته است اما مسئله پرداخت ارز از طریق خودپردازها داستان تازه‌ای نیست و تقریبا از دو سال پیش برخی از بانک‌ها این امکان را ایجاد کرده بودند و افراد می‌توانستند با ارائه ارز، در مقابل ریال دریافت کنند. اما اکنون کمی ماجرا متفاوت شده است و سپرده‌گذاران ارزی در بانک‌ها می‌توانند در مواقع مورد نیاز، به ارز خود در بانک‌ها دسترسی داشته باشند. این در حالی است که از نیمه اول سال جاری داستان سپرده‌گذاری ارزی در بانک‌ها مورد توجه قرار گرفت، سعی در آن بود افرادی که سطح بالایی ارز را در خانه‌های‌شان نگهداری می‌کنند ارزشان را بانک‌ها تحویل دهند. از سویی دیگر بانک مرکزی در بخشنامه خود اعلام کرد که بازپرداخت اصل سپرده و سود آن به صورت ارزی انجام خواهد شد و این مسئله به نوعی مانند یک مشوق برای سپرده‌گذاران ارزی بود. اکنون هم که صحبت از دسترسی آسان به ارزها و برداشت آن از دستگاه‌های خودپرداز به میان آمده نشان می‌دهد که مشوقی دیگر برای دارندگان ارز در راه است. اما طبیعی است که قبل از اجرای هرگونه سیاست جدیدی اما و اگرهایی به میان بیاید و ماجرا را کمی به چالش بکشاند. وحید شقاقی شهری، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص فراهم شدن امکان برداشت دلار از خودپردازها و لزوم تعیین سقفی مشخص برای انجام فعالیت‌ها به «ابتکار» می‌گوید: اجرای سیاست پرداخت ارز از خودپردازها نیازمند محدودیت‌ها و تعیین شدن سقفی مشخص است. در گذشته یکی از مشکلات ما نبود محدودیت و عدم سقف مشخص برای تراکنشهای ریالی بود و اکنون که بحث تراکنشهای ارزی به میان آمده است باید در وسعت بیشتری به این مسئله دقت شود و سختگیرانهتر و با محدودیت‌های خاص همراه باشد.
وی می‌افزاید: در گذشته هنگامی که بحث تراکنشهای ریالی در میان بود مشکلاتی به چشم می‌آمد. در نظام بانکی سقف تراکنش ریالی برای عملیات مبادلاتی نداشتیم و همین امر موجب تلاطمات می‌شد و کنترل امور را بسیار دشوار می‌کرد. به عنوان مثال افراد می‌توانستند طی یک روز در چندین نوبت رقم‌های بالایی را به‌صورت ریال در کارتخوان‌ها استفاده کنند و در همین راستا مشکلات دیگری در بحث پولشویی و خروج ارز از اقتصاد ایران صورت می‌گرفت، اما بانک مرکزی در ماه‌های گذشته سقفی را برای تراکنشهای ریالی مشخص کرد. با توجه به این تجربه حال که بحث ارز به میان می‌آید باید نظارت‌ها سختگیرانهتر، شفاف‌تر و برای افراد مختلف سطح‌بندی شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی از معیارهایی که می‌تواند سقف تراکنش‌ها را تعیین کند می‌گوید: معیارها به سادگی قابل اجرا هستند. به عنوان مثال به میزان فعالیت‌های تجاری و اقتصادی افراد توجه شود، میزان سپرده‌گذاری‌های ارزی و ریالی‌شان مورد توجه قرار گیرد و حتی میزان مبادلاتی که در داخل اقتصاد و یا مبادلات خارجی می‌تواند معیارهایی برای تعیین سقف برداشت‌های ارزی از خودپردازها باشد. همان‌طور که گفتم لازم است معیارها برای افراد مختلف دسته‌بندی شود، چرا که بر اساس معیارهایی که ذکر کردم می‌تواند سقف برداشت را برای عده‌ای بالا ببرد و در مقابل برای عده‌ای دیگر ایجاد محدودیت کند. با رعایت این نکات می‌توانند به فردی که در سیستم بانکی سپرده‌گذاری ارزی انجام داده است اجازه دهند که طی یک روز برداشت به میزان مشخصی داشته باشد. در این میان می‌توان معیارهای دیگری از جمله میزان سپرده‌های ریالی افراد در بانک‌ها، میزان تراکنش‌ها در طول سال، میزان مبادلات تجاری چه به صورت ریالی و چه به صورت ارزی توجه داشته باشند و سقف تراکنش را برای افراد تعیین کنند.
شقاقی شهری با اشاره به نیاز این سیاست به یک برنامه دقیق می‌گوید: طبیعتا باید در اجرای این سیاست نظارتی سختگیرانه وجود داشته باشد تا سرنوشتی همانند تراکنشهای ریالی نداشته باشد و خطای آن را تکرار نکند. چراکه در آن زمان ما شاهد پولشویی‌های عظیمی در پشت پرده اقتصاد بودیم و افراد با یک دستگاه کارتخوان در کشورهای همسایه رقم‌های بالایی را به‌صورت خروج سرمایه از اقتصاد ایران جابهجا می‌کردند، اما بانک مرکزی به درستی در بهترین زمان سقفی را برای پوزها تعیین کرد. طبیعتا برای خودپردازهای ارزی هم باید سقف تراکنش مبتنی بر معیارهای مشخصی تنظیم شود. این سیاست قابلیت خوبی دارد و می‌تواند موثر باشد.
این استاد دانشگاه در ادامه از تاثیر سیاست جدید برای جذب بیشتر سپرده‌های ارزی می‌گوید: اجرای این سیاست میان سپرده‌گذاران می‌تواند اعتماد را بیشتر کند. دارندگان ارز با وجود چنین امکانی ترغیب می‌شوند که در سیستم بانکی سپرده‌گذاری کنند و اگر این سیاست به درستی اجرا شود می‌تواند مثبت و سازنده باشد. افراد با اعتماد بیشتر می‌توانند در سیستم بانکی سپرده‌گذاری ارزی کنند، در طول سال 4 درصد سود به سپرده‌شان تعلق می‌گیرد و هر زمانی که نیاز داشته باشند به راحتی می‌توانند به ارز خود دسترسی داشته باشند. پس در نتیجه دیگر دغدغه‌ای برای سپرده‌گذاران نمی‌ماند و اعتمادشان در این میان افزایش پیدا می‌کند. به عنوان مثال اگر فردی 10 هزار دلار در بانک نگهداری می‌کند هر زمان که بخواهد می‌تواند ارز خود را از خودپردازهای مخصوص دریافت کند و علاوه‌بر آن درصد مشخصی هم سود بر روی سپرده‌اش می‌آید، پس طبیعی است که با توجه به این شرایط افراد ترغیب می‌شوند که ارزهای خود را نزد بانک‌ها به امانت بگذارند.
وی می‌افزاید: در گذشته یک بار طرح سپرده‌گذاری ارزی انجام شده بود اما زمانی‌که افراد به بانک‌ها مراجعه کردند و خواستار ارز خود شدند نظام بانکی خلف وعده کرد و همین مسئله نوعی بی اعتمادی را به وجود آورد. اما اکنون با توجه به این خبر، پرداخت ارز از خودپردازها می‌تواند جلب اعتماد کند و افراد بهجای اینکه ارزهای خودشان را در خانه‌های‌شان نگهداری کنند به سیستم بانکی تحویل بدهند و سود ارزشان را هم دریافت کنند. این طرح قطعا در آینده‌ای نزدیک به جذب سپرده‌های ارزی و بازگشت اعتماد سپرده‌گذاران کمک خواهد کرد.
شقاقی شهری در پایان می‌گوید: این اقدام می‌تواند باعث شفافیت شود. من معتقدم که هرآنچه در قالب دولت الکترونیک و اقتصاد شیشه‌ای باشد می‌تواند حرکتی مثبت در اقتصاد به‌شمار رود. منظور از اقتصاد شیشه‌ای، یک اقتصاد شکننده نیست، بلکه منظور سطح شفافیت در یک اقتصاد است. به عبارتی دیگر بتوانیم آن سوی شیشه را ببینیم و دیگر با یک اقتصاد پنهان روبهرو نباشیم. در پایان باید بگویم که سیاست خودپرداز کردن دریافت ارز سپرده‌گذاران ارزی حرکتی مثبت است و افراد می‌توانند با اعتماد، ارزهای خود را از خانه بیرون ببرند و در بانک‌ها نگهداری کنند.
سایر اخبار این روزنامه
گفت‌وگو با پیتر فارِلّی، کارگردان فیلم «کتاب سبز» که برنده اسکار بهترین فیلم ۲۰۱۹ شد
ژوبین صفاری
تضاد منافع، سد بزرگ اصلاح اقتصادی
اولین نشست خبری پیروز حناچی به عنوان شهردار پایتخت برگزار شد
شعر و شهردار و منابع ته کشیده
امکان برداشت ارز از خودپردازها فراهم شد
خودپردازها در لباس صرافی
«ابتکار» جایگزینی ریما بنت بندر به جای خالد بن سلمان در سفارت عربستان در آمریکا را بررسی می‌کند
«ابتکار» از لایحه جایگزین طرح اصلاح قانون انتخابات گزارش می‌دهد
لایحه جامع انتخابات در انتظار ورود به صحن
«ابتکار» از تاثیر روانی خشکسالی بر مردم ایران گزارش می‌دهد
غم ِ«آب»
رهبر انقلاب اسلامی:
مسئولان بی‌حوصلگی و ناامیدی را از خود دور کنند
روحانی در دفاع از وزیر ارتباطات:
هر چه می‌خواهند شکایت کنند
معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده:
انتخاب روز ولادت حضرت زهرا(س) به عنوان روز زن یکی از افتخارات ایران است
احمدی‌نژاد:
دایره و گستره برخوردها بیشتر شده است
