آقای صدا و سیما! چه چیزی را آموزش می‌دهید؟

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی، رسالتی سنگین برعهده دارد و آن هم آگاهی رسانی به افراد جامعه است. و از آن جایی که یک رسانه تصویری است ‌می‌توان گفت که تاثیرگذارترین رسانه به شمار می‌آید؛ با این اوصاف چیزی که ما در حال حاضر شاهد آن هستیم این است که برخی از برنامه‌های ساخته شده در صدا و سیما
نه تنها وظیفه آگاهی رسانی خود را به خوبی انجام نمی‌دهند، بلکه برنامه سازان این رسانه ملی به طور کلی اسیر اشتباه شده‌اند! به طوریکه می‌بینیم در یک سریال کودک همسری ترویج می‌شود و در یک برنامه خشونت علیه زنان ترویج می‌شود و در همان برنامه هم خشونت علیه کودکان اعمال می‌شود! بارها و بارها برنامه‌ها‌یی مثل فرمول یک، راهشان را به روش خاص ادامه داده‌اند و این طور که به نظر می‌رسد به طور کلی برای متولیان این برنامه‌ها‌ اصلا مهم نیست که این برنامه قرار است چه محتوایی دربرداشته باشد و چه چیزی آموزش دهد و هدف اصلی آنها صرفا دیده شدن برنامه است حتی در جهت منفی!

> یک فیلم هندی با پایانی عاشقانه


این روزها کلیپی در فضای مجازی دست به دست می‌شود که در طول زمان یک دقیقه کل محتوای یک برنامه تلویزیونی را در بر میگیرد! ماجرای مردی که دائما همسرش را کتک می‌زده و زن هربار تقاضای طلاق می‌داد ولی بلافاصله با هم آشتی می‌کرده‌اند. ۲۷ بار تقاضای طلاق می‌دهند و بار بیست و هشتم به ‌صورت توافقی جدا می‌شوند. همان زمان مرد به مشاور مراجعه می‌کند و مشاور می‌گوید باید زندگی‌ات را عوض کنی و ازدواج دوباره داشته باشی اما مرد تصمیم می‌گیرد دوباره با همسرش ازدواج کند. حدود ۶۰ روز بعد مرد با زن و دو فرزندش قرار می‌گذارد و قول می‌دهد که دیگر همسرش را کتک نزند و کاملا تغییر کند. پس از آن هم دوباره بچه‌دار می‌شوند و معتقدند که آن بچه زندگی‌شان را کاملا تغییر داده است و همه‌چیز خوب و عالی می‌شود. اشتباه نکنید این داستان یک فیلم هندی نیست، بلکه محتوای برنامه تلویزیونی فرمول یک با مجری گری علی ضیاء است که قرار است یک برنامه آموزنده باشد.

> خشونت‌های خانگی بی‌پایان
خشونت علیه زنان در سال‌ها‌ی اخیر از خشونت‌ها‌ی فیزیکی تا کلامی رشد چشمگیری داشته است،آمار‌های جهانی نشان می‌دهد که از هر 3 زن یک نفر در طول زندگی خود خشونت را تجربه کرده است! از طرف دیگر رئیس مرکز فوریت‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور چندی پیش در حالی از آمار 20 درصدی همسر آزاری در میان خشونت‌های خانگی خبر داد که نتایج پژوهش‌های انجام شده
در 28 استان کشور نیز نشان می‌داد که حدود 60 درصد
از زنان ایرانی در زندگی زناشویی خود حداقل
یک بار خشونت را تجربه کرده‌اند! با این اوصاف سوالی که مطرح می‌شود این است که چند درصد از زنان قربانی خشونت خانگی میتوانند جان سالم به در ببرند و نجات پیدا کنند؟ برنامه سازان این برنامه چه چیزی را آموزش می‌دهند و می‌خواهند چه نتیجه‌ای از این برنامه بگیرند؟ آن هم دقیقا زمانی که لایحه منع خشونت علیه زنان به دلیل جرم انگاری‌ها‌یی که در بر داشت همچنان در پیچ و خم‌ها‌ی مجلس گیر افتاده است! چطور قرار است خشونت‌ها‌ی خانگی را کاهش دهیم وقتی مجری برنامه با لبخند به زن خشونت دیده‌ای که باز هم حق صحبت کردن ندارد و آرام و بی‌صدا روی صندلی نشسته است نگاه می‌کند و می‌گوید 27 بار تقاضای طلاق داده اید و دوباره رجوع کرده‌اید؟! لبخند تلخ زن در تمام آن ثانیه‌ها‌ هزاران حرف در خود نهفته دارد و ما باز هم شاهدیم که مرد با خنده‌های عجیبش سعی دارد رفتار گذشته خود را عادی جلوه دهد و عنوان کند که طی60 روز عوض شده است! آن هم مردی که طی 20 سال زندگی زناشویی تغییر نکرده بود!

> کودک آزاری در سایه برنامه‌ها‌ی تلویزیونی
کودکان همیشه اولین قربانی‌ها‌ی آسیب‌ها‌ی اجتماعی هستند، با این اوصاف در نظر بگیرید کودکانی که از ابتدای تولد شاهد دعواهای پدر و مادر و حتی کتک خوردن‌های مادرشان بوده‌اند و حالا هم دقیقا زمانی که همه چیز را می‌فهمند قرار است که کم‌کم به سن نوجوانی پا بگذارند، آن‌ها‌ را روبه روی دوربین صدا و سیما قرار می‌دهند و از کتک خوردن‌ها‌ی مادرشان صحبت می‌کنند! دو کودک در کنار پدر و مادر خود نشسته‌اند و پدر از کتک‌کاری‌ها با همسرش در حضور فرزندانش تعریف می‌کند. از طلاق، جدایی و آن‌طور که می‌گفت حتی بچه‌ها را در جریان راضی‌کردن همسرش پس از طلاق هم قرار داده است. آسیبی که این بچه‌ها دیده‌اند جبران می‌شود؟ آینده این بچه‌ها تا چه‌اندازه متاثر از خشونت‌هایی خواهد بود که جلو چشمشان به مادرشان شده است؟ به فرض که تمام مشکلات این زوج برطرف شده و همه‌چیز در ایده‌آل‌ترین حالت است، آیا به سلامت روان بچه‌ها هم توجه شده است؟ آیا نشاندن این بچه‌ها‌ و صحبت کردن از خشونتی که طی تمام این سال‌ها شاهدش بوده‌اند، خشونت علیه کودکان معنی نمی‌شود؟ با حضور این کودکان و قرار دادن آن‌ها‌ در آن شرایط چه چیزی را می‌خواهد آموزش بدهند؟

> زندگی مشترک زیر سایه کتک؟
این موضوع در فضای مجازی با واکنش‌ها‌ی فراوانی همراه شد. به طوری که معصومه ابتکار معاون امور زنان و خانواده در کانال تلگرامی خود بخشی از این برنامه تلویزیونی را منتشر کرده و در زیر آن نوشته است: «زندگی مشترک زیر سایه کتک؟ این مصاحبه چه معنایی دارد؟ در شرایط تلاش برای تقویت و تحکیم بنیاد خانواده، این مصاحبه چه معنایی دارد؟ زنی که بعد از ٢٧ بار درخواست طلاق به خاطر کتک خوردن از همسر، توانست به زندگی مشترک ادامه دهد! تصویر این چنینی زندگی مشترک را برای تشویق جوانان به ویژه دختران به ازدواج، ارائه می‌دهید؟ یا طرح این الگوها برای عادی جلوه دادن خشونت علیه زنان است؟» سوالی که مطرح می‌شود این است که واقعا هدف صدا و سیما از انتشار چنین برنامه‌ها‌یی چه می‌تواند باشد؟ زنان و مردان را به ساختن و سوختن تشویق کند؟ یعنی با وجود همه مشکلاتی که در زندگی هست زنان باید با شرایط بسازند و خودشان را با زندگی وفق دهند، حتی اگر هر روز کتک بخورند؟ اما زندگی کردن به چه قیمتی؟ آیا واقعا الگوهایی که صدا‌وسیما برای تبیین مفهوم خانواده و تاب‌آوری در زندگی معرفی می‌کند الگوهای خوب و پسندیده‌ای است؟

> مظلوم هم همان قدر بد است که ظالم بد است
شهناز سجادی، مشاور حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده فارغ از این برنامه می‌گوید: «مشکل ما در صدا و سیما نیست در فرهنگ جامعه است. مشکل آنهایی هستند که در مقابل این همه ظلم، مقاومت می‌کنند، چون معتقدیم مظلوم هم همان قدر بد است که ظالم بد است و باید در مقابل ظلم ایستادگی و مقابله کرد. زنان ما به لحاظ داشتن عاطفه به فرزند و زندگی، کرامت خودشان را فراموش می‌کنند و حاضرند هرگونه ظلمی را در زندگی بپذیرند تا بقای خانواده را داشته و در کنار خانواده خود باشند. اگر چه اکثریت آقایان زنان را تهدید می‌کنند که اگر زندگیت را رها کنی فرزندانم را از تو می‌گیرم. یا بسیاری از زنان مهریه را بابت حضانت می‌بخشند.» سجادی خاطرنشان می‌کند: «شاید این زن هم مانند هزاران زنی باشد که تمام تلاش خود را کرده است که برای تحکیم خانواده، کرامت خودش را قربانی خود و فرزندانش کرده است. عامل دیگری ندارد اگر آمارگیری هم شود و از زنانی که این مشکلات را دارند پرسیده شود که چرا زودتر برای طلاق نیامده‌اند، اولین موضوع فرزندانشان است. اگر فرزند نداشته باشند اسارت و رنج را نمی‌پذیرند و زودتر جدا می‌شوند. صدا و سیما با هر انگیزه‌ای این برنامه را اجرا کرده است باید از خودشان پرسید؛ ولی اگر با این کلیپ‌ها‌ زنان را تشویق به تاب‌آوری و تحمل رنج و شعار بسوز و بساز می‌کنند، نتیجه معکوس گرفته‌اند چون در فضای مجازی پخش شده و معتقدیم فضای مجازی فرهنگ را می‌سازد. صدا و سیما اگر انگیزه داشته که این زن چون 27 بار کتک خورده و در خانواده اش مانده است، را الگو قرار دهد. این برنامه نتیجه معکوس داشته و زنان را آموزش داده که کرامت خودشان را بیشتر از دست بدهند و با مشکلات و کتک‌کاری‌ها بسوزند و بسازند.»

> صدا و سیما چه چیزی را آموزش می‌دهد؟
مسئولان و برنامه‌سازان صدا و سیما انگار عطای تولید محتوا را به لقای آن بخشیده‌اند و این روزها تنها در پی جذب مخاطب برای برنامه‌هایشان هستند! حالا دیگر مهم نیست که برنامه‌هایشان تا چه‌اندازه دل آزار و بدمحتوا باشد! همین که در فضای مجازی بازتاب‌ها‌یی داشته باشد کافی است! وگرنه هیچ طور نمی‌توان توجیه کرد که دلیل حضور این زوج در رسانه ملی چه بوده و چه چیزی را می‌خواستند به نمایش بگذارند و آموزش دهند!