تلاش ترامپ برای اتمی شدن عربستان؛ ممکن یا ناممکن؟!

آفتاب یزد- گروه سیاسی: عربستان طی چند سال اخیر در پی جابجای قدرت در سطوح بالای حاکمیتی و به ویژه جلوس ولیعهد جوان «محمد بن سلمان» در کرسی قدرت، دوران متفاوتی را پشت سر گذاشت. این کشور بیش از هر چیز، در سالهای گذشته با هدف افزایش نفوذ منطقه ای خود به دنبال تقویت توان نظامی اش بود که نمونه بارز این رویکرد در حمله گسترده نظامی به یمن آشکار شد. اما به نظر می رسد
بروز توان دفاعی و نیز انعقاد قراردادهای
چند صد میلیارد دلاری خرید سلاح بازهم نتوانست از
عطش سیری ناپذیر عربستان برای تقویت روحیه تهاجمی - نظامی بکاهد تا آنجا که روز گذشته انتشار خبری مبنی بر تلاش مشاوران دونالد ترامپ برای انتقال فناوری اتمی به ریاض، پرده از نیت خاندان آل سعود به ویژه بن سلمان ولیعهد جوان برای حرکت به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای برداشت. بر این اساس، تلاش ترامپ برای کمک به عربستان جهت دستیابی به سلاح اتمی که نخست از سوی مجلس نمایندگان امریکا اعلام شد، ابراز نگرانی کمیسیون نظارت مجلس نمایندگان آمریکا را در پی داشت و اعضای این کمیسیون، اقدام رئیس کاخ سفید و مشاورانش را تهدیدی برای منطقه و تشدید بی ثباتی در خاورمیانه خواندند. از این رو، از آنجا که دستیابی عربستان به سلاح هسته‌ای تهدیدی برای منطقه به ویژه رژیم صهیونیستی و سایر متحدان آمریکا محسوب می‌شود، به تعبیر حسن بهشتی پور کارشناس مسائل هسته‌ای، بعید به نظر می رسد که آمریکا بخواهد به عربستان در ساختن سلاح هسته‌ای کمک کند و انتقال بمب‌هسته‌ای از کشوری به کشور دیگر به هیچ روی امکان پذیر نیست. همچنین این کارشناس مسائل هسته‌ای در ادامه به آفتاب یزد گفت: برخی از ادعاها مبنی بر اینکه ایران با برجام همه تشکیلات اتمی خود را تحویل داد، دروغ و جوسازی است. زیرا در حال حاضر تاسیسات هسته‌ای ایران در حال فعالیت است.



> ترامپ درصدد تجهیزعربستان
به سلاح هسته‌ای
بر این اساس، دولت ترامپ که 9 ماه پیش به بهانه عدم کفایت "برجام" ایران را متهم به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای کرد و سپس از توافق هسته‌ای به عنوان یک موافقت نامه بین المللی خارج شد، اکنون خود نیز متهم به تجهیزعربستان سعودی به فناوری هسته‌ای شده است. بر این اساس، روز گذشته یک کمیسیون مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرد دونالد ترامپ در صدد است عربستان سعودی را به پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز هسته‌ای مجهز کند. بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، ترامپ هفته گذشته در کاخ سفید میزبان جلسه‌ای با نمایندگان شرکت‌های خصوصی سازنده نیروگاه هسته‌ای بوده و موضوع این جلسه کمک به توسعه فناوری هسته‌ای برخی کشورهای خاورمیانه از جمله عربستان سعودی بوده است. پس از این جلسه قرار بر این شده که "جارد کوشنر"، داماد و مشاور ترامپ به چند کشور عربی از جمله عربستان سعودی سفر کند تا امکان تامین هزینه مالی و راه‌اندازی این فناوری در این کشورها را بررسی کند. کوشنر دوست شخصی "محمد بن سلمان" ولیعهد سعودی است و او در حال حاضر
لابی گر اصلی دولت سعودی در داخل دولت ترامپ محسوب می‌شود.

> مجلس نمایندگان
نگران هسته‌ای شدن عربستان
به نقل از رسانه‌های ایالات متحده، کمیسیون نظارت مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرده، درباره کمک دولت ترامپ به هسته‌ای شدن عربستان سعودی تحقیق می ‌کند. بر اساس اعلام این کمیسیون، گروهی از مقامات به کمیسیون نظارت گفتند که دونالد ترامپ بدون در نظر گرفتن
ملاحظات قانونی و امنیتی، تلاش دارد
هر چه سریع‌تر فناوری پیشرفته هسته‌ای در اختیارعربستان سعودی قرار دهد. طی گزارش 25 صفحه ای، کمیسیون نظارت مجلس نمایندگان آمریکا از تعاملات مخفی احتمالی دولت ترامپ با عربستان سعودی در این زمینه، اظهار نگرانی و تاکید کرد: این اقدام ممکن است به اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و تشدید بی ثباتی در منطقه خاورمیانه بینجامد. همچنین کمیسیون نظارت مجلس نمایندگان آمریکا از "مایکل فلین" مشاور مستعفی امنیت ملی کابینه ترامپ به عنوان یکی از افرادی نام برده که در لابی‌گری برای انتقال این فناوری به عربستان سعودی و دیگر کشورهای خاورمیانه، فعال است.

> تاثیر اتمی شدن بر روی معادلات منطقه ای
تلاش دونالد ترامپ برای دستیابی ریاض به بمب‌هسته‌ای در حالی است که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی سال گذشته میلادی از راه‌اندازی برنامه توسعه فناوری هسته‌ای سعودی خبر داده است. بنا به گفته برخی از رسانه‌های آمریکایی، عربستان سعودی در نظر دارد تا سال 2030 برای کاهش وابستگی به انرژی‌های فسیلی، 16 نیروگاه هسته‌ای راه اندازی کند. همچنین ولیعهد سعودی قبلا مدعی شده است در صورت دست یابی ایران به سلاح هسته‌ای، این کشور نیز به سرعت اقدام به تولید سلاح هسته‌ای خواهد کرد. عربستان در نوامبر سال گذشته میلادی کلنگ راه‌اندازی نخستین رآکتور تحقیقات هسته‌ای سعودی را در شهرک علم و فناوری "ملک عبدالعزیز"ریاض، به زمین زد. از این رو، ترامپ در شرایطی درصدد کمک به عربستان برای اتمی شدن است که این نگرانی وجود دارد که با دستیابی ریاض به سلاح هسته‌ای، معادلات منطقه خاورمیانه تغییر کند. مسئله‌ای که حتی برخی از مقامات آمریکایی از جمله « الایجا کامینگز» رئیس کمیسیون نظارت مجلس نمایندگان آمریکا نیز این مهم را هشدار دادند. علاوه بر این، از آنجا که هسته‌ای شدن عربستان سعودی تهدیدی برای خاورمیانه و
به ویژه کشورهای منطقه محسوب می‌شود، احتمال مخالفت و واکنش‌های صریح برخی از متحدان ایالات متحده وجود دارد. حال آنکه انتقال این فناوری بدون در نظر گرفتن مسائل امنیتی می‌تواند تهدیدی حتی برای آمریکا محسوب شود.

> واکنش ایران به اتمی شدن عربستان
ترامپ که به بهانه خروج از برجام طی دو سال گذشته همواره اتهامات واهی بسیاری به ایران از جمله دستیابی به سلاح هسته‌ای وارد کرد، اکنون خود متهم به تلاش برای اتمی کردن عربستان است! به همین دلیل هم، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان درباره فروش تکنولوژی هسته‌ای ایالات متحده به عربستان سعودی این کار را ریاکاری واشنگتن دانست. بر این اساس، او در توئیتر خود گفت: « در ابتدا ناپدید شدن روزنامه نگار، در حال حاضر فروش غیرقانونی فناوری هسته‌ای به عربستان سعودی به طور کامل دورویی امریکا را نشان می دهد.» علاوه بر این، برخی از اصولگرایان مدعی شدند که اتمی شدن عربستان از همان ابتدا یک پروژه بود تا ایران را با برجام خلع سلاح کنند. زیرا ایران با برجام همه تجهیزات اتمی اش را از دست داد و الان چیزی ندارد. بر این اساس، پرسشی که به میان می آید این است که آیا به راستی با توجه به مخالفت‌های موجود در مجلس نمایندگان و حتی مخالفت احتمالی کشورهای منطقه، ترامپ می تواند عربستان را مجهز به سلاح اتمی کند؟ علاوه بر این، آیا تجهیزعربستان به سلاح اتمی از سوی ترامپ یک پروژه از پیش تعیین شده بود تا ایران با برجام همه تجهیزات اتمی اش را از دست بدهد؟ در ادامه برای پاسخ به این سوال به سراغ تحلیلگر و کارشناس مسائل هسته‌ای رفتیم.

> سلاح هسته‌ای خطری برای رژیم صهیونیستی
حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل بین الملل و کارشناس مسائل هسته‌ای درباره تلاش ترامپ برای دستیابی عربستان به سلاح هسته‌ای و طرح برخی ادعاها به آفتاب یزد گفت: اتمی شدن دو مفهوم متفاوت دارد. اگر عربستان به دنبال انرژی صلح آمیز باشد مشکلی درآن وجود ندارد زیرا عربستان هم مانند همه کشورهای منطقه حق دست یابی به انرژی صلح آمیزهسته‌ای دارد. او افزود: اما اگرعربستان به دنبال ساخت بمب‌هسته‌ای باشد به نظر بعید می رسد که آمریکا بخواهد به ریاض در ساختن سلاح هسته‌ای کمک کند. زیرا اصولا در دکترین آمریکا کمک در این زمینه تنها به رژیم صهیونیستی بوده است؛ آنهم پس از اینکه فرانسه فناوری هسته‌ای در اختیار رژیم صهونیستی قرار داد، بعد از آن آمریکایی‌ها به تکمیل فناوری این رژیم کمک کردند. بنابراین اتمی شدن عربستان با توجه به تهدیدهایی که علیه رژیم صهیونیستی دارد تقریبا محال است که آمریکا سلاح هسته‌ای در اختیار ریاض قرار دهد.
جوسازی دموکرات‌ها برای فشار به ترامپ
این کارشناس مسائل هسته‌ای با بیان اینکه کمک ترامپ به عربستان برای دستیابی به سلاح هسته‌ای جوسازی دموکرات‌هاست، گفت: این جوسازی‌ها از سوی نماینده‌های دموکرات بیشتر با هدف فشار بر روی ترامپ صورت می گیرد. بهشتی پور اضافه کرد: اگرعربستان مانند برخی از کشورهای منطقه چون ایران به دنبال استفاده از فناوری برق هسته‌ای باشد، هیچ ایرادی ندارد. اما چنانچه این کشور به دنبال غنی سازی اورانیوم و بمب‌هسته‌ای باشد، بعید است که ایالات متحده به عربستان در دستیابی به بمب‌هسته‌ای کمک کند. به همین دلیل این مسئله بیشتر جوسازی رسانه ای و تبلیغاتی است. چراکه ساخت سلاح هسته‌ای نیاز به فرآیندی دارد. این کارشناس مسائل هسته‌ای اظهار کرد: در واقع ساخت بمب‌هسته‌ای یک تکنولوژی است و نگهداری امن آن در سطح بالاتر قرار دارد و پس از آن استفاده از سلاح در زمان و مکان مناسب علیه دشمن است که مورد توجه قرار می گیرد. علاوه بر این، عربستان عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی است و نظارت و کنترل آژانس بر روی فعالیت‌های هسته‌ای این کشور هم اعمال می‌شود. او ادامه داد: در صورتی که این کشور به صورت مخفیانه درصدد ساخت سلاح هسته‌ای برآید باید یک فرآیند چند ساله را طی کند. از سویی، عربستان معادن اورانیوم ندارد و باید واردات سنگ اورانیوم از نیجریه و روسیه داشته باشد و سپس کارخانه بسازد. در نهایت ساخت سلاح هسته‌ای آنهم بلافاصله امکان پذیر نیست. این کارشناس مسائل هسته‌ای اظهار کرد: طی چند سال اخیر بحث میان آمریکا وعربستان دریافت انرژی صلح آمیز هسته‌ای بوده است، مانند همان چیزی که در امیرآباد تهران وجود دارد اکنون آمریکا به دنبال یک مدل پیشرفته
تر آن در عربستان است. علاوه بر این،
انتقال بمب‌هسته‌ای از کشوری به کشور دیگر
به هیچ روی امکان پذیر نیست.

> عدم توقف فرآیند هسته‌ای ایران
بهشتی پور با اشاره به اینکه برخی از ادعاها درباره اینکه اتمی شدن عربستان از همان ابتدا یک پروژه بود تا ایران با برجام همه تجهیزات اتمی اش
را از دست بدهد، جوسازی و دروغ است، گفت: حتی این مسئله هم که گفته می‌شود لیبی بمب‌هسته‌ای دارد هم دروغ پردازی است. زیرا معمر قذافی به دنبال انجام اقداماتی برای رسیدن به سلاح هسته‌ای بود که در نهایت موفق هم نشد و همه تجهیزات هسته‌ای خود را به آمریکا تحویل داد. او افزود: برخی از رسانه‌های خارجی مدعی بودند که دست یابی ایران به سلاح هسته‌ای مانند لیبی می تواند خطرناک باشد و تهدیدی برای منطقه محسوب شود. حال آنکه نخست لیبی در دوران معمر قذافی موفق به ساخت بمب‌هسته‌ای نشد و از سویی ایران عضو آژانس انرژی اتمی است و همچنین فعالیت تهران
صلح آمیز است. این کارشناس مسائل هسته‌ای ادامه داد: در حال حاضر تاسیسات هسته‌ای ایران در حال فعالیت است.

> قیاس ایران و لیبی امری مع الفارق
این کارشناس مسائل هسته‌ای با بیان اینکه در پاسخ برخی از ادعاها باید اذعان داشت که ایران تاسیسات هسته‌ای خود را به هیچ روی تحویل نداده است، گفت: در حالیکه لیبی همه تجیهزات هسته‌ای خود را به آمریکایی‌ها تحویل داد. اما فرایند هسته‌ای ایران حتی با وجود توافق هسته‌ای هم متوقف نشده است و همچنین آژانس هسته‌ای بارها فعالیت‌های ایران را تایید کرده است. اساسا این چه قیاس غلط و مع‌الفارقی است که برخی ایران را با لیبی مقایسه می‌کنند. بهشتی پور در پایان گفت: اگر عربستان به دنبال فعالیت و ایجاد تاسیسات صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای برود تهدیدی علیه هیچ یک از کشورهای منطقه محسوب نمی‌شود. زیرا دستیابی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای حق ایران و همه کشورها آنهم تحت نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی است. آنچه که اهمیت دارد این است که عربستان بمب‌هسته‌ای نسازد در این صورت قبل از نگرانی کشورهای منطقه، به طور کل جامعه جهانی نگران خواهد بود به همین دلیل هم بعید است که آمریکا بمب‌هسته‌ای در اختیار عربستان سعودی قرار دهد.