روزنامه قانون
1397/12/02
تلاش براي «فلج نشدن» زندگي
فلج شدن، يكي از اتفاقاتي است كه همه مردم از آن هراس دارند و ابتلا به آن مي‌تواند مسير زندگي را به طور كامل عوض كند. موضوعي كه عمدتا در حوادث جاده‌اي و يا آسيب‌هاي ناشي از كار سخت رخ داده و صدمات جبران‌ناپذير بسياري را به دنبال دارد. آن‌گونه كه مسئولان سازمان بهزيستي مي‌گويند، ايران از جمله كشورهايي است كه ضايعات نخاعي در ميان شهروندانش قابل تامل است و فقط در سال 96 نزديك به 25 هزار نفر دچار اين ضايعه شده‌اند كه از اين تعداد، هشت هزار نفر از ناحيه كمر دچار ضايعه شده و مسير زندگي‌شان دگرگون شده است. ضايعات نخاعي هزينه‌هاي بسيار درماني و توانبخشي براي مبتلايان به همراه داشته و از سويي بخش‌هاي دولتي را نيز درگير ارائه خدمات به شهروندان مبتلا مي‌كند. از همين رو، روز گذشته مركزي در پايتخت براي ارائه خدمات مطلوب‌تر به آسيب‌ديدگان نخاعي راه‌اندازي شد تا شايد بخشي از مشكلات فراوان آسيب‌ديدگان را التيام بخشد. ضایعات نخاعی به جهت ایجاد مشکلات حرکتی قابل توجه برای بیماران از جمله دردآورترین ضایعات سلامت و روان بشری محسوب می‌شوند. تنها در کشوری همچون آمریکا بالغ بر 450 هزار بیمار ضایعات نخاعی جراحتی زندگی می‌کنند و گرچه عمدتا این دسته از بیماران سال های طولانی را با وضعیتی دردآور سپری کرده اند اما شاید به لطف دستاوردهای نوین عرصه فناوری پزشکی جزو امیدوارترین بیماران جهان محسوب مي‌شوند. بررسی‌های آماری گویای آن هستند که در آمریکا سالانه 10هزار مورد به شمار بیماران ضایعات نخاعی جراحتی افزوده می شود و نکته قابل تامل آن است که مردان سهم 82 درصدی و زنان 18 درصدی از این آمار کلی را به خود اختصاص داده‌اند. ضایعات نخاعی جراحتی عمدتا به دلیل وقوع حوادث موتورسواری و پس از آن سقوط از ارتفاع و درگیر شدن در اقدامات خشونت‌آمیز روی می‌دهند. اما شاید زمانی که دانشمندان و مهندسان برجسته دنیای فناوری‌های نوین پزشکی به حقیقت تلخی همچون سهم بیشتر جوانان و نوجوانان در این گونه ضایعات بر می‌خورند، تلاش آن‌ها برای یافتن راه های نوین درمانی و فراهم آوردن امکان «راه رفتن» برای این بیماران دو چندان می شود.تلاش براي ارائه خدمات باليني
مدیرکل دفتر مراکز مراقبت شبانه‌روزی سازمان بهزیستی در اين مراسم با بيان اينكه سالیانه ۱۷ هزار نفر براثر تصادف کشته و چندین برابر این رقم دچار آسیب نخاعی می‌شوند، گفت: متوسط در سال دو هزار نفر به معلولان نخاعی اضافه میشود که در ماه‌های اول حداقل پنج میلیون تومان هزینه این فرد است و با توجه به تعداد معلولان ضایعه نخاعی و هزینه‌های درمانی، سالانه چیزی حدود ۳۶۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است. این خدمات باید یکپارچه ارائه شود و علاوه بر حمایت اقتصادی، باید موضوعات اجتماعی هم در نظر گرفته شود. اگر فرد معلول در خانه نگهداری شود، خانواده‌ها باید بدانند که می‌توانند خدمات بهتری به معلولان‌شان ارائه کنند. بسیاری از خدمات باید تحت پوشش بیمه قرار بگیرد اما توانایی این کار در سیستم بیمه‌ای ما وجود ندارد. در حالی‌که کشورهای پیشرفته جهان سازوکارهای خود را بر این اساس تعریف کرده و تلاش می‌کنند پوشش‌ها افزایش یابد. به گفته سراج، ۱۴ مرکز ارائه خدمات جسمی‌حرکتی در كشور وجود دارد كه مركز تازه بهره‌برداري شده طرشت، اولین مرکز خدماتی و اقامتی در کشور است که به صورت پایلوت با ارزیابی چهار تا ۶ ماهه برنامه توسعه آن را شروع خواهیم کرد. علی ضرابی، مدیر عامل مرکز حمایت از معلولان ضایعه نخاعی، در این مراسم گفت: با افتتاح مرکز مراقبت‌های ثانویه تحت حاد امکان بستری شدن ۱۰ بیمار به صورت همزمان برقرار شده است ضمن اینکه قابلیت ارجاع بیماران به تمام مراکز درمانی وجود دارد. این مرکز با همکاری سازمان بهزیستی و سه ماه کار متوالی امروز برای افتتاح آماده شد. با باور جمله «ما می‌توانیم» توانسته‌ایم دفتر مرکزی مرکز حمایت از معلولین ضایعات نخاعی ایران را در طرشت از نقطه صفر تا انتها که مدرن‌ترین و مجهزترین مرکز توانبخشی و آموزشی در کشور است و کلیه امکانات پیشگیری و توانبخشی شامل بخش‌های فیزیوتراپی، کاردرمانی، ارتوپدی فنی، درمان زخم بستر با پیشرفته ترین روش‌های روز دنیا و انجام طرح‌های مراقبت مبتنی بر خانواده HBR و طرح توانمندسازی مبتنی بر جامعه CBR با جدیدترین و کامل‌ترین امکانات در راستای رفاه مددجویان عزیز قرار دهیم. مرکز حمایت از معلولان ضایعه نخاعی بنیانگذار طرح SUB ACUTE یا مراقبت‌های ثانویه که از ضروری‌ترین مراحل نگهداری کلیه بیمارانی است که دچار تروما می‌شوند که از آسیب‌های ثانویه در ضایعه نخاعی محسوب میشود.
نگراني از ضايعه هاي نخاعي در ايران
بیات نژاد، مدیرکل بهزیستی استان تهران، نيز در اين باره مي‌گويد: ضایعه نخاعی عارضه ای است که براثر حوادث جاده‌ای و یا حوادث قهری به‌وجود می‌آید، البته ضریب این عارضه در کشور ما بیش از سه برابر دنیاست یعنی برای یک میلیون نفر ۲۵هزار نفر در دنیا و در ایران ۷۵ هزار نفر دچار عارضه ضایعه نخاعی هستند و این باعث نگرانی است. ایمان داریم که پزشکان در تشخیص و انجام عمل جراحی نقش مهمی‌دارند اما اگر قرار است خروجی کارشان منتج به درمان شود، نیازمند باید مراقبت‌های خاص بعد از عمل را به خوبی انجام دهند. مراقبت‌های بعد از دچار شدن به ضایعه نخاعی نیز به همین اندازه مهم و قابل توجه است. در حال حاضر سه هزار و ۶۰۰ نفر در استان ضایعه نخاعی داریم که یک سوم خانم‌ها و باقی آقا هستند. شاید درصدی از این‌ها وضعیت مالی خوبی داشته باشند اما عده زیادی در شرایط سخت اقتصادی قرار دارند، بنابراین به نظرم ایجاد این مرکز یکی از نیازهای اجتناب‌ناپذیر بوده است. در کنار بهداشت و درمان باید به فکر توانبخشی و بهبود شرایط زندگی این افراد هم بود. به همین جهت باید شرایط برگشت به کار آن‌ها فراهم شود. از افسر راهنمایی و رانندگی که گواهینامه را صادر می‌کنند تا وزارت راه و شهرسازی که جاده‌های ناهموار را تایید می‌کنند تا کارخانه‌های تولیدکننده خودروهای ناایمن همه و همه در این مشکل دخیل هستند و باید بر اساس مسئولیت اجتماعی خود در پیشبرد این برنامه کمک کنند. تعداد بالاي مبتلايان به ضايعات نخاعي در كشورمان اما باعث شده تا تلاش‌هاي علمي و تحقيقاتي نيز براي ارائه خدمات بهتر به آسيب‌ديدگان نخاعي افزايش يابد. ضایعات نخاعی جدا از مشکلات فراوان حرکتی که برای بیماران ایجاد می‌کند، هزینه‌های سنگینی را نیز بردوش آن‌ها می‌گذارد. براساس آمارهای کلی موجود هزینه زندگی بیماری که تقریبا از حداکثر ضایعات نخاعی برخوردار باشد در کل بالغ بر 35/1 میلیون دلار است. چنین هزینه‌های سنگینی بسیاری از کشورهای جهان را بر آن داشته است تا سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در زمینه یافتن شیوه‌های درمانی و کاهش چنین ضایعاتی انجام دهند.
