عصر جدید روابط ایران و چین

 همزمان با تلاش های دولت آمریکا و برخی کشورهای همسو با وی برای تحت فشار قرار دادن روابط تجاری ایران، در جریان سفر هیئت عالی رتبه کشورمان به پکن، مقامات چین از ضرورت توسعه روابط راهبردی دو کشور سخن گفتند  و ظریف از آغاز «شراکت استراتژیک گسترده» میان دو کشور خبرداد. این سفر که به ریاست علی لاریجانی رئیس مجلس انجام شد، سفری غیر مترقبه به چین بود که با توجه به حضور وزرای مهم اقتصادی کشور در این هیئت پیش بینی می شد حاوی توافقات مهمی میان تهران و پکن باشد. این سفر در حالی انجام شد که برخی تحلیل گران معتقدند پس از برجام و گرایش بیشتر ایران به سوی شرکت های غربی و اروپایی، مراودات چینی ها با ایران کاهش یافت تاجایی که حتی برخی گمانه زنی ها از «خطر حذف ایران از جاده ابریشم جدید» که چین طراحی کرده است حکایت داشت. با این حال در ماه های اخیر مراودات دو کشور بیشتر شده است و نشانه هایی از نزدیکی تهران و پکن دیده می شد که سفر غیرمترقبه لاریجانی به چین، گمانه زنی ها درباره جزئیات این سفر مهم را بیشتر کرد. روز گذشته و در پایان این سفر محمد جواد ظریف وزیرخارجه کشورمان در یک توئیت جزئیات مهمی از مذاکرات هیئت ایرانی و چینی را رسانه ای کرد. او نوشت: «آقای لاریجانی، رئیس مجلس را تا پکن همراهی کردم.صحبت‌هایی مهم با رئیس‌جمهور شی و رهبری چین بر سر شراکت استراتژیک گسترده میان دو کشور انجام شد. موضوع اصلی این صحبت‌ها، نقش ایران در ایجاد راه ابریشم جدید و همچنین تداوم همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی بود.»
تأکید رئیس جمهور چین بر توسعه روابط راهبردی پکن و تهران
رئیس مجلس شورای اسلامی که در صدر هیئتی عالی رتبه از مقامات دولتی و پارلمانی کشورمان به چین سفر کرده است با رئیس جمهور این کشور دیدار و گفت و گو کرد. شی جین پینگ رئیس جمهوری چین در دیدار علی لاریجانی رئیس مجلس ضمن تبریک چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به ملت و دولت ایران گفت: چین به توسعه روابط راهبردی جامع با ایران تاکید دارد. براساس گزارش ایرنا، دو طرف در این نشست که با حضور هیئت عالی رتبه سیاسی و پارلمانی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد بر تقویت و توسعه روابط دو کشور تاکید کردند. لاریجانی با اشاره به روابط تاریخی و دوستانه دو کشور، از چین به عنوان یکی از شرکای قابل اعتماد ایران نام برد و خواستار تقویت این روابط شد. گنگ شوانگ سخنگوی وزارت خارجه چین هم در نشست خبری خود درباره سفر هیئت عالی رتبه ایران به این کشور گفت: به رغم نگرش ایالات متحده آمریکا راجع به همکاری نکردن کشورهای دیگر با ایران، موضع چین در این زمینه واضح است و تغییری نکرده است. وی افزود: ما همیشه تاکید کرده ایم و باز تاکید می کنیم که «با تحریم های یک جانبه» و 'ناعادلانه' آمریکا مخالف هستیم.
 
   مهم ترین نکات پرونده
پیام پکن به واشنگتن و ریاض



طاهری- سفر رئیس مجلس  ،وزیر خارجه و برخی از مقامات اجرایی کشور در این مقطع زمانی حاوی پیامی روشن به مقامات آمریکا، اروپا و برخی کشورهای منطقه است. پیام شفاف این سفر، شکست آمریکا با هدف انزوای اقتصادی ایران و از سوی دیگر نشان دادن دیگر گزینه های ایران برای شراکت تجاری به کشورهای اروپایی است. فرانسه، انگلیس و آلمان که برخلاف تعهدات شان در برجام، آن گونه که باید و شاید روند تجارت شرکت های اروپایی با ایران را از طریق اینستکس تسهیل نکرده اند، باید متوجه این نکته باشند که روابط راهبردی ایران با روسیه و چین و همچنین دیگر کشورهای بلوک «شرق» آلترناتیو آنان برای همکاری های متقابل خواهد بود. البته روابط خارجی مشتمل بر تأمین منافع دو طرف است و چین هم متقابلاً به منابع انرژی ایران نیاز دارد. ایران چهارمین تأمین کننده نفت چین است و این موضوع باعث شده تا این کشور هم پیگیر اجرایی شدن توافقات مشترک دو طرف باشد. علاوه بر این «رقابت تجاری گسترده چین و آمریکا» و «بازار 80 میلیونی ایران» هم از علل دیگر برای سوق دادن چشم بادامی ها به سمت همکاری با ایران است. از سوی دیگر باید به این نکته هم توجه کرد که مواضع قاطع چینی ها درباره گسترش همکاری ها با ایران، در آستانه سفر ولیعهد عربستان صورت می گیرد. چین در سال های اخیر سعی کرده، استراتژی توازن قوا را در موضع گیری های سیاسی خود در تحولات منطقه غرب آسیا رعایت کند و روابط اقتصادی خود را همزمان با قدرت های منطقه ازجمله ایران و عربستان حفظ کند. سخنان رئیس جمهور و وزیر خارجه چین می تواند حاوی این پیام به مقامات عربستان باشد که این کشور تصمیم ندارد به واسطه همکاری با ریاض، روابطش با تهران را کاهش دهد. نکته دیگری که در جریان این سفر می توان به آن اشاره کرد همراهی مقامات «اجرایی» ایران مانند وزیر نفت، وزیر اقتصاد، رئیس بانک مرکزی و وزیر امور خارجه با رئیس مجلس  است که می تواند نمایانگر عزم جدی ایران برای ایجاد سازوکارهای عملیاتی و همچنین اجرایی کردن توافقات برای گسترش روابط باشد. با این حساب طی ماه های آینده احتمالاً شاهد گسترش همکاری های ایران با چین و همچنین دیگر کشورهای بلوک شرق مانند روسیه خواهیم بود.