«ابتکار» از برنامه «عصر جدید» احسان علیخانی گزارش می‌دهد زوال «هاله مقدس» هنر به روایت والتر بنیامین

سیدحسین رسولی
برنامه تلویزیونی «عصر جدید» احسان علیخانی مانند بیشتر برنامه‌های سازمان عریض و طویل صداوسیما کپی‌کاری بی‌مزه و بی‌نمکی است. البته مجریانی که خود تبدیل به ستاره رسانه ملی (البته با سفارش و داشتن آنتن و تبلیغات) شده‌اند همیشه همه‌کاره برنامه‌های کپی هستند. آنقدر برنامه‌ها کپی شده‌اند که انسان شرمنده می‌شود نمونه‌های آن را بشمارد. خدا را شکر به نظر می‌رسد در کپی‌کاری مانند کشور چین به خودکفایی رسیده‌ایم و این قدم مثبتی است که دوستان لااقل کپی‌کاری‌های‌شان را اعلام می‌کنند.
داورها بیشتر دنبال دیده‌شدن هستند تا شرکت‌کنندگان
احسان علیخانی در اینستاگرام نوشت: «ماه‌ها فکر، ماه‌ها جلسه، ماه‌ها گپ، ماه‌ها بیخوابی و بدون تعارف و منت ماه‌ها خون دل خوردن یک تیم یکصدنفره به عشق ساختن برنامه‌ای برای کشف استعدادهای ایرانی؛ در صحنه‌ای باشکوه نه در میادین سخیف؛ البته تا آنجا که بایدها و نبایدها و هنجارها و نابهنجارها اجازه می‌داد و می‌دهد!» او پیش از این گفته بود: «اسمش را گذاشتم عصر جدید چون واقعا یک عصر جدید در دوران کاری‌ام است. از همه تجربه‌های قبلی چون ماه عسل، سه ستاره و حتی فیلمسازی دشوارتر و پیچیده‌تر است.» به نظر می‌رسد که دوستان معنای واژگان را به خوبی درنیافته‌اند. آیا اجرای یک برنامه کپی ضعیف با هزار تبلیغات و بزرگ‌نمایی و پروپاگاندا انسان‌ها را وارد عصر جدیدی می‌کند؟! معضل این برنامه یکی دوتا نیست. به جز اعتماد به نفس بالای سازندگان و عدم توجه به سلیقه مخاطبان ایرانی، داورانی که انتخاب شده‌اند، به شدت پرسش‌برانگیز است. در همین رابطه «خبرآنلاین» نوشت: «اما مهم‌ترین ایراد این برنامه، مانند بسیاری دیگر از مسابقات تلویزیونی به ویژه به نام «استعدادیابی» هیئت داوران است و ترکیبی که زیاد دلچسب نیست. یکی از داوران برنامه که خیلی دوست دارد دیده شود و در کانون توجه قرار بگیرد، «زیاد حرف می‌زند» که نه شیرین است و نه مهم! همین نکته هم ریتم برنامه را می‌اندازد و هم توی ذوق می‌زند. دست بر قضا این داور نه چهره شناخته شده‌ای است که نظراتش را هضم کنی - ولو لوس و بی مزه- و نه مثل آریا عظیمی‌نژاد، فنی و حرفه‌ای است. بیشتر می‌خواهد خودی نشان بدهد و در هر فرجه‌ای حتی 3 ثانیه، جملاتی بگوید که مثلا متفاوت باشد! درست مثل جواد خیابانی در «آقای گزارشگر»...»


هنر باید کپی باشد؟!
علیرضا سمیع آذر، رئیس پیشین موزه هنرهای معاصر تهران در گفت‌وگویی درباره کپی در هنر معاصر می‌گوید: «الهام به معنای تاثیر‌پذیری در لایه‌های پنهان ذهن و ادراک هنرمند است که منجر به خلق اثری متفاوت می‌شود. ممکن است آگاهانه یا ناآگاهانه اتفاق بیفتد و در هر صورت از ارزش و اصالت اثر کم نمی‌کند. ولی کپی‌برداری برمی‌گردد به صورت کاملاً مشابه اثر هنری که قاعدتاً کار هنری محسوب نمی‌شود ولی امکان تکثیر هنر را فراهم می‌کند. کپی با رویکرد گرته‌برداری یا تصرف و از‌آن خودسازی در هنر معاصر شکل نوینی از هنر است که به جهت پیچیدگی مفهومی آن، برخی را به اشتباه انداخته است.» وی تاکید می‌کند: «الهام همیشه بوده و خواهد بود، اما کپی با معنایی نوظهور یک پدیده جدید است که در هنر معاصر به وجود آمده. این پدیده به معنای خلق اثری مبتنی بر اثر دیگر و یا ارائه ایده‌ای با وام گرفتن از اثر یک هنرمند دیگر، درواقع یک رویکرد جدید است. در این رویکرد هنرمند سعی می‌کند از یک اثر قدیم یک معنای جدید خلق کند و به استناد همین تغییر معنا و مفهوم اثر خود را چیز دیگری نسبت به اثر قبلی تلقی می‌کند، اگرچه ظاهرش درواقع همان است.» برنامه تلویزیونی «عصر جدید» از کپی یک چیز جدید خلق کرده است، آن هم داور استعدادیاب وطنی از نمونه ناشناخته! دو تا از داوران اصلا برای مردم شناخته‌شده نیستند. یکی از آنها را با عنوان «آقای دکتر» صدا می‌زنند که در تمام برنامه‌های تلویزیونی از جمله: فوتبال، برنامه سینمایی هفت، استعدادیابی و... حاضر است. آخر مگر امکان دارد کپی‌کاری نعل به نعلی از برنامه «آمریکاز گات تلنت» را به نمایش بگذارید و داوران گمنام و غیر‌حرفه‌ای و «ژن خوب» و «سفارشی» و «رابطه‌ای» را بیاورید؟! این برنامه باید برای افکار عمومی روشنگری کند که استعداد «آقای دکتر» دقیقا چیست؟ و در چه رتبه علمی در سطح جهانی قرار دارد؟ آیا نمی‌توانستیم آقا یا خانم دکترهای با سواد و تاثیرگذار جهانی ایران را به چنین برنامه‌ای دعوت کنیم؟ یا خود احسان علیخانی دقیقا چه استعداد ویژه‌ای به جز اشک و گریه و آه کشیدن دارد که باید استعداد مردم را کشف کند؟! او پیش از اینکه در صداوسیما به صورت سفارشی (شاید) آنتن داشته باشد به چه کاری مشغول بوده است؟ نمرات دانشگاهی او چند است؟ اگر تا این میزان استعداد دارد چرا در بخش خصوصی فعالیت نمی‌کند تا ببینیم چند مرده حلاج است؟ آیا امکان دارد علیخانی برای روشنگری هم که شده است نمرات درسی و علمی خودش را برای افکار عمومی منتشر کند؟ (البته با کمال احترام به آقای علیخانی و امیدواریم که به ایشان بر نخورد!) شما تمام داوران برنامه‌های استعدادیابی غربی را می‌شناسید. برای اینکه آنها چهره‌هایی جهانی هستند. به نظر شما کسی داوران ایرانی برنامه «عصر جدید» را مثلا در کشورهای اروپایی می‌شناسد؟ شاید بگویید داریم ایراد عجیب و غریب می‌گیریم ولی حرف ما این است که شما وقتی برنامه‌ای را کپی می‌کنید، تمامش را کپی کنید. داورانش را هم کپی کنید.
ماجرای هاله هنری و کپی‌کاری
یکی از روزنامه‌ها پیش از نمایش برنامه «عصر جدید» نوشته بود: «احسان علیخانی قرار است در برنامه‌اش کسانی را که حس می‌کنند استعدادکی دارند (در هر زمینه‌ای) روبه‌روی داورانش قرار دهد که هرکدام در زمینه‌ای نامی دارند. امین حیایی و رویا نونهالی به‌عنوان چهره‌هایی مطرح در بازیگری، آریا عظیمی‌نژاد که موزیسینی نامدار است و بشیر حسینی هم دانش‌آموخته دانشگاه امام صادق‌(ع)! چهار داوری که ژانگولربازی با استعدادهای وطنی را قضاوت خواهند کرد. کسانی که قرار است یادآور سایمون کاول و ‌هایدی کلوم و آن دو داور دیگر برنامه باشند.» والتر بنیامین در بحث هنر، «نیهیلیسم نیچه‌»ای را در زوال هاله‌ اثر هنری که مسبب تجربه‌ای خاص از اثر هنری می‌شد و از بین رفتن ارزش‌های سنتی و آیینی هنر می‌بیند. این موضوع به زبان نیچه همان فروپاشی «پیوند بین ارزش‌ها و اهداف» است. هنر مدرن با امکان تکثیر و کپی‌شدن فراوان دیگر هاله‌ای ندارد. این حکم کلی بنیامین است. بنیامین به‌جای اینکه مانند هگل حکم به مرگ هنر بدهد یا اینکه به سوی انگاره‌ منفعل «هنر برای هنر» برود، دربرابر کارکردهای فاشیستی از تجربه‌ هنری، همه‌گیرشدن تجربه‌ اثر هنری را مطرح می‌کند. بنابراین کپی‌کاری همیشه بد نیست! مانند تولیدات چین که با قیمت پایین همه چیز را در اختیار طبقات پایین قرار داده است.
سایر اخبار این روزنامه
متولیان گردشگری در ایران به دنبال ایجاد توازن مسافران ورودی و خروجی از ترکیه هستند ژوبین صفاری هیجان‌زدگی برای خروج از بحران گزارش «ابتکار» از انتقاد نمایندگان به هجوم مردم برای خرید خودروهای گران و بی‌کیفیت در 45 دقیقه بیماری فنیل‌کتونوریا را چقدر می‌شناسید؟ هزینه‌های سنگین بلای جان مبتلایان پی‌کی‌یو «ابتکار» از برنامه «عصر جدید» احسان علیخانی گزارش می‌دهد زوال «هاله مقدس» هنر به روایت والتر بنیامین «ابتکار» از تسویه‌حساب‌های سیاسی جناح‌ها گزارش می‌دهد رقابت برای قدرت، نه خدمت « ابتکار» همزمان شدن سفر محمد بن سلمان به پاکستان و انفجارهای انتحاری در ایران و هند را بررسی می کند آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی: باید بدانیم که راه برگشتی نداریم محمدجواد ظریف در دیدار با وزیر خارجه چین اعلام کرد ایران و چین؛ یک شروع جدید وزیر اطلاعات: چندین سرویس اطلاعاتی بر ضد ایران همکاری می‌کنند دادستان تهران: نجات جان «بابک زنجانی» دست خودش است