جنگ «حیدری، نعمتی» دلواپسان بر سر پالرمو

مهدی پازوکی در گفت‌وگو با «آرمان»:
جنگ «حیدری، نعمتی» دلواپسان بر سر پالرمو
عده‌ای بانک زده‌اند که «بانک بزنند»!
آرمان- امیر داداشی: در نشست هفته جاری گروه اقدام ویژه مالی بررسی اقدامات ایران برای برآوردن انتظارات FATF در دستور کار قرار می‌گیرد و روز جمعه گزارشی از این اقدامات و ارزیابی ناظران این گروه درباره ایران ارائه می‌شود. پیش از این، در مهر ماه سال‌جاری این گروه در بیانیه خود برای سومین بار قرار گرفتن ایران در فهرست سیاه خود را به حالت تعلیق درآورد. با این حال روز گذشته در حالی که بازار طلا و سکه در انتظار تصمیم‌گیری در زمینه پالرمو آغاز کار خود را به تاخیر انداختند، مجمع تشخیص مصلحت نظام به‌دلیل تعدد مخالفان و موافقان و محدودیت زمانی برای دریافت نظرات آنان تصمیم‌گیری در این باره را جلسه بعدی خود یعنی دو هفته دیگر موکول کرد. در شرایطی تصمیم‌گیری درباره لوایح مرتبط با FATF هر بار به تاخیر می‌افتد که محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، تاکید می‌کند که با تعلل در این زمینه هر روز واردات و مبادلات ارزی کشور سخت‌تر می‌شود و حتی بعضی از کشورهای دوست اعلام کرده‌اند که اگر ایران به لوایح FATF نپیوندد، نمی‌توانند مبادلات ارزی خود با جمهوری اسلامی را ادامه دهند. حال در چنین شرایطی بار دیگر نگرانی‌ها درباره ایجاد تلاطم در بازارهای مختلف نظیر ارز، سکه، طلا و... شدت گرفته است. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، نیز در گلایه به این وضعیت بلاتکلیف چند هفته‌ای است که در جلسات مجمع تشخیص حضور نمی‌یابد. «آرمان» برای بررسی تاثیر تعلل در زمینه تصویب لوایح FATF بر بازارهای مختلف ایران، گفت‌وگویی با مهدی پازوکی، اقتصاددان، انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.


روز گذشته در حالی که فعالان بازار سکه و طلا در انتظار تصویب پالرمو بودند، اما مجمع تشخیص مصلحت نظام تصمیم‌گیری در این‌باره را جلسه آتی خود موکول کرد. دلیل تاخیر در تصویب این لوایح چیست و چه تاثیری بر اقتصاد و بازارهای مختلف می‌گذارد؟
اقتصاد ایران در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از تصویب لوایح چهارگانه FATF در مجلس، از یک بلاتکلیفی رنج می‌برد. در این زمینه ما باید در ابتدا هدفی را تعیین و مشخص کنیم که آیا می‌خواهیم با جهان تجارت داشته باشیم یا خیر؟ در این زمینه باید توجه داشت زمانی تولید توجیه اقتصادی پیدا می‌کند که کالاهای ما بتوانند بازارهای منظقه‌ای را تسخیر کنند. برای تحقق این امر و حتی حضور در بازارهای جهانی نیاز به تعامل با کشورهای مختلف احساس می‌شود. حال اگر مقررات بین‌المللی را پاس نداریم این امکان به‌وجود نمی‌آید. در واقع یک کشور نمی‌تواند از یک سو مدعی اقتدار منطقه‌ای و جهانی باشد، اما از سوی دیگر اعتنایی به قوانین جهانی نداشته باشد. بنابراین ابتدای امر باید تکلیف را روشن کنند. اگر آنها نمی‌خواهند ارتباط با اقتصاد جهان داشته باشند، به‌نظر ایجاد سفارتخانه در کشورهای مختلف صرفا یک هزینه اضافی است و باید آنها هم تعطیل شوند. در این صورت قطعا اقتصاد کشور به عقب بازمی‌گردد. کمااینکه در حال حاضر 189 کشور جهان با FATF همکاری می‌کنند. نکته جالب توجه این است که کشوری نمی‌تواند بگوید که سردمدار مبارزه با فساد است، اما مفاد FATF را نمی‌پذیرد. درنتیجه به نفع ایران است از قوانین بین‌المللی تبعیت کند و سعی کند برای حفظ منافع ملی در چارچوب قوانین روز جهان به حرکت درآید.
گروهی از دلواپسان اعتقاد دارند که همکاری با FATF واگذاری اطلاعات کشور به بیگانه است. آیا شما چنین موضوعی را تایید می‌کنید؟
به هیچ وجه چنین موضوعی مطرح نیست. وزیر امور خارجه ایران به درستی اعلام کرد که امروز در بانک‌های کشور پولشویی صورت می‌گیرد. در کشورهای غربی اگر یک دلار پول کثیف جابه‌جا شود، حساب صاحب این پول بسته می‌شود. او باید مدارکی که ارائه دهد تا منبع و منشأ پول مشخص شود. اما در ایران مشاهده می‌کنیم که پول‌هایی به شکل میلیاردی جابه‌جا می‌شود و کسی از منبع آن اطلاعی نمی‌یابد. به‌نظر می‌رسد چنین اظهارنظرهایی صرفا جنبه سیاسی دارند و این افراد بیشتر نگران آینده مالی خود هستند. امروزه شرکای تجاری ایران نظیر روسیه، چین، ترکیه و... همگی لوایح FATF را پذیرفته‌اند. بالطبع در صورتی که ایران بار دیگر از حالت تعلیق درآید و به فهرست سیاه گروه اقدام ویژه مالی بازگردد، همانطور رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد، دیگر نمی‌توان به همکاری با آنها هم امید داشت. اکنون دلواپسان در زمینه پالرمو جنگ «حیدری،نعمتی» راه انداخته‌اند که نتیجه‌ای جز ضربه به اقتصاد ملی نخواهد داشت. این افراد بهتر است در این زمینه مطالعه خود را افزایش دهند و بدانند که در صورت همکاری با FATF ایران حق تحفظ دارد و تشخیص گروه‌های تروریستی بر عهده ایران است. اکنون تجار افغانستانی هم اعلام کرده‌اند در صورتی حاضر به همکاری با ایران می‌شوند که لوایح FATF را بپذیرد. حال چرا ما باید این موقعیت منطقه‌ای را از دست بدهیم؟ به هر حال امروز آمریکا با تحریم ایران قصد افزایش فشار به کشور را دارد. از سوی دیگر شرکای منطقه‌ای ترامپ نظیر رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی نیز از تاخیر در تصویب لوایح FATF استقبال می‌کنند، پس چرا ما باید طبق خواسته‌های دشمنان عمل کنیم؟ در صورتی که ما در فهرست سیاه گروه اقدام ویژه مالی قرار بگیریم دیگر نیازی به تحریم آمریکا هم وجود ندارد و راه‌اندازی کانال‌های مالی مختلف هم دردی را دوا نمی‌کند. اگر کشوری هم حاضر به همکاری با ایران شود، باید از طریق تجارت چمدانی به جابه‌جایی کالا بپردازیم. آیا امروز می‌توان به‌عنوان مثال 20 میلیارد دلار را از طریق سیستم دستی جابه‌جا کرد؟ رشد فزاینده اقتصادی و بازگشت رونق به تولید و صنایع ممکن نیست مگر اینکه ما شاخص تجاری خود را بهبود ببخشیم. با یک تجارت محدود دیگر تولید هم توجیه اقتصادی ندارد و به همین دلیل تولید می‌خوابد و نظام بانکی سردمدار اقتصاد می‌شود. امروز که مشاهده می‌کنیم ترکیه، امارات یا سنگاپور به چنین پیشرفتی در حوزه اقتصاد دست یافته‌اند به‌دلیل همکاری با کشورهای مختلف جهان است.
در این زمینه مخالفان می‌گویند تضمینی برای رونق اقتصادی در صورت تصویب FATF وجود ندارد. آیا بین این دو مورد ارتباطی وجود دارد؟
خیر این دو رابطه مستقیمی با یکدیگر ندارند. تصویب FATF فقط بخش لازم اقتصاد ایران است، اما کافی نیست. یعنی تضمینی وجود ندارد که مشکلات اقتصاد پس از تصویب FATF ریشه‌کن شود، اما در صورتی عدم تصویب لوایح چهارگانه قطعا بر حجم مشکلات افزوده می‌شود. امروز مشکل اقتصاد ایران سوء‌مدیریت است. بنابراین پس از تصویب این لوایح باید نظام مدیریت و تصمیم‌گیری کشور اصلاح شود. به‌عنوان مثال یک فرد برای راننده نیاز به گواهینامه دارد، اما تضمینی وجود ندارد که این فرد راننده خوبی شود و دیگر تصادف نکند. چنین صحبت‌هایی بی‌معناست. زیرا 80 درصد مشکلات اقتصاد ایران به سوء‌مدیریت داخلی بازمی‌گردد. بنابراین حل مشکلات نیاز به درایت و استفاده از عقل خدادادی دارد. اما به‌دلیل اینکه منافع برخی در نبود شفافیت نهفته شده است. در نبود همین شفافیت است که عده‌ای بانک می‌زنند تا «بانک بزنند». به همین دلیل است که گاه و بی‌گاه اختلاس‌های چند هزار میلیاردی اتفاق می‌افتد و سلطان‌سالاری رشد پیدا می‌کند. به هر حال حسن روحانی کمتر از دو سال پیش با رأی 24 میلیونی بار دیگر به‌عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب شد و نمایندگان هم با رأی مستقیم مردم به مجلس رفته‌اند. احترام به‌نظر آنها در واقع احترام به رأی مردم و خواسته شهروندان برای نیاز به تغییر است که متاسفانه عده‌ای به اسم مردم صرفا خواسته‌های خود را تنظیم و پیاده می‌کنند.