ورشو و 3 رکن معامله قرن!

صابرگل عنبری-نشست ورشو درحالی کار خودرا پایان داد که به نظر می‌رسد محور اصلی، معامله قرن و اسرائیل است و پرداختن به ایران در این نشست از این زاویه و در واقع اصلی‌ترین فرع بر این اصل بود.معامله قرن طرح یک جانبه دونالد ترامپ برای حل مسئله فلسطین است و تا به حال چند بار اعلان آن به تعویق افتاده و قرار است بعد از انتخابات کنست اسرائیل در آوریل آینده از آن رونمایی شود. واقعیت این است که معامله قرن سه رکن اساسی دارد: 1ـ حل "یک جانبه" مسائل مهم نزاع فلسطینی‌ اسرائیلی‌ 2ـ عادی سازی کامل روابط میان تل‌آویو و دیگر پایتخت‌های عربی به ویژه در حوزه خلیج فارس 3ـ مقابله با نیروهای مخالف اسرائیل در منطقه و در راس آن‌ها ایران. ترامپ به صورت همزمان در حوزه این سه رکن دست به اقدامات مهمی زده است. در حوزه رکن فلسطینی اسرائیلی معامله قرن با واگذاری کامل شهر قدس به طرف اسرائیلی مهم‌‌ترین مسئله مورد مناقشه میان دو طرف را به صورت یک جانبه در سایه ضعف فلسطینی‌ها به نفع طرف اسرائیلی حل و فصل کرده و با قطع کمک‌های مالی آمریکا به آژانس جهانی آنروا که متولی کمک به آوارگان فلسطینی است، تلاش می‌کند دومین مسئله مهم در این نزاع یعنی پرونده آوارگان را مختومه کند. این اقدامات، تصویری نزدیک به واقعیت درخصوص مجمل راه‌حل‌های دولت آمریکا در طرح معامله قرن برای بقیه مسائل و مشکلات موجود در این حوزه و در راس آن‌ها دامنه سرزمینی و ماهیت کشور فلسطینی "وعده داده شده" ارائه می‌کند. با وجود این، احتمالا معامله قرن در هنگام اعلان آن حاوی نکاتی باشد که به مذاق بخشی از دست‌راستی‌های اسرائیلی خوش نیاید.در حوزه رکن دوم طرح یعنی عادی سازی روابط نیز گام‌های بسیار جدی برداشته شده است و در نشست ورشو نیز شاهد جهشی بزرگ بودیم و برای نخستین بار وزیران خارجه چند کشور عربی مهم در کنار بنیامین نتانیاهو در یک جبهه قرار گرفتند.در حوزه رکن سوم طرح معامله قرن هم شاهد اقداماتی جدی علیه مخالفان اسرائیل هستیم. دونالد ترامپ با خروج از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران به عنوان سرجبهه مقابل تل‌آویو در حال بسترسازی برای تضمین تداوم حیات طرح معامله قرن است. از آن جهت که معتقد است بدون تضعیف مطلوب این جبهه و پیشرفت عادی سازی روابط آینده این طرح در هاله‌ای از ابهام خواهد بود. از این رو، می‌توان گفت که در واقع خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها بخشی از معامله قرن است که بدون آن طرح این معامله و ادامه آن با مشکل روبه رو می‌شود. حال می‌توان نشست ورشو را در جهت تحقق دو هدف "عادی‌سازی روابط" میان تل‌آویو و پایتخت‌های عربی به ویژه در حوزه خلیج فارس و "مقابله با نیروهای مخالفِ اسرائیل" و در راس‌ آن‌ها ایران دانست. دولت آمریکا فعلا بر روی تحقق این دو هدف بزرگ متمرکز شده است که بدون آن عملیاتی شدن شق فلسطینی این طرح و قبولاندن آن بر فلسطینی‌ها را بسیار مشکل و بی‌فایده می‌داند. اما وقتی در دو  هدف یاد شده به جای خاصی برسد، آن وقت شق فلسطینی معامله قرن را به دست آوردن نتیجه  خواهد دانست. اساسا غایت هم ایجاد نظم منطقه‌ای جدید با محوریت اسرائیل است و معامله قرن هم پیش‌درآمد آن است و بدون شکل گیری این نظم امکان بقای این معامله و موفقیت آن بسیار کم است.