دور باطل افزایش تورم و فقر طبقه متوسط

روند افزایشی تورم علاوه بر اثرگذاری بر شاخص‌های کلان اقتصادی همچنین روی وضعیت فقر طبقات مختلف و افزایش نابرابری‌ها اثر گذاشته است؛ در این باره یک اقتصاددان معتقد است که پدیده تورم باعث شده طبقات متوسط روز به روز قدرت خرید کمتری داشته باشند و فقر طبقه متوسط رقم بخورد.افزایش موج تورم در ماه‌های گذشته باعث شده بسیاری از طبقات جامعه تحت تأثیر این پدیده قرار بگیرند. در این بین طبقات متوسط که عمدتاً از جمله اقشار حقوق بگیر جامعه هستند به دلیل ثابت بودن درآمدهای خود بیش از همه تحت تأثیر تورم قرار گرفته‌اند.کمیل طیبی - عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان - در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به روند افزایشی تورم و تأثیر آن بر افزایش فقر در میان طبقات متوسط اظهار کرد: وجود انتظارات تورمی و همچنین افزایش سطح نقدینگی باعث بروز تورم شده که این مساله خود باعث شده است طبقات متوسط که عمدتاً اقشار حقوق‌بگیر جامعه هستند که درآمد ثابتی دارند روز به روز قدرت خریدشان پایین بیاید و اصطلاحاً فقر طبقه متوسط را رقم بزنند.او همچنین وجود شرایط تورمی در ماه‌های گذشته را عاملی برای افزایش ضریب جینی ارزیابی کرد که در نهایت باعث افزایش سطح نابرابری‌ها و همچنین بالا رفتن خط فقر می‌شود.این استاد دانشگاه به نوسانات ارزی و عدم انجام سرمایه‌گذاری در صنایع مولد هم به عنوان بخشی از علل رکود نسبی در تولید اشاره کرد و ادامه داد: اصرار بر تثبیت قیمت‌ها در شرایطی که قیمت‌های واقعی چیز دیگری است در واقع به منزله سرکوب قیمت است. ادامه این روند می‌تواند باعث ایجاد رکود در صنایع تولیدی و در نهایت تورم بیشتر شود.کمیلی به طرح‌هایی مانند طرح بسته‌های حمایتی هم اشاره کرد و گفت: دادن سبد کالا یا دیگر بسته‌های حمایتی در این شرایط مانند یک داروی آرام بخش است که نمی‌تواند چاره‌ای قطعی برای مساله فقر باشد و چه بسا باعث ایجاد رانت‌هایی هم بشود. واقعیت این است که تا زمانی که در حوزه فقر اصلاحات ساختاری انجام نشود نمی‌توان کاری از پیش برد.بروز تورم در کنار افزایش فقر در جامعه همچنین از طریق افزایش ضریب جینی باعث افزایش عمق شکاف‌های طبقاتی و نابرابری هم خواهد شد. ضریب جینی در واقع یک واحد اندازه‌گیری پراکندگی آماری است که برای سنجش میزان نابرابری در توزیع درآمد یا ثروت در یک جامعه آماری از آن استفاده می‌شود. این ضریب با نسبتی تعریف می‌شود که ارزشی بین صفر و یک دارد.
تعیین خط فقر جدید
اعضای کمیته دستمزد شورای عالی کار پس از بحث و بررسی در خصوص سبد معیشت کارگران، هزینه ماهانه زندگی خانوارهای کارگری را سه میلیون و ۷۶۰ هزار تومان تعیین کردند.کمیته دستمزد شورای عالی کار در آخرین نشست خود مقرر کرده بود که رقم هزینه ماهانه معیشت کارگران در سراسر کشور به شکل دقیق‌تر بررسی و در جلسه بعد تعیین شود.در چهارمین نشست کمیته دستمزد، نمایندگان کارفرمایی، کارگری و دولت به عدد سه میلیون و ٧٥٩ هزار و ۲۰۰ تومان به عنوان هزینه معیشت یک خانوار کارگری با میانگین ٣.٣ نفره رسیدند که این عدد بر اساس گزارش مراجع رسمی آماری، تحقیقات میدانی کمیته‌های مزد از وضع معیشت خانوار در مناطق و استان‌های مختلف و محاسبه تورم کالاهای اساسی سبد معیشت کارگران به دست آمده و با شروع جلسات دستمزد شورای عالی کار در هفته‌های آتی مبنای ورود به مذاکرات مزد ۱۳۹۸ قرار خواهد گرفت.پیش از این نماینده کارگران در شورای عالی کار از افزایش فاصله بین فاصله دستمزد و سبد معیشت کارگران خبر داده و گفته بود که عقب افتادگی مزدی کارگران نسبت به سبد معیشتی که سال گذشته تعیین شد به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.بسیاری از کارشناسان و فعالان حوزه کار بر این باورند که با توجه به فاصله بین حداقل دستمزد و سبد معیشت کارگران، شورای عالی کار باید به سمت واقعی کردن دستمزد سال آینده کارگران برود، چرا که دستمزدهای فعلی جوابگوی معیشت کارگران نیست و باید به شکل منطقی واقعی شود.به گزارش ایسنا، شورای عالی کار موظف است همه ساله بر اساس ماده ٤١ قانون کار حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف با توجه به درصد تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی و در نظر گرفتن سبد معیشت خانوار تعیین کند.مرکز پژوهش‌های مجلس اخیراً در گزارشی از برآورد خط فقر در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۷ اعلام کرد که خط فقر در انتهای سال ۱۳۹۷ تحت تأثیر رشد شاخص قیمت گروه‌های خوراکی نسبت به سایر گروه‌ها افزایش خواهد یافت. در این گزارش همچنین کاهش قابل توجه قدرت خرید خانوارها و لزوم توجه به سیاست‌های حمایتی مورد اشاره قرار گرفته است.تعیین رقم سه میلیون و ٧٦٠ هزار تومانی هزینه معیشت ماهانه کارگران در حالی است که سال گذشته این رقم دو میلیون و ٤٨٠ هزار تومان اعلام شده بود و اکنون از افزایش یک میلیون و ٢٨٠ هزار تومانی هزینه‌های زندگی خانوارهای کارهای حکایت دارد.