برخي منكر پول كثيف در سينما نشوند

آرمان: طی دو سال اخیرا با انتشار خبر دستگیری و بازداشت یکی از تهیه‌کنندگان سینما و شبکه خانگی بارها پای پول‌های تمیز و کثیف و نقش آن در سینماهای ایران بسیار به رسانه‌ها باز شده است که باعث شد تا به یکی از دغدغه‌های اهالی سینما بدل شود. این روزها که جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر برگزار و به پایان رسیده، برخی از سرمایه‌گذاری‌ها موجب شد تا «پول‌های کثیف درسینما» دوباره به عنوان دغدغه‌ای جدی طرح شود. این موضوع تا آنجا بسیار بحث‌انگیز شد که دادستان تهران هم نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرده و از ضرورت ورود به این مسأله گفت. محسن تنابنده که علاوه بر بازیگری، کارگردانی فیلم‌ها را هم برعهده دارد درباره پول کثیف در سینماها گفته بود: حرف زدن در رابطه با پول و پول کثیف راه به جایی نمی‌برد، او خاطرنشان کرد: همه جای دنیا این انحصارطلبی و اعمال نفوذها را شاهد هستیم؛ اما برای ما که به تازگی پول‌های زیادی وارد سینمای‌مان می‌شود نیاز داریم از این مسیرها عبور کنیم و هیچ‌ چاره‌ای هم نداریم. تنابنده در پایان گفت: فکر می‌کنم این همه حرف‌ زدن در رابطه با پول و پول کثیف راه به جایی نمی‌برد، چون جزء لاینفک نیمه صنعت رو به رشد سینماست.
هیچ اقدامی صورت نگرفته است
طیبه سیاوشی در پاسخ به این سوال که آیا مجلس برنامه‌ای برای شفاف ساختن فضای سینما دارد، به «انتخاب» گفت: اینکه یک سرمایه‌گذار به سینما یا هر حوزه فرهنگی دیگری ورود کند، طبعا باید اتفاقی مثبت تلقی شود. اما خب، لازم است تا فعالیت‌های آنان به خوبی رصد شود تا از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری به عمل آید. در هرحال بحث پول‌های کثیف،‌ نه تنها در سینما بلکه در جاهای دیگر هم مطرح است. البته در سینما به هیچ وجه چیزی ثابت شده نیست و اینطور نبوده که نهادهای امنیتی و قضائی به موضوع ورود کرده و خطایی ثابت شده باشد. البته‌ درباره سرمایه‌گذار یکی از سریال‌ها مباحثی مطرح و قرار بر این شد که شفاف سازی شود، اما متأسفانه هیچ اقدامی صورت نگرفت. با این حال، نکته معلوم این است که بعضی از مسائل طرح شده شایعه هستند و برخی دیگر متاسفانه واقعیت دارند. او همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه در دادگاه بانک سرمایه از فرد مورد اشاره به عنوان مفسد نام برده شده است، جدا از آن، چهره‌هایی اکنون ورود کرده‌اند که برای مثال در 8 فیلم در یک سال سرمایه گذاری کرده‌اند، اظهار داشت: قضاوت بر اساس وجود شائبه صحیح نیست. اما لازم است، پیگیری شود. یک موردی که حتما باید در نظر گرفته شود، این است ‌وقتی مباحثی درباره یک فرد مطرح می‌شود، می‌تواند این جواب را بدهد که تمایل دارم سرمایه‌ام را در موضوعی که علاقه‌مند هستم، خرج کنم. سیاوشی ادامه داد: به همین دلیل باید با احتیاط بیشتر صحبت کرد. یک اتفاق خوبی که در این دوره از جشنواره فیلم فجر افتاد،‌‌ توضیح بنیاد سینمایی فارابی درباره هزینه‌هایی بود که انجام داده بود‌ از ۱۰یا 12فیلم‌ به عنوان محصولاتشان ‌نام‌ بردند که این قدمی مثبت در راستای شفاف سازی بود.
نگرانی‌ها درباره پول‌های کثیف


این نماینده مجلس در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه برخی ورود و فعالیت برخی سرمایه گذاران به فضای فرهنگی را با هدف پولشویی توصیف کرده‌اند. مجلس اساسا کجای ماجراست و بنایی برای مقابله با فضای شکل گرفته دارد، گفت: این وظیفه مجلس نیست که بخواهیم این موارد را پیگیری کنیم. وظیفه دادستانی است که موردهای مشکوک را بررسی کند. در واقع طبق قانون مبارزه با پولشویی که مصوبه مجلس شورای اسلامی است، دستگاه قضائی موظف است به موضوع‌های مختلف ورود کند و جامعه را از اتفاقات رخ داده مطلع کند. البته باید در نظر داشت که پیگیری‌ها با هدف شفاف سازی صورت بگیرد و به هیاهوهای رسانه‌ای دامن نزند. متاسفانه در این یکساله هیاهوهای بی مورد به حدی بوده که هم ذهن مردم را مشوش کرده و هم اینکه مردم جوابی قانع کننده نگرفته‌اند. نماینده مردم تهران افزود: البته اینکه سرمایه‌گذاران وارد سینما و... شوند، اتفاق خیلی خوبی است که موجب شکوفایی فضای هنر خواهد شد؛ اما در عین حال، نگرانی‌ها درباره پول‌های کثیف را نمی‌توان نادیده گرفت و‌ اجازه داد تا سوءاستفاده‌گران، شرایط را برای سوءاستفاده فراهم ببینند.
پول کثیف؟
پول کثیف اصطلاحی است که از سوی مراجع اقتصادی و حقوقی، به پول‌هایی با منشأ معاملاتی نامشخص بی‌آنکه به صورت رسمی ثبت و مالیات آن پرداخت گردد اطلاق می‌شود. چنین سرمایه‌هایی عموما برای استفاده نیاز به فرآیند پاک شدن دارند که به آن پولشویی می‌گویند. پولشویی در تعریف حقوقی به هر نوع عمل یا اقدام به عمل برای مخفی کردن یا تغییر ظاهر هویت عواید نامشروع به‌طوری‌که وانمود شود از منابع نامرئی سرچشمه گرفته است اطلاق می‌شود، این اعمال زمانی اتفاق می‌افتد که درآمدهای کسب شده توجیه قانونی نداشته و برای اینکه از حالت غیرقانونی خارج شوند و شکل پول‌های معمول را به خود بگیرند، به‌وسیله پولشویی، تطهیر می‌شوند. به عبارت ساده‌تر قانونی کردن درآمدهای غیرقانونی، مشروع کردن پول‌های نامشروع و تطهیر پول‌های حرام و یا تبدیل پول‌های کثیف ناشی از اعمال خلاف به پول‌های تمیز و پاک، پولشویی است. سینما به عنوان شاخه‌ای از هنر که مقبولیت عام داشته و از طرفی کاملا وابسته به پول و سرمایه بوده، همواره فرصت مناسبی برای پولشویی در اختیار خاطیان قرار داده است.