کاخ سفید از اعلام وضعیت اضطراری همزمان با امضای بودجه مصوب کنگره خبر داد همچنان دیوار

دمکرات‌ها گفته‌اند علیه دستور رئیس‌جمهور اقدام قانونی خواهند کرد
امضای بودجه توسط ترامپ به این معناست که دولت آمریکا تعطیل نخواهد شد
همدلی| گروه سیاسی- روح‌اله نخعی: هفته‌ها بحث و تقابل بر سر تکلیف بودجه دیوار مرزی که ترامپ خواستار آن بود، به پایان می‌رسد و احتمالاً هفته‌های دیگری بحث و تقابل بر سر اعلام وضعیت اضطراری توسط ترامپ برای ساخت دیوار شروع می‌شود.
بعد از اعلام توافق دو حزبی در کنگره بر سر بودجه، بدون تامین بودجه‌ای که ترامپ برای دیوار خواسته بود، رسانه‌ها و اهالی سیاست در آمریکا منتظر بودند تا واکنش رئیس‌جمهور را ببینند. ترامپ که پیشتر گفته بود بدون تامین مبلغ دیوار بودجه‌ای را امضا نخواهد کرد، در روزهای آغاز دور جدید مذاکرات بین اعضای کنگره نیز تاکید کرده بود این مذاکرات اتلاف وقت است و اگر بودجه ۵.۷میلیارددلاری دیوار در نتیجه مذاکره نباشد، اصلاً آن را نخواهد خواند.


بودجه‌ای که توافق کنگره تصویب می‌کرد، 375/1میلیارددلار بودجه برای ساخت ۸۸کیلومتر فنس به مرز اختصاص می‌داد که با ترامپ فاصله داشت و نامی هم از دیوار روی آن نبود. از طرف دیگر دمکرات‌ها هم توانستند ظرفیت‌های بازداشت پلیس مهاجرت و گمرک آمریکا را با کاهش تعداد تخت‌ها از ۴۹هزار به ۴۰هزار، کم کنند.
فاصله بین محتوای توافق و درخواست ترامپ و پافشاری موکد او باعث شده بود همه منتظر تصمیم ترامپ برای امضا یا عدم امضای طرح باشند. اگر ترامپ طرح کنگره را امضا نمی‌کرد و بودجه ابلاغ نمی‌شد، بخش‌هایی از دولت آمریکا که هنوز بودجه‌شان مشخص نشده بود، دوباره تعطیل می‌شدند. این بخش‌های دولت در طولانی‌ترین تعطیلی تاریخ معاصر دولت آمریکا، ۳۵ روز تعطیل بودند و دو موعد پرداخت حقوق کارمندان را گذراندند، تا با تصویب طرح تامین مالی سه‌هفته‌ای توانستند، دوباره روند کار خود را از سر بگیرند و بسیاری از کارکنان دولت و کسانی که با خدمات بخش‌های تعطیل دولت، مثلاً برای کسب مجوز یا درخواست وام سروکار داشتند، نگران بودند که در صورت پافشاری مجدد دولت دوباره با تعطیلی طولانی‌مدت مواجه شوند.
اما سرانجام مشخص شد که ترامپ قصد دارد ضمن امضای بودجه فعلی و پذیرش طرح کنگره برای جلوگیری از تعطیلی دولت، همان طور که پیشتر تهدید کرده بود، با اعلام وضعیت اضطراری از بودجه بخش‌های دیگر دولت برای ساخت دیوار استفاده کند. ترامپ عدد ۲۳میلیارد دلار را برای این منظور اعلام کرده است.
ایده ترامپ این است که با اعلام وضعیت اضطراری، از بودجه‌های شرایط خاص که اغلب در اختیار بخش نظامی است برای ساخت دیوار استفاده کند و نیروی کار نظامی را نیز به کار بگیرد. از سوی دیگر گزارش‌ها نشان می‌دهد که دولت مشغول بررسی بودجه‌های به‌کارگرفته‌نشده در دیگر بخش‌ها نیز هست تا آن‌ها را هم به پروژه دیوار منتقل کند. هر دو اقدام از نگاه برخی کارشناسان، دارای موانع حقوقی تلقی می‌شوند و البته نگرانی‌هایی سیاسی نیز برانگیخته‌اند.
به این ترتیب، تقابل طولانی‌مدت بر سر ساخت دیواری که ترامپ وعده داده بود، صرفاً تغییر فاز می‌دهد: فاز درگیری برای قانون‌گذاری و تصویب بودجه پایان می‌یابد، نگرانی‌ها از تعطیلی دولت از بین می‌رود و مذاکرات فشرده کنگره در این باره هم به پایان می‌رسد؛ اما فاز بعدی آغاز می‌شود که تقابل حقوقی بر سر حق دولت در استفاده از این ابزار خواهد بود.
دمکرات‌های کنگره از بار اولی که ترامپ گزینه اعلام وضعیت اضطراری برای ساخت دیوار را مطرح کرد، گفته بودند که علیه چنین اقدامی شکایت و اقدام قانونی خواهند کرد و مانع انجام آن توسط دولت خواهند شد. در واکنش به صحبت‌های تازه ترامپ هم موضع گرفته‌اند. رهبران دمکرات کنگره، نانسی پلوسی رئیس مجلس و چاک شومر رهبر جناح اقلیت سنا، در بیانیه مشترکی تصمیم ترامپ را نشانه تازه‌ای از بی‌احترامی ترامپ به حاکمیت قانون دانستند: «این یک وضعیت اضطراری نیست و هراس‌افکنی رئیس‌جمهور هم آن را چنین نمی‌کند.» آن‌ها گفتند ترامپ بعد از ناکامی در قانع‌کردن مکزیک، مردم آمریکا یا نمایندگانشان برای «دیوار گران و بی‌تاثیرش» حالا به دنبال دورزدن کنگره رفته است: «کنگره از اختیاراتش در قانون اساسی دفاع خواهد کرد.»
خاویر بکرا، دادستان کل ایالت کالیفرنیا نیز که پیشتر گفته بود در صورت این اقدام علیه دولت اقامه دعوی خواهد کرد، دوباره بر موضع خود در این باره تاکید کرده است.
اما در هفته‌های گذشته، حتی چند نفر از اعضای حزب متبوع رئیس‌جمهور، حزب جمهوری‌خواه نیز دغدغه‌هایی در این باره مطرح کرده‌اند. ان‌پی‌آر خبر می‌دهد، سناتور سوزان کالینز از مین که سال ۲۰۲۰ هم باید دوباره پای صندوق برود، در بیانیه‌ای که روز پنج‌شنبه منتشر شد، اقدام ترامپ را یک «اشتباه» خواند و گفت قانون وضعیت اضطراری ملی که ترامپ می‌خواهد از آن استفاده کند، فقط «به قصد استفاده در فجایع طبیعی بزرگ یا حادثه‌های فاجعه‌بار مانند حمله به کشور» تصویب شده است.
کالینز همچنین به مسئله‌ای اشاره کرده که بعضی رهبران دمکرات نیز نسبت به آن ابراز دغدغه کرده‌اند: اینکه با این تصمیم ترامپ عملاً اختیار تخصیص بودجه را از کنگره گرفته و به قوه مجریه می‌دهد، در حالی که در قانون اساسی آمریکا، کنگره مسئول تخصیص بودجه است و دولت برای بودجه از کنگره درخواست می‌کند: «چنین اعلامی [وضعیت اضطراری] نقش کنگره و فرایند تخصیص را تضعیف می‌کند. اصلاً سیاست خوبی نیست.»
سناتور جان کورنین از تگزاس که بخش اعظمی از منطقه مرزی را نیز در حوزه انتخابیه خود دارد نیز در بهینه‌بودن این تصمیم ابراز تردید کرده‌است. او در بخشی از صحبت‌های خود در این باره گفته است: «فکر می‌کنم این راه‌حل عملی نخواهد بود، چون بلافاصله دعوای حقوقی علیه آن تنظیم خواهد شد.» کورنین می‌گوید که فرایند حقوقی مانع از رسیدن بودجه به دیوار خواهد شد. کالینز هم مانند کورنین به این مسئله اشاره کرده بود: «تقریباً قطعی است که علیه آن در دادگاه اقدام خواهد شد.»
اما هر دوی این سناتورها، مانند برخی دیگر از چهره‌های جمهوری‌خواه و دمکرات، به مسئله دیگری نیز به عنوان پیامد منفی این تصمیم اشاره کرده‌اند: سابقه. آن‌ها می‌گویند اگر ترامپ پس از ناتوانی در اقناع کنگره برای تامین بودجه یکی از تصمیماتش، از بودجه بخش‌های دیگر و بودجه اضطراری برای پیشبرد تصمیم خود، برخلاف نظر کنگره استفاده کند، به این معنا خواهد بود که پس از این روسای جمهور دیگر نیز می‌توانند در موقعیت‌های مشابه، همین کار را بکنند. به عبارتی اگر رئیس‌جمهور بعدی دمکرات باشد، می‌تواند برای موضوعاتی که محل اختلاف با جمهوری‌خواهان است، به جای تلاش برای تعامل با قوه مقننه، به سراغ همین ابزار برود و بر عکس. این در واقع برون‌یابی نکته‌ای است که در قالب تضعیف کنگره مطرح شده است.
کالینز در این باره گفته است: «این سابقه بدی هم برای روسای جمهور آینده، چه دمکرات و چه جمهوری‌خواه، می‌گذارد که ممکن است برای دورزدن کنگره و پیشبرد اهداف سیاسی‌شان از مانور مشابهی استفاده کنند.» کورنین نیز در همین راستا گفته بود: «دغدغه من درباره اعلام وضعیت اضطراری، سابقه‌ای است که بر جا می‌گذارد.»
علاوه بر این‌ها، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند چنین اقدامی حمایت مردمی نیز به همراه ندارد. اوایل این ماه یک نظرسنجی سی‌ان‌ان/اس‌اس‌آراس نشان داد که مردم با فاصله زیادی مخالف این تصمیم هستند، بیش از دو به یک، یعنی در مقابل ۳۱درصد موافق، ۶۶درصد مخالف هستند. پیشتر در نظرسنجی‌ها ساخت دیوار و تعطیلی دولت نیست حمایت مردم را به همراه نداشتند.