همکاری «آردی» ایران و روسیه

آفتاب یزد- گروه سیاسی: همکاری‌ها‌ی اقتصادی ایران و روسیه این روزها ابعاد گسترده‌تری یافته است، از توافق بر سر تبادل مالی و همکاری اقتصادی با روبل و حذف دلار گرفته تا مبادله نفتی برای فروش و اخیرا هم مبادله گندم، همکاری‌ها‌ی اقتصادی ایران و روسیه ابعاد تازه‌تری یافت.
در مقطعی روسها پذیرفتند که نفت ایران را در روسیه تحویل بگیرند و همراه نفت خود بفروش برسانند. این طرح گرچه هیچگاه نه به طور رسمی بلکه در لفافه تایید شد اما نشان داد که همکاری‌ها‌ی ایران و روسیه در حوزه نفت و انرژی، تعاملی فراگیر و مثبت است.

ماموریت تولید آرد در ایران


اکنون بعد از همکاری‌ها‌ی نفتی ایران و روسیه، تعاملاتی در حوزه گندم و آرد میان دو کشور شکل گرفته که نشان می‌دهد این بده بستان‌ها‌ اقتصاد ایران را بیش از هر زمان دیگر به روسها نزدیک کرده است.
اخیرا معاون توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که ایران گندمی که از روسیه و قزاقستان وارد می‌کند پس از تبدیل به آرد یا بدون فرآوری به کشورهای دیگر صادر می‌کند.
علی اکبر مهرفرد البته این همکاری را چند جانبه دانست و متذکر شد که یادداشت تفاهمی در خصوص تجارت گندم با همتایان روس و قزاقستانی در مسکو به امضا رسیده است.
این توافق در حالی صورت می‌گیرد که مسئولان کشور می‌گویند تولید گندم در ایران به‌اندازه‌ای است که نیاز داخلی را تامین می‌کند و به عبارت دیگر ایران در این بخش خودکفا شده است اما متولیان بخش اقتصاد می‌گویند با وجود این خودکفایی، ایران قصد دارد با همکاری روسیه و قزاقستان به سایر کشورهای جهان گندم صادر کند.

گندم روسها چرا به ایران می‌آید؟
اما چیزی که موجب شده روسها گندم شان را به ایران بفرستند زیرساخت‌ها‌ی خوب تولید آرد در ایران است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی معتقد است در ایران زیرساخت‌ها‌ی خوبی در صنعت آرد بوجود آمده است که دو برابر نیاز داخلی است. علاوه بر آن سیلوی گندم ایران در سطح خوبی است و کشور هم اکنون پنج میلیون تن تجارت آرد دارد.
توافق شکل گرفته میان ایران، روسیه و قزاقستان بر مبنای « صادراتِ اقلام وارد شده پس از تبدیل و فرآوری است. ماموریت این اقدام به ایران واگذار شده است و بر اساس توافق صورت گرفته، ایران گندم وارد خواهد کرد و پس از تبدیل به آرد دوباره آن را صادر می‌کند و حلقه وصل این چرخه شرکت‌ها‌ی ایرانی، قزاقستانی و روسی هستند که قرار است با مشارکت یکدیگر کار را جلو ببرند.

نقش قزاقستان در این میان چیست؟
در این بین طبق توافقات صورت گرفته قرار است قزاقستان از ترانزیت و لجستیک ایران برای رساندن کالاهای خود به دست مشتریان استفاده کند که در این راستا به نظر می‌رسد میان طرفین یک سوآپ گندم ایجاد شده است.
سوال مهمی که در اینجا مطرح می‌شود این است که ایران تا چه‌اندازه از قزاقستان گندم برای صادرات مجدد وارد خواهد کرد؟
ظاهرا پاسخ این سوال را حتی مسئولان ذیربط طرفین هم نمی‌دانند اما «مهرفرد» معاون وزیر جهاد کشاورزی در این خصوص می‌گوید: هنوز حجمی تعیین نشده و این کارها برعهده بخش‌ها‌ی خصوصی است، چرا که در ایران کارخانجات آرد به بخش خصوصی تعلق دارند و دولت جمهوری اسلامی قرار است صرفا زیرساخت‌ها‌ی لازم برای تجارت بخش خصوصی مهیا کند. به عنوان مثال براساس مفاد یادداشت تفاهم امضا شده میان طرفین، خریدار گندم می‌تواند از خط اعتباری که دربانک گشوده می‌شود، استفاده کند.

روسها مراقب منافع خود هستند
پرسش به مراتب مهم تر که این روزها مبادلات بازرگانی ایران را شدیدا تحت تاثیر قرار داده این است که با توجه به تحریم ایران، پول رد و بدل شده کدام واحد پولی خواهد بود؟
برخی کارشناسان می‌گویند ایران در نهایت ممکن است تهاتر را بپذیرد. علیرضا مقصودی کارشناس ارشد اقتصاد بین الملل در این باره به خبرنگار آفتاب یزد می‌گوید: روسها هنگامی که پای منافع در میان باشد از اروپایی‌ها‌ سختگیر تر و پشت گوش‌اندازتر هستند و بعید است که روبل را در شرایط تحریمی ایران وارد میدان کنند چرا که آنها ترجیح می‌دهند همچون موضوع نفت، تهاتر کالا را در دستور کار قرار دهند.
وی می‌افزاید:‌ مسکو به دنبال حداکثر سود از تبادلات اقتصادی با ایران در زمان تحریم است و از این رهگذر تلاش دارد در بخش‌ها‌یی که ضعیف‌تر است مثل صنعت تولید آرد، از خدمات ایران
بهره بگیرد.

گوشت و سویا پس از نفت و گندم
با این حال بنا به اظهار مسئولان، طرفین هنوز درخصوص تهاتر کالا در ازای مبادلات صحبتی به‌میان نیاورده‌اند. یک مقام مسئول در این خصوص گفته: " تهاتر مختص حوزه نفت است و طرفین هم در این خصوص صحبتی نکرده‌اند و حتی به نظر می‌رسد در یادداشت تفاهم قید نشده است که با چه ارزی معامله انجام خواهد شد.
این مسئول مطلع افزوده: ما اطلاع داریم که در روسیه ثبت سفارش را با روبل انجام می‌دهند؛ ما می‌توانیم با ارز ملی کشورهای خود با یکدیگر معامله کنیم.
همکاری‌ها‌ی اقتصادی ایران و روسیه قرار است به حوزه‌ها‌ی نفت و گندم منحصر نباشد و آنگونه که ذکر شده قرار است تبادلات گوشتی نیز میان طرفین انجام شود.
بررسی‌ها‌ی آماری نشان می‌دهد طی ماههای اخیر صادرات گوشت روسها به ایران 3 برابر شده و
قرار شده این میزان حتی بیشتر هم بشود؛ به‌خصوص که طی روزهای اخیر زمزمه توافق بیشتر طرفین در این خصوص به گوش می‌رسد.
گرچه این روزها برزیل و رومانی در صدر صادرکنندگان گوشت به ایران هستند اما طی توافقات انجام گرفته قرار است سهم روسها در واردات گوشت به کشور بیشتر باشد اما هنوز مشخص نیست که گوشت وارد شده نیز قرار است پس از ورود به ایران و انجام برخی عملیات تبدیلی مجدد صادر شود یا در بازار ایران وارد شود.
همچنین طرف ایرانی پیشنهاد داده غیر از حوزه‌ها‌ی گوشت، نفت و گندم، در بخش سویا نیز از ظرفیت ایران برای خرید این محصول استفاده شود چرا که نیاز ایران به سویا جدی است بطوریکه ایران پنج میلیون تن سویا وارد می‌کند، اما با توجه به اینکه بخش عمده سویا در قاره آمریکا تولید می‌شود که فاصله زیادی با ایران دارد، خرید سویا از روسیه یا کشت فراسرزمینی سویا از سوی ایران در این کشور می‌تواند فصل جدیدی را در مناسبات رقم بزند که گویا چنین اقدامی نیز در شرف
انجام است.