مناقشه دنباله‌دار

مدتي مي‌شود كه در كشور بهانه‌اي جديد براي منازعات سياسي ايجاد شده است؛ بهانه‌اي كه هر كدام از جريان‌هاي درگير نيز دلايل خود را براي زير سوال بردن يا حمايت از آن ارائه مي‌كنند. اين ماجرا به تصويب چندلايحه معروف بازمي‌گردد كه همه مردم با توجه به هياهويي كه درباره آن‌ها ايجاد شده‌است با آن آشنايي ظاهري دارند. لوايحي كه ايران بايد آن‌ها را به نتيجه برساند تا در آينده بتواند با گروه ويژه اقدام مالي يا همان FATF همكاري لازم را داشته باشد. در اين بين دو لايحه كه مربوط به پولشويي بوده تا حدودي به نتيجه رسيده، ولي دو لايحه اصلي و حاشيه‌ساز كه اين روزها مشكلاتي را براي كشور ايجاد كرده‌است همچنان در تعليق قرار دارند. لوايح مذكور يا همان پالرمو(مبارزه با جرايم سازمان يافته) و CFT( مبارزه با تامين مالي تروريسم) ،دو لايحه‌اي كه با توجه به خوانش متفاوت جريان‌ها و اشخاص مختلف از آن‌ها بحران‌هاي سياسي ايجاد كرده است.
شنبه سرنوشت
گفتني است فرداي 12 بهمن، يعني درست زماني كه اروپا از ماكت SPV (كانال ويژه مالي)به نام INSTEX (اينستكس) رونمايي كرد، خبري منتشر مي‌شود كه جلسه مجمع تعطيل شده است. اين تصميم نابه هنگام را حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با تسنیم اعلام عمومي كرد. غلامرضا مصباحی‌مقدم، درباره ادامه بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با جرايم سازمان یافته فراملی «پالرمو» در این مجمع گفت: ادامه بررسی این لایحه به جلسه آتی مجمع موکول شده است. وی با اعلام اینکه مجمع تشخیص مصلحت نظام امروز(شنبه13بهمن) جلسه نخواهد داشت، ادامه داد: قرار بود بررسی لایحه پالرمو شنبه دو هفته آینده یعنی 20 بهمن ادامه داشته باشد و با توجه به اینکه این روز تعطیل رسمی است، تاکنون تاریخ جدیدی برای برگزاری جلسه به اعضا اعلام نشده است. اين تعطيلي مصلحتي ادامه دار بود تا اينكه روز گذشته محسن‌شبستري، يكي از اعضاي مجمع تشخيص مصلحت نظام از بررسي احتمالي لايحه پالرمو در جلسه شنبه 27 بهمن خبر داد و ابراز اميدواريم كرد كه اين لايحه به نتيجه نهايي برسد. در جلسه 6 بهمن كه آخرين جلسه بررسي اين لوايح بود، گزارش کمیسیون‌های سیاسی و امنیتی دفاعی و کمیسیون حقوقی قضایی مجمع ارائه شد که هر دو کمیسیون نظرشان نسبت به تصویب لایحه پالرمو منفی بوده و قرار است در جلسه آینده، موافقان و مخالفان این لایحه صحبت کنند.
CFT بعد از پالرمو


در همين حال روز سه شنبه 23 بهمن غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفت‌وگو با میزان، درباره اینکه برخی‌ها نام شما را جزو موافقان لوایح «الحاق ایران به معاهده مبارزه با تامین مالی ترویسیم» موسوم به « CFT» و «الحاق ایران به معاهده مبارزه با جرايم سازمان‌یافته فراملی» موسوم به «پالرمو» قرار داده‌اند، گفت: من جزو موافقان این دو لایحه نیستم. عضو هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره زمان بررسی لایحه « CFT» گفت: « CFT » بعد از اتمام بررسی لایحه «پالرمو» در دستور کار قرار خواهد گرفت و زمان خاصی مدنظر نیست. اگر شنبه هفته آینده کار بررسی لایحه پالرمو به اتمام برسد، بررسی لایحه « CFT» آغاز خواهد شد.
جلسه ويژه براي ايران
اين اظهارات مبهم و اقدامات شائبه‌دار در حالي است كه نشست دوره‌ای FATF روز یک‌شنبه آینده28بهمن برگزار می‌شود و در آن وضعیت پیوستن ایران به بحث گذارشته می‌شود و قرار است در این جلسه در پاریس نسبت به تعیین تکلیف تعلیق ایران از لیست سیاه تصمیم‌گیری شود و اگر ايران به همين رويه ادامه دهد، احتمال ادامه رفتار گذشته نسبت به كشورمان وجود دارد.
بهانه‌هاي تامل‌برانگيز
برخي از مخالفان اين لوايح بهانه‌هايي را مطرح مي‌كنند كه مخالفان آ‌ن‌ها اعتقادي به اين بهانه‌ها ندارند؛ براي مثال حسین مظفر، وزيرآموزش و پرورش دولت اصلاحات و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به تصمیم‌گیری نهایی این مجمع درباره اختلاف نظر مجلس شورای اسلامی با شورای نگهبان درباره لایحه الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مبارزه با جرايم سازمان‌یافته فراملی (پالرمو) طی روزهای آینده گفت: ایران بدون هیچ مشکلی در کنوانسیون‌های متفاوتی عضویت دارد که مشکلی هم ندارد و نهایت این است که در برخی حق شرط گذاشته است، چرا که این کنوانسیون‌ها ابتدا و انتهای‌شان مشخص و مفاد آن‌ها روشن است، از این رو ایران به سادگی توانسته که تصمیم بگیرد که آیا ورود به آن به سودش است يا نه. وی ادامه داد: اما این چهار کنوانسیون که در قالب لوایح معروف به چهارقلو مطرح بوده، در چارچوب توصیه‌های FATF است؛ FATF خود، یک کنوانسیون و معاهده بین‌المللی نیست، بلکه یک گروه است و یک تعدادی از کشورها نشسته‌اند و تصمیمات خود را به دنیا تحميل می‌کنند. امروز یک تصمیم می‌گیرند و فردا ممکن است تصمیم دیگری اتخاذ کنند، یعنی یک بسته و مفاد شفاف مانند سایر کنوانسیون‌ها نیست. مظفر گفت: این گروه در ابتدا براي ایجاد شفافیت مالی آغاز به‌کار کرد و هدف آن جلوگیری از تجارت مواد مخدر بود و در ادامه، چارچوب‌هایی تهیه کردند که دولت‌ها میزان ریسک‌پذیری همه کشورها را جهت سرمایه‌گذاری بدانند، تا در برخی کشورها که پولشویی زیادی صورت می‌گیرد، سرمایه‌گذاری نکنند، اما باید گفت که ۹۰ درصد پولشویی دنیا در همین کشورهای تصمیم‌گیر گروه ویژه اقدام مالی صورت می‌گیرد و دوم اینکه پس از مدتی موارد دیگری را به دستورات خود افزودند، از جمله پس از حملات یازده سپتامبر، دستور مبارزه با تروریسم را هم شامل شد؛ البته تروریسم با تعریفی که خودشان انجام می‌دهند و چندی بعد مسائل موشکی و موضوع اشاعه هسته‌ای را هم بر آن افزودند، بنابراین شرح برنامه‌های FATF باز است و هر روز می‌تواند دستور جدیدی را شامل شود. وی خاطرنشان کرد: در حالی که اعضای تصمیم‌گیر FATF، آمریکا، رژیم اشغالگر قدس، عربستان سعودی و تعداد دیگری از کشورهایی هستند که همه دشمن ایران هستند، این گروه چون وابستگی به این کشورها دارد، در صورت عضویت ایران، علیه ما گزارش تهیه می‌کنند و براساس آن گزارش‌ها می‌توانند علیه ما تصمیم بگیرند و تصمیمات‌شان را برای ۱۸۰ کشور تسری می‌دهند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: بحث دوم، شروط و حق تحفظی است که می‌خواهیم برای کنوانسیون‌های FATF بگذاریم، هیچ‌گونه ضمانت اجرایی ندارد. یعنی نمی‌توانیم به FATF اعلام کنیم که ما این نمونه‌ها را مصادیق تروریسم می‌دانیم، نه آنکه شما تعریف می‌کنید،‌ چرا که ممکن است امروز بر سر مفهوم تروریسم و برخی مصادیق تروریسم اشتراک نظر میان ایران و FATF باشد،‌ اما فردا آن‌ها می‌توانند مصادیق جدیدی از جمله حماس، حزب‌ا...، سردار قاسم سلیمانی و... را به عنوان تروریست معرفی کنند و روشن است که تعریف تصمیم‌گیران FATF هستند که تروریسم را در چارچوب برنامه‌های این گروه تعیین می‌کند نه آنکه ما اعلام می‌‌کنیم، زیرا مفهوم تروریسم قابل تفسیر است. وی در ادامه تصریح کرد: ما یک تجربه تلخی در برجام داریم که توصیه‌های مقام معظم رهبری و مجلس اجرا نشد؛ رهبری فرمودند که به طوري دقیق، کلمات را بخوانید و ارزیابی کنید و در متن بگنجانید ولی آقای ظریف در ادامه اذعان کرد که ساده‌اندیشی کرده است و به حرف‌های جان‌کری، وزیر سابق آمریکا اعتماد کرده است و کلماتی که دارای معانی متعدد بود مورد دقت وزارت خارجه ما واقع نشد و امروز در نتیجه از ما براساس همین برجام که صرفا مربوط به موضوع هسته‌ای بود، مطالبه تعطیلی صنایع موشکی‌مان را می‌کنند؛ ما نباید این تجربه تلخ را در مورد FATF هم درنظر بگیریم. مظفر گفت: به علاوه، FATF در قانون‌گذاری‌های داخلی کشورها دخالت می‌کند و به صراحت می‌گوید که باید آنچه ما جرم می‌انگاریم، شما هم در قوانین‌تان جرم تعریف کنید و ما آنچه تروریسم می‌خوانیم شما باید تروریسم بشمارید، در حالی که جمهوری اسلامی ایران، کشورها و ملت‌هایی که در راه استقلال خود و در برابر متجاوز خارجی می‌جنگند تروریست نمی‌داند؛ البته سقف انتظار FATF و لوایح مربوط به آن به اینجا محدود نمی‌شود، بلکه از اعضا می‌خواهند که کسانی را که طبق تعریف خودشان تروریست می‌دانند، دست‌بسته تحویل دهند؛ یعنی باید اعضای سپاه، حزب‌ا...، قاسم سلیمانی و دیگران را تحویل طرف خارجی دهیم. وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر، بحث شفافیت‌های مالی است؛ بسیاری از موادی که می‌خواهند در قالب FATF به ما حقنه کنند، مصداق کلمة الحق یُرادُ به‌الباطل است، همانند حقوق بشر، آزادی و ...؛ در حقیقت این‌ها مفاهیم و واژگانی را به بازی می‌گیرند و چون سازوکار تعریف آن دراختیار خودشان است،‌ هرگونه بخواهند بابت آن به کشورها فشار وارد می‌کنند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر ما بیاییم همه مسیرهای ورود و خروج مالی خود را به این‌ها اعلام کنیم بايد به صورت آنلاین اعلام شود که چقدر پول واریز شد؟ از چه کسی دریافت شد؟ به چه منظور و به کجا خواهد رفت؟ وی افزود: کشوری که در شرایط تحریم و مجبور است تحریم‌ها را دور بزند و ناچار است از طریق یافتن منافذی، راه تنفس را برای ملت خود باز گذارد، اگر همه کانال‌های ارتباطی مالی خود را دراختیار دنیا و کشورهایی که او را تحریم کرده‌اند بگذارد، همین کشورها منافذ تنفسی او را می‌بندند و پدر ما را درخواهند آورد. مظفر گفت: می‌گویند ۱۸۰ کشور دنیا عضو FATF شده‌اند، چرا ما عضو نشویم؟ پاسخ این است که ۱۸۰ کشور دنیا همانند ما مورد تحریم واقع نشده‌اند و این ۱۸۰ کشور کاری با محور مقاومت ندارند. این ایران بوده که در معرض تحریم و توطئه است، از این رو باید به طورکلی عرض کنم، موافقت‌ها و مخالفت‌ها حول و حوش لوایح چهارگانه سیاسی نیست و اصلا بحث چپ و راست و اصولگرا و اصلاح‌طلب نیست، بلکه یک عده استدلال می‌کنند که عضویت در این کنوانسیون‌ها به صلاح کشور است و عده‌ای هم می‌گویند نباید عضو شویم چون به صلاح ما نیست. وی اضافه کرد: موافقان می‌گویند راهکارهای پشت سر گذاشتن تحریم‌ها با پذیرش برنامه‌های FATF بازتر می‌شود، اما عده‌ای دیگر می‌گویند اگر عضو شویم راهکارهای‌مان را می‌بندند و استدلال‌های مخالفان قوی‌تر است، چرا که می‌گویند منافع ما در آن نسیه و مضرات نقد است. مظفر گفت: اما تنها استدلال موافقان این است که با عدم عضویت در کنوانسیون‌های مربوط به FATF بهانه به دست آمریکایی‌ها و اسرايیلی‌ها می‌افتد که علیه ما برنامه‌ریزی کنند و دوم اینکه دوستان خود را همچون چین و روسیه از دست می‌دهیم، به آن علت که چین و روسیه به ما گفته‌اند عضو این کنوانسیون‌ها بشوید، در حالی که آمریکایی‌ها هر چیزی را هر زمانی می‌توانند برای افزایش فشار بر ایران بهانه کنند و نیازی به بهانه عدم عضویت ایران در کنوانسیون‌های مربوط به FATF ندارد و درباره چین و روسیه و ترکیه هم اشتباه می‌گویند، چون زمانی که ما در لیست سیاه FATF بودیم این‌ها با ما همکاری می‌کردند، در حالی که امروز در لیست خاکستری هستیم و چین و روسیه و ترکیه سازوکارهای FATF را قبول ندارند، چون به دنبال منافع خودشان هستند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: برای تصویب لوایح الحاق ایران به کنوانسیون‌ پالرمو و CFT سربالایی جدی وجود دارد و به این سادگی قابل تصویب نیست و در خوشبینانه‌ترین حالت، تعداد آرا موافقان و مخالفان نصف به نصف بوده و نکته مهم این است که برای تصویب، دوسوم رای اعضا ي مجمع را نیاز دارد.
مخالفت حوزوي
البته برخي نيز براي رسيدن به اهداف خود دست به كار شدند و دست به اعتراض‌هاي خاص زدند. در همين راستا فرداي روز راهپيمايي 22 بهمن، ۷۲۷۱ نفر از طلاب و اساتید حوزه علمیه قم، طی نامه‌ای به رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دبیر و اعضای شورای‌عالی حوزه های علمیه و مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور، خواستار برگزاری تجمع در مدرسه فیضیه قم در دفاع از معیشت مردم و مخالفت با لوایح استعماری موسوم به FATF شدند. در اين نامه آمده بود:«نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران با عنایات خداوند متعال، ائمه معصومین(ع)، هدایت های پیامبر گونه حضرت امام خمینی و خلف صالح ایشان امام خامنه ای و مجاهدت های علمای راستین و ایثارگری های شهدای والا مقام و مردم نجیب و عزیز همیشه در صحنه ایران اسلامی با هدف تحقق آرمان‌ها و ارزش های متعالی الهی وانسانی شکل گرفته است. امروز انقلاب اسلامی ایران در شرایط مشابه با فتح بدر و خیبر قرار گرفته و زمینه تحقق ارزش‌های اسلامی و بیداری جهانی بیش از پیش هموار شده است؛ اما متاسفانه عده ای وابسته، از نفس افتاده و دنیا طلب نجومی‌خوار با گروگان گرفتن معیشت مردم و القاي بن بست، تنها راه‌حل مشکلات کشور را تسلیم محض در برابر نسخه های نظام استکبار معرفی کرده و به دنبال تغییر ماهیت قدسی و وحیانی نظام اسلامی هستند؛ بنابراين حامیان این رویکرد ذلت آفرین، با اقدامات و برنامه هایی دقیق، متعمدانه موجب بروز مشکلات سخت برای کشور به ویژه در مسائل معیشتی مردم شده اند؛ این وضعیت حاصل خیانت نفوذی ها در تغییر دستگاه محاسباتی مسئولان و مردم، عدم اعتنا به ظرفیت ها و توانمندی های داخلی و مردمی، واردات بی رویه و تضعیف تولید ملی؛ عدم اجرای پیمان‌های پولی دو جانبه و چند جانبه و ... هستند.در ادامه این رویکرد باطل و ناکارآمد، غربگرایان لیبرال، پس از تجربه تلخ خسارت محض برجام که حاصلی جز کوچک‌تر کردن سفره مردم در کنار تخریب تاسیسات هسته ای، یکی از مهم‌ترین مولفه های قدرت و امنیت ملی نداشت؛ اکنون به دنبال تحمیل خسارت محض دیگری به مراتب خطرناک‌تر از برجام، با عنوان کنوانسیون های بین‌المللی همچون پالرمو وCFT هستند. بر اساس نامه چهل تن از کارشناسان حوزوی و دانشگاهی در امور اقتصادی، حقوقی، سیاسی و بین الملل خطاب به ریاست و اعضای محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام، پذیرش این کنوانسیون‌های استعماری موجب اشراف اطلاعاتی دشمن بر نظام بانکی و مالی کشور، اعمال دقیق تر تحریم ها در آینده، بسته شدن راه های دور زدن تحریم ها، افزایش قیمت ارز و سخت تر شدن معیشت مردم، نقض حاکمیت ملی و زمینه ساز مداخله بیگانگان در امور کشور و مخدوش شدن استقلال سیستم قضایی کشور و . . . خواهد شد. بنابراين در راستای حمایت از فرامین حضرت امام خامنه‌ای، مواضع مراجع عظام تقلید، علما، ریاست و اعضای محترم جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، مدیریت حوزه های علمیه سراسر کشور، اساتید انقلابی سطوح عالی و خارج و مجمع نمایندگان طلاب و فضلا و تشکل های حوزوی در مورد تقویت اقتصاد کشور و حل مشکلات معیشتی مردم، مخالفت با پذیرفتن لوایح استعماری چون پالرمو و CFT و حاکمیت نهاد استعماری FATF بر مقدرات اقتصادی و قضايی کشور، اینجانبان امضاکنندگان ذیل خواهان برگزاری تجمع بزرگ حوزویان به منظور اعلام حمایت از حقوق اساسی و اعتراض به گروگان گرفتن معیشت مردم توسط جریان سازش با استکبار و مخالفت رسمی با تصویب لوایح کنوانسیون های استعماری همچون لوایح استعماری (پالرمو و CFT ) هستيم.به اين منظور از شما سروران ارجمند خواهان برگزاری تجمع بزرگ حوزویان در زمان چهارشنبه 24/11/1397 ساعت 10 صبح، مدرسه مبارکه فیضیه و سخنرانی یکی از مراجع عظام تقلید حضرات آیات مکارم شیرازی، نوری همدانی و حضرات آیات محمد یزدی، سید احمد خاتمی، سیفی مازندرانی، اعرافی، محسن اراکی دامت برکاتهم هستيم». بعد از اين بيانيه و درخواست تجمع اعتراض‌هايي به اقدام آن‌ها صورت گرفت ولي تاثيري بر برگزاري جلسه نداشت و در نهايت روز گذشته اين تجمع برگزار شد.در همين راستا شفقنا در گزارشي نوشت كه تجمع کنندگان در حیات مدرسه فیضیه با سر دادن شعارهایی از قبیل «مرجع انقلابی تشکر تشکر»، «حوزه انقلابی تشکر تشکر»، «مردم انقلابی تشکر تشکر»، «نه سازش، نه تسلیم پشت ولایت هستیم» بر مخالفت خود با تصویب لایحه FATF تاکید و این‌گونه از موضع گیری برخی مراجع تقلید در مقابل این لایحه تشکر کردند. طلاب همچنین شعارهایی چون «خمینی خمینی قسم به روح پاکت راهت ادامه دارد»، «نه سازش نه تسلیم نبرد با آمریکا»، «آمریکا آمریکا مرگ به نیرنگ تو خون جوانان ما می‌چکد از چنگ تو»، «ای امت مسلمان خدا نگهدار تو، بمیرد بمیرد دشمن خونخوار تو»، «مرگ بر منافق»، «مرگ بر نفوذی»، «مرگ بر غارتگر بیت المال»، «حسین حسین شعار ماست شهادت افتخار ماست»، سر دادند. طلاب همچنین پلاکاردهایی در دست داشتند که حاوی نوشته هایی چون «محافظه کاری قتلگاه انقلاب است»، «وضعیت فعلی عدالت راضی کننده نیست»، «ابزار دشمن عبارت است از فساد تبعیض و فاصله طبقاتی که باید با این‌ها مبارزه کرد»، «هر کس می‌خواهد با آمریکا مبارزه اساسی کند باید به این مردم خدمت کند»، «ما آمریکا را زیر پا می‌گذاریم یعنی فساد، تبعیض و ظلم را زیر پا گذاشتن»، «فقرا و متدینین بی بضاعت گردانندگان و برپاکنندگان واقعی عدالت هستند»، «بدانیم عدالت‌خواهی اقدام علیه امنیت ملی نیست»، «این تحریم‌ها با مذاکره برداشته نمی‌شود، این را من به شما می‌گویم #او_گفت #نشنیدند» بود. در این تجمع، سخنان حضرات آیات جوادی آملی، نوری همدانی و علوی گرگانی و رهبر انقلاب پیرامون معاهدات بین‌المللی همچون FATF قرائت شد و حجت‌الاسلام غفاری فر، سخنران اصلی این تجمع بود.
نزاع نظريه‌ها
همان‌گونه كه مشخص است، دلايل هركدام از جريان‌هاي موافق ومخالف اين لوايح براي خود آن‌ها قابل استناد است ولي مشخص نيست كه چرا هيچ نهاد مشخصي نداريم كه جداي اين نظريه‌هاي شخصي و جرياني براي منافع ملي تصميماتي بگيرد كه آينده كشور گرفتار نظريات جرياني و شخصي نشود. بايد منتظر ماند و ديد كه آيا شنبه نتيجه پالرمو مشخص خواهد شد و در ادامه به CFT توجه مي‌شود يا از دستور كار خارج خواهدشد.