محمود اشرفی نشست ورشو شتاب زدگی دیپلماتیک آمریکا

در هنگامه جنگ سرد باختر و خاور اروپا گستره کشمکش اتحاد شوروی و بلوک غرب بود و امروز امریکا در سردی روابط خود با اروپای غربی برآن است تا دیپلماسی خود را بر میراث شوروی در اروپای شرقی بنیان نهد. نشست ورشو یا همان «نشست وزیران برای ترویج آینده‌ای برآمده از صلح و امنیت در خاورمیانه» آشکارترین کنش دیپلماتیک در این راستا است. شتاب‌زدگی آفت دیپلماسی است و امروز امریکا گرفتار گرداب شتاب‌زدگی دیپلماتیک است. نشست ورشو از زمان اعلام برگزاری آن تاکنون که مدت بسیار کوتاهی است، از نظر اهداف برگزاری و حتی نام اجلاس پیوسته دچار دگردیسی شده است. این دگردیسی‌های سیاسی در بازه زمانی کوتاه حکایت از آشفتگی در گستره دیپلماسی امریکا داشته و حاصلی جز نافرجامی این نشست نخواهد داشت. تعیین ورشو به عنوان محل برگزاری نشست، خوشایند ملی‌گرایان لهستانی روسیه‌ستیز است، اما برای امریکایی‌ها کم‌ثمر خواهد بود، زیرا برای اروپای غربی قدرتمند به مفهوم گرایش امریکا به شرق اروپا است. این در حالی‌ است که فقر تنیده شده در دوران سوسیالیزم هنوز از پیکره اروپای شرقی و حوزه بالکان از بلغارستان گرفته تا آلبانی گسسته نشده است. همراهی و هم‌صدایی کشورهای اروپای شرقی و حوزه بالکان با امریکا تنها با هدف‌های اقتصادی و حل مشکلات خودشان صورت می‌گیرد و پاسخگویی به نیاز آنها در این رابطه نابرابر اقتصادی در قاموس سیاست‌های کاسبکارانه رئیس جمهورکنونی امریکا نیست. بنابراین هم‌صدایی و همراهی اروپای شرقی با امریکا در چنین فضایی ناپایدار خواهد بود.
از دیگر عوامل ناکامی نشست ورشو شرکت نداشتن نمایندگان کشور‌هایی بوده که کانون تنش‌های جاری خاورمیانه‌اند. هر کس به سودایی به ورشو آمده و در یک سوی این طیف وسیع فقیرترین کشور‌های افریقا و اروپای شرقی و بالکان آمده‌اند که هدفی جز رفع تنگناهای اقتصادی خود ندارند و در سوی دیگر اسرائیل در نبود طرف‌هایی که با آن‌ها اختلاف ارضی دارد، یک تنه به قاضی می‌رود. نخستین روز نشست ورشو یک مهمانی شام بود، شامی بی‌فرجام برای میزبانان و مهمانان.