FATF و تسهيل‌گري تجاري

سرانجام پس از مدت طولاني و صحبت‌هاي مختلفي از سمت اروپا و جمهوري اسلامي ايران و با تاخير فراوان، INSTEX يا همان كانال مالي ايران و اروپا راه‌اندازي شد. گرچه اين امر مورد استقبال كامل دو طرف قرار نگرفته است و نيازهاي دو سوي توافق را تامين نمي‌كند اما مي‌تواند به آرامي شروع به كار كند و نواقصش را دربلندمدت حل كند. نهايتا بايد گفت كه اين گام، قدم مهمي در تبادلات مالي خواهد بود، زيرا ايالات متحده به‌شدت سنگ‌اندازي مي‌كرد ولي سرانجام اتحاديه اروپا به راه‌اندازي سازوكار موجود همت گماشت و پس از رفع مسائل تكنيكي و فني به نهايي كردن اين سازوكار اقدام كرد.
چيزي كه امروز از سوي منتقدين مطرح شده است، الزامي است كه اروپا براي پيوستن ايران به FATF گذاشته است اما نبايد به مساله به اين شكل نگاه كرد. اصولا لازمه تسهيل مبادلات تجاري، عضويت در FATF است و هر كشوري كه مي‌خواهد به تسهيل امور خود در تجارت اقدام كند بايد عضو اين مجموعه باشد تا مبادلات با هزينه كمتري انجام شود. در حالي كه داخل كشور به اين مساله نگاه سياسي وجود دارد، نگاه طرف ديگر، يك نگاه تكنيكي به قضيه است.
در هر صورت اگر اين كانال موفق شود، اين امكان را براي طرفين ايجاد خواهد كرد كه كشورهاي ديگري نيز به آن بپيوندند و براي مبادلات تجاري خود از آن استفاده كنند و كشور هم اين امكان را خواهد داشت تا از آن استفاده كند.
در انتها هم لازم است به اين نكته اشاره كنم كه اتحاديه اروپا بايد بداند كه اين سازوكار مالي، يك اقدام سراسر لطف و يكسره از سمت آن مجموعه نبوده است بلكه تسهيل‌كننده مبادلات براي دوطرف است و نبايد از جمهوري اسلامي انتظار بي‌مورد داشته و به خاطر راه‌اندازي اين سازوكار به جمهوري اسلامي ايران فشار آورد. اصل مذاكره موضوعي جدا است و اروپا نبايد از اين ابزار براي مذاكره سوءاستفاده كند كه جمهوري اسلامي نيز نشان داده است زير بار زور نخواهد رفت.