دمکرات‌ها و جمهوری‌خواهان کنگره به توافق اولیه برای پرهیز از تعطیلی دولت دست یافتند

توافق بی‌دیوار در کنگره
طرح حاصل از این توافق باید تا پایان این هفته در کنگره به رای گذاشته شود
همدلی| گروه سیاسی- روح‌اله نخعی: در حالی که این هفته آخرین فرصت کنگره و کاخ سفید برای پیشگیری از تعطیلی دولت است، به نظر می‌رسد اعضای دو حزب در کنگره توانسته‌اند به توافقی دست پیدا کنند؛ اما رئیس‌جمهور هنوز موضع مستقیمی در قبال اعلام این توافق نگرفته است.
مذاکره‌کنندگان دو حزب اصلی ساختار سیاسی آمریکا در کنگره اعلام کردند که دمکرات‌ها و جمهوری‌خواهان روی طرحی برای تامین بودجه امنیت مرزی به توافق رسیده‌اند تا از تعطیلی مجدد دولت جلوگیری کنند. محتوای توافق اعلام‌شده به نظر برخلاف خط قرمزهایی است که پیشتر از سوی دولت اعلام شده بود. در این توافق، کسری از آنچه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای ساخت دیوار درخواست کرده بوده، برای تقویت امنیت مرزی اختصاص داده شده اما نامی از دیوار یا حصار بتنی در آن ذکر نشده است.


این طرح که حاصل توافق بین نمایندگان دو حزب در جلسات مذاکره است، حالا باید در صحن علنی کنگره به رای گذاشته شود تا در صورت تصویب، با مشخص‌کردن تکلیف بودجه بخش‌های باقیمانده دولت بعد از طرح تامین مالی سه‌هفته‌ای، از پایان منابع مالی و تعطیلی مجدد این بخش‌ها جلوگیری کند. برای پیشگیری از تعطیلی این طرح باید تا پیش از پایان روز جمعه که آخرین روز کاری در سه‌هفته طرح موقت قبلی است، تصویب و ابلاغ شده باشد تا از ابتدای هفته آینده اجرایی باشد. بی‌بی‌سی گزارش می‌دهد، نمایندگان مجلس به تصویب این طرح خوش‌بین هستند.
هنوز جزئیات چندانی از این طرح علنی نشده است اما دستیارانی که در جریان روند مذاکره بوده‌اند، اطلاعاتی در این باره در اختیار رسانه‌ها گذاشته‌اند. طبق این اطلاعات، ۱.۳۷۵ میلیارد دلار بودجه برای ۸۸ کیلومتر فنس جدید اختصاص داده شده است. این در حالی است که ترامپ قصد ساخت دیوار در بیش از ۲هزار کیلومتر از مرز با مکزیک را داشت. این فنس جدید همچنان قرار است برخلاف آنچه ترامپ گفته بود، با همان الگوهای فلزی فعلی باشد نه بتن.
از سوی دیگر اما دمکرات‌ها نیز طرف مقابل را قانع کرده‌اند، تعداد تخت‌های مراکز بازداشت مرزی را از حدود ۴۹هزار به حدود ۴۰هزار کاهش دهد. تعداد این تخت‌ها که مستقیماً به توانایی بازداشت و نگه‌داری پلیس مهاجرت و گمرگ آمریکا ترجمه می‌شود، سال‌هاست از موضوعات اختلافی دو حزب بوده‌است.
پیشتر گزارش شده بود مذاکرات بر سر تعداد پناهجویانی که مقامات مهاجرت می‌توانند بازداشت کنند به بن‌بست خورده است اما دوشنبه شب سرانجام در جلسه‌ای طولانی پشت درهای بسته، توافق حاصل شد. ریچارد شلبی سناتور جمهوری‌خواه بعد از این جلسه گفت «درباره همه‌اش به توافق رسیدیم» و حالا کارکنان دفاتر سناتورها به‌سرعت به تنظیم جزئیات خواهند پرداخت تا برای ارائه به صحن آماده شود.
رئیس‌جمهور چه خواهد گفت؟
ترامپ در زمان دست‌یابی به این توافق در سفری در تگزاس به سر می‌برد که ایالت اصلی درگیر در این بحث است. او تا لحظه تنظیم این گزارش موضع مشخص و مستقیمی در قبال این طرح نگرفته بود، اما در سخنرانی‌هایی که در جمع هوادارانش داشت، ضمن پافشاری بر مواضع سابق خود را در قبال مرز و ساخت دیوار روی مرز با مکزیک گفت ساخت دیوار به هر حال انجام خواهد شد.
نگرانی از واکنش ترامپ به این طرح، به جز روال طبیعی کار که در آن دولت پس از کنگره با طرح روبه‌رو خواهد شد، به مواضع قبلی ترامپ و نیز مواضع فعلی حامیان اصلی او برمی‌گردد.
رئیس‌جمهور در اوایل بازه زمانی سه‌هفته‌ای بازگشایی دولت، زمانی که مذاکرات در حال آغاز بود گفته بود که اگر نتیجه مذاکرات بدون دیوار به او ارائه شود، قطعاً آن را نخواهد پذیرفت. در طرح فعلی، نه مبلغی که ترامپ خواسته بود تامین شده و نه بودجه‌ای مشخصاً برای دیوار در نظر گرفته شده است.
از طرف دیگر، حامیان اصلی رئیس‌جمهور، کسانی از قبیل ان کولتر تحلیلگر راست‌گرا و شان هنیتی مجری فاکس‌نیوز واکنش‌های انتقادآمیز تندی به توافق اعلام‌شده نشان داده‌اند و آن را نوعی تسلیم در برابر خواست دمکرات‌ها دیده‌اند. مواضع این چهره‌ها که تا حد زیادی به لحاظ نگاه سیاسی به بدنه رای اصلی ترامپ نزدیک هستند، اغلب پیش‌بینی‌کننده‌های خوبی برای موضع رئیس‌جمهور بوده‌اند و بسیاری معتقدند ترامپ برای نظر آن‌ها به عنوان بازتابی از هسته مرکزی هوادارانش اهمیت زیادی قائل است.
رئیس‌جمهور آمریکا در صورتی که تصمیم بگیرد همچنان به مبارزه برای دیوار مرزی‌اش ادامه دهد، یکی از سه راه زیر را پیش رو خواهد داشت:
۱. حمله علنی به این توافق را آغاز کند و جمهوری‌خواهان کنگره را با مذاکره یا تهدید به عواقب سیاسی مجاب کند از این توافق عقب‌نشینی کنند. مشخص نیست در صورتی که ترامپ چنین تصمیمی بگیرد، چقدر امکان موفقیت داشته باشد. از طرفی میچ مک‌کانل، رهبر جمهوری‌خواهان سنا پیشتر
گفته بود بدون رضایت رئیس‌جمهور طرحی را به سنا نمی‌برد و از طرف دیگر، شکل‌گیری چنین توافقی بدون رعایت خط قرمز ترامپ ممکن است به معنای آمادگی جمهوری‌خواهان کنگره برای عبور از خواست ترامپ باشد.
۲. در صورتی که ترامپ نخواهد یا نتواند در همان کنگره این طرح را متوقف کند، می‌تواند از امضای آن به عنوان رئیس دولت سر باز بزند. چنین اقدامی ضمن اینکه منجر به تعطیلی دوباره دولت خواهد شد، وزن آن تصمیم را نیز به احتمال زیاد کاملاً روی دوش رئیس‌جمهور خواهد انداخت. در بازه زمانی تعطیلی دولت، نظرسنجی‌ها نشان داد بیشتر مردم ترامپ، تعداد کمتری دمکرات‌ها و تعداد بسیارکمتری هم جمهوری‌خواهان کنگره را مقصر تعطیلی می‌دانند. این روند احتمالاً دو گروه آخر را به نفع گروه اول کاهش خواهد داد و البته با رفع مستقیم مسئولیت، انگیزه سیاسی برای تلاش جهت حل مشکل را نیز برای دو طرف کمتر خواهد کرد.
البته این روشی مانعی بالقوه نیز بر سر راهش دارد. در صورتی که تعداد آراء طرح از دوسوم در هر دو مجلس بگذرد، رئیس‌جمهور حق وتوی آن را نخواهد داشت. از طرف دیگر اگر طرح با اکثریت عادی به دست رئیس‌جمهور برسد و وتو شود، باز کنگره می‌تواند با رای‌گیری مجدد و کسب اکثریت لازم، طرح را بدون حق وتو به کاخ سفید پس بفرستد. این سناریوی آخری، شکست سیاسی سنگینی برای دولت خواهد بود.
۳. باز در صورتی که رئیس‌جمهور به سراغ دو سناریوی قبلی نرود یا در آن‌ها ناموفق باشد، ممکن است طبق تهدیدی که کرده، با اعلام وضعیت فوق‌العاده با بودجه‌های اضطراری به سراغ ساخت دیوار برود. این تصمیم باعث خواهد شد، پرونده بودجه ۲۰۱۹ سرانجام کاملاً بسته شود و دولت بدون ریسک تعطیلی روند کار خودش را ادامه بدهد، اما به احتمال قریب‌به‌یقین بحث دیوار با این تصمیم پایان نخواهد یافت. دمکرات‌ها پیشتر گفته‌اند که چنین تصمیمی را به لحاظ قانونی و حقوقی به چالش خواهند کشید و حتی چندین نماینده جمهوری‌خواه نیز با این روند مخالف‌اند. کسانی مثل سناتور مارکو روبیو معتقدند اگر چنین تصمیمی از سوی ترامپ به نتیجه برسد، سابقه‌ای بر جا می‌گذارد که با استفاده از آن هر رئیس‌جمهوری در آینده می‌تواند به جای تلاش برای کسب رای نمایندگان مردم در کنگره، به سراغ بودجه اضطراری برود.
اعلام این توافق عملاً اولین نقش‌آفرینی مستقل جمهوری‌خواهان از زمان آغاز این چالش و تبدیل دوگانه دمکرات‌ها-ترامپ به سه‌گانه دمکرات‌ها-جمهوری‌خواهان کنگره-ترامپ است. روزهای آینده مشخص خواهد کرد، این بازی سه طرفه در ادامه به چه شکلی پیش می‌رود.