روزنامه فرهیختگان
1397/11/24
فـیلـم ورشــو
فرهیختگان: در ابتدای پاییز (اکتبر) هر سال ورشو پایتخت لهستان میزبان جشنواره‌ای است که به آن «جشنواره بین‌المللی فیلم ورشو» گفته میشود. در این جشنواره، جوایز فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم (فیپرشی) برای سینماگران اروپای مرکزی و شرقی به آنها اعطا میشود. امسال علاوه‌بر این جشنواره، یک جشنواره فیلم دیگر نیز قرار است از امروز چهارشنبه (13 فوریه) در ورشو با عنوان «آینده صلح و امنیت خاورمیانه» برگزار شود. هرچند این نشست در ورشو برگزار میشود، اما میزبان اصلی آن ایالات متحده آمریکا و دولت ترامپ است. دولت آمریکا خبر این نشست را 11 ژانویه (21 دی‌ماه) رسانه‌ای و تلاش کرد از یک ماه پیش از این نشست فضای ضدایرانی را در جهان برای اثرگذاری بیشتر تقویت کند اما اظهارات دونالد ترامپ و تیم سیاست خارجی‌اش، سفرهای منطقه‌ای آمریکایی‌ها و هشتگ‌های گروهک تروریستی منافقین در توئیتر، نتوانست به نشست ضدایرانی آمریکا و لهستان ضریب بدهد. روسیه، عراق، لبنان، فلسطین و برخی مقامات کشورهای اروپایی از جمله فدریکا موگرینی، مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا رسما اعلام کرده‌اند که در این نشست ضدایرانی حضور پیدا نخواهند کرد. روسیه علاوه‌بر مخالفت با حضور در این نشست، در موضعی قابل تامل به موضوع موشکی ایران که یکی از اصلی‌ترین مسائل مورد بررسی این نشست است، واکنش نشان داده است. دو مقام مسئول روسیه در دو روز گذشته به‌صراحت اعلام کرده‌اند که «برنامه موشکی ایران نقض قوانین بین‌الملل نیست و تهران با توسعه برنامه موشکی خود در حال احقاق حقوق دفاعی خود است.» با این حال قرار است امروز نشست دو روزه ضدایرانی آمریکا، در لهستان آغاز به کار کند. جدا از ناکامی آمریکا در اجماع‌سازی علیه ایران، محل برگزاری این نشست نیز نشان‌دهنده خروجی آن خواهد بود. اگر تا پیش از این واشنگتن و پایتخت‌های مهم اروپایی محور اقدامات ضدایرانی بود، تندروی‌ها و اقدامات غیرقابل‌قبول دولت ترامپ باعث شده تا هیچ‌کشور مهمی حاضر به میزبانی از این نشست نشود و آمریکا به ناچار یک کشور دسته دو را که در معادلات بین‌المللی نیز نقش موثری ندارد و تقریبا بی‌اثر است به‌عنوان میزبان انتخاب کند. به‌طور حتم در این نشست ضدایرانی صندلی رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس که پیرو سیاست‌های دولت آمریکا هستند، خالی نخواهد ماند؛ اما کشورهایی که در سطح بین‌الملل دارای وزن هستند، یا در این نشست شرکت نمی‌کنند یا در سطح پایین‌تر در ورشو حضور خواهند داشت. شاید درک تیم طراح از این وضعیت نیز باعث شده در متن دعوتنامه نشست- برخلاف رویه معمول نشست‌های بین‌المللی- آنها اعلام کنند که «سند پایانی نشست را آمریکا و لهستان بدون حضور احتمالی دیگر کشورها تنظیم و تصویب خواهند کرد.» روز گذشته تارنمای شبکه آمریکایی «اِی‌بی‌سی» به نقل از منابعی در کاخ سفید خبر داد که مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا سخنران اصلی این نشست ضدایرانی است. بنابر گزارش «اِی‌بی‌سی»، پنس در این نشست قرار است پیامی صریح به ایران بفرستد. پس از آن معاون ترامپ به مونیخ می‌رود تا در کنفرانس امنیتی سالانه آن که از 26 تا 28 بهمن برگزار میشود، شرکت کند. وی در این کنفرانس به مسائل جاری ونزوئلا می‌پردازد. پنس در جریان سفر به لهستان علاوه‌بر ملاقات با «آندری دودا» رئیس‌جمهوری و «ماتئوش موراویتسکی» نخست‌وزیر این کشور با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، اشرف غنی رئیس‌جمهوری افغانستان و پترو پوروشنکو رئیس‌جمهوری اوکراین نیز دیدار می‌کند.خطر در روابط لهستان با اروپا لهستان در یک ماه گذشته بارها در اظهارنظرهای ضد و نقیض و برای فرار از تبعات میزبانی این نشست، اعلام کرد که نشست ورشو آنطور که آمریکا گفته ضدایران نیست و به بسیاری از مسائل خواهد پرداخت. با این حال مقام‌های لهستانی گفته‌اند نشست ورشو به‌طور کلی مربوط به مسائل خاورمیانه است و یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا نیز اخیرا گفته این گردهمایی «نه ضدایران است و نه تلاشی برای تشکیل ائتلاف.» البته وزارت خارجه ایالات متحده در بخشی دیگر از بیانیه‌ای که روز هفتم فوریه منتشر کرده به نام ایران در کنار روسیه اشاره کرده‌است. دیروز اما خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در گزارشی به تبعات نشست ورشو برای لهستان پرداخت. این خبرگزاری آمریکایی نوشت: «دولت لهستان با میزبانی نشست ورشو، به آمریکا ملحق شده است، به این امید که روابطش با این کشور را تقویت کند اما با این اقدام روابط قدیمی خود با سایر کشورها به‌ویژه اتحادیه اروپا را به خطر می‌اندازد.» «آسوشیتدپرس» افزود: «لهستان با برگزاری این نشست همچنین حفاظت کشورش در مقابل روسیه را هدف قرار می‌دهد.» این رسانه نوشت: «دولت ایران که این نشست را اقدامی خصمانه قلمداد می‌کند هشدار داده که برگزاری این نشست تبعاتی برای لهستان خواهد داشت. برخی ناظران سیاسی همچنین نگران آن هستند که دولت لهستان با همسویی بیشتر با واشنگتن درباره موضوعی که بیشترین اختلاف را بین قدرت‌های اصلی اروپایی و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برانگیخته است، با خطر انزوای بیشتر در اروپا مواجه است.» «پیوتر براس»، مدیر دفتر ورشو در شورای روابط خارجی اروپا در این زمینه گفت: «مساله‌ای که مرا نگران می‌کند این است که دولت لهستان همه تخم‌مرغ‌هایش را در سبد ترامپ گذاشته است؛ سبد ترامپ و نه حتی سبد آمریکا. این مساله به ضرر روابط با شرکای آمریکا و حتی اتحاد سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تمام میشود.» «رادوسواف سیکورسکی»، وزیر امور خارجه سابق لهستان که منتقد سیاست‌های تملق‌آمیز کنونی لهستان در قبال آمریکاست، گفت: «نشست ورشو ائتلاف آمریکا و لهستان را تقویت خواهد کرد اما از نظر دیپلماتیک این کشور را در اتحادیه اروپا منزوی می‌کند.» وی گفت بر این باور است که ترامپ می‌خواهد از لهستان برای پایان دادن به حیات اتحادیه اروپا استفاده کند، زیرا این اتحادیه را تهدید اصلی اقتصادی آمریکا قلمداد می‌کند.
پمپئو ناکام در بوداپست در آستانه نشست ضدایرانی آمریکا و لهستان، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا تور اروپایی خود را آغاز کرد. او دیروز در اولین گام از تور اروپایی خود که با اهداف چندگانه انجام میشود، به بوداپست، پایتخت مجارستان سفر کرد، اما این سفر به‌نوعی با شکست مواجه شد. به گزارش «مهر»، پمپئو در تور اروپایی خود به دنبال چند هدف است که یکی از آنها ایجاد نوعی اتحاد میان آمریکا و کشورهای اروپای شرقی در برابر روسیه و چین است. در همین رابطه پمپئو در کنفرانس خبری مشترک با همتای مجار خود درباره رابطه با پکن و مسکو به بوداپست هشدار داد و عنوان داشت که رابطه با این کشورها مجارستان را هم از لحاظ سیاسی و هم از لحاظ اقتصادی بدهکار می‌کند. اما آن‌گونه که «راشاتودی» گزارش کرده گویا این اظهارات پمپئو به مذاق مقامات مجارستان خوش نیامده و وزیر خارجه این کشور به اظهارات همتای آمریکایی خود واکنش نشان داده است. «پیر سیارتو»، وزیر خارجه مجارستان در واکنش به تهدید پمپئو درخصوص رابطه بوداپست با مسکو و پکن گفت: «اگر برخی کشورها وقت خود را صرف دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر بکنند جهان جای بهتری نخواهد بود.» وی در ادامه عنوان داشت: «مجارستان می‌تواند رابطه‌ای متعادل هم با روسیه و چین و هم با غرب داشته باشد و این یک دورویی بزرگ است که بگویم مجارستان به واسطه رابطه با روسیه به حاشیه رانده شده است.» سیارتو همچنین تاکید کرد: «در ظاهر انتقادهای زیادی وجود دارد اما در باطن روابط تجاری گسترده‌ای میان اروپا و روسیه وجود دارد که بالغ بر میلیاردها یورو میشود. همکاری با روسیه و چین به ما ضربه نمی‌زند و داشتن چنین روابطی موجب نشده که ما با ناتو رابطه کمتری داشته باشیم.»
مخالفت روس‌ها با نشست ورشو روسیه علاوه‌بر عدم حضور در نشست ورشو، علیه یکی از دستورکارهای این نشست که درباره برنامه موشکی ایران است، تلویحا موضع‌گیری کرده است. پس از واکنش روز دوشنبه سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه که گفته بود «برنامه موشکی ایران نقض قوانین بین‌الملل نیست و تهران با توسعه برنامه موشکی خود در حال احقاق حقوق دفاعی خود است»، دیروز «ولادیمیر ارماکوف»، رئیس اداره منع اشاعه و کنترل تسلیحات وزارت امور خارجه روسیه نیز تاکید کرد ایران از حق تولید و آزمایش موشک‌های بومی خود برخوردار است و این مساله هیچ منافاتی با قطعنامه‌های سازمان ملل ندارد. به گزارش «اسپوتنیک»، با اعلام اینکه روسیه فناوری‌های موشکی در اختیار ایران قرار نمی‌دهد، تصریح کرد: «شورای امنیت سازمان ملل محدودیت‌هایی را برای تحویل موشک [و فناوری موشکی] به ایران تا سال 2023 وضع کرده است و روسیه نیز این محدودیت‌ها را رعایت می‌کند. اما اسناد شورای امنیت، ایران را از طراحی، تولید و آزمایش و راه‌اندازی سفینه‌های فضایی و موشک‌های بالستیک منع نکرده است.»
