روایت دیپلماسی انقلاب




نشست «چهار دهه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، با حضور وزرای خارجه‌ای که از  دولت دوم تا دوازدهم سکان سیاست خارجی کشور را به دست داشته‌اند، برگزار شد. علی اکبر ولایتی، سید کمال خرازی، منوچهر متکی، علی اکبر صالحی و محمدجواد ظریف که هر یک در دوره‌ای این مسئولیت را بر عهده داشته اند  در جمع سفرای خارجی مقیم تهران و شخصیت‌های سیاسی و دانشگاهی به تبیین دستاوردهایی پرداختند که حاصل عمر 40 ساله انقلاب در حوزه دیپلماسی است.


محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه طی سخنانی در این نشست مردم را پایه‌های اصلی اقتدار و امنیت ایران در برابر فشار‌های خارجی دانست و گفت: «این ملت وقتی پای مصالح ملی و امنیت ملی به میان می‌آید، زیر باران و برف در خیابان حضور می‌یابند و نمایشی را در مقابل جهانیان نشان می‌دهند که بی سابقه است.»
وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه «رعایت حقوق این مردم تنها یک امر اخلاقی نیست، بلکه یک ضرورت امنیت ملی است»، تصریح کرد: «ما بدون مردم هیچ هستیم و با این مردم همه چیز هستیم، این قاعده اول جمهوری اسلامی است؛ ما توانستیم استقلال، توسعه، امنیت و آرامش خودمان را با اتکای به مردم به دست بیاوریم و حفظ کنیم.»
ظریف با بیان اینکه جمهوری اسلامی علاوه بر اصل عزت، حکمت و مصلحت دو مبنای درونزایی و برونزایی برای سیاست خود در سطح جهان  قائل است، افزود: «مبنای درونزایی ما ناشی از تجربه تاریخی مردم ایران است. مردم ما در گذشته شاهد تلاش بیگانگان برای سلطه بر این کشور و مقدرات آن بودند و دیدند که سیاست ما در سفارتخانه‌های خارجی تعیین و آینده و مقدرات ما در سایر کشورها تصمیم‌گیری می‌شود.» وزیر امور خارجه  با بیان اینکه این تجربه سبب شد عنصر اتکای به خود و خودباوری مهمترین عنصری باشد که در انقلاب اسلامی خود را نشان داد و این خواست ملت بود، به این ادعای جان بولتون مشاور امنیت ملی امریکا که «سال ۲۰۱۹ ما در ایران جشن می‌گیریم» واکنش نشان داد و افزود: «این ملت، مبنای انقلاب و مبنای قدرت ماست و تا زمانی که این ملت همراه است ما درونزا هستیم یعنی امنیت ما به داخل وابسته است.»
ظریف با یادآوری تلویحی این طعنه امریکایی‌ها به کشورهای عربی منطقه که اگر امریکا نبود شما فارسی صحبت می‌کردید، گفت: «هیچ کس از دولت‌های شما نمی‌تواند بگوید اگر حمایت ما نبود شما به زبان انگلیسی یا روسی و یا عربی صحبت می‌کردید، هیچ کس نمی‌تواند و این برای ملت ایران بزرگ‌ترین افتخار است برای اینکه امنیت ما از داخل نشأت می‌گیرد.» وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: «ما نه تنها به حمایت خارجی برای امنیت نیاز نداریم، بلکه علیرغم فشار خارجی پیشرفت و توسعه مان از داخل نشأت می‌گیرد. اگر روزی درهای همکاری با ما را ببندند مردم ما نابود نمی‌شوند، ضمن اینکه علاقه نداریم این اتفاق بیفتد.»
ظریف با بیان اینکه علیه هیچ کشوری به اندازه ما از خارج توطئه نشده است، جلسات مقامات برخی کشورهای متخاصم با سران گروه‌های تروریستی مخالف نظام جمهوری اسلامی را وقیحانه توصیف کرد و افزود: «این تفکر در ۴۰ سال گذشته که می‌توانند از این طریق به مردم ما فشار بیاورند بیش از همه به خودشان ضرر زد، چه چیز باعث شد صدام را تا دندان مسلح کردند، آیا جز تلاش برای سرکوب این ملت بود، چه چیز باعث شد طالبان، القاعده و داعش را سرکار آوردند، آیا جز تلاش برای این بود که ایران را محدود کنند، کی می‌خواهند این سیاست غلط را متوقف کنند و می‌خواهند بفهمند که این سیاست نتیجه ندارد.»
ظریف خطاب به سفرا و نمایندگی‌های حاضر در نشست، گفت: «این نکته را باور کنید؛ هم ما به عنوان کارگزار و هم شما به عنوان دوستان ما و هم دولت‌های شما به عنوان دولت‌های دوست ما باور کنید که با فشار ممکن است روی بعضی از دوستان دولت‌های غربی اثر بگذارید و اتفاقاتی بیفتد، اما روی ایران اثر عکس دارد.» او ادامه داد: «ایران به فشار پاسخ نمی دهد، ایران به تکریم و احترام پاسخ می‌دهد، ایران به موقعیت برابر پاسخ می‌دهد، به خاطر اینکه این انقلاب آنچه که برای ما آورده مهم‌ترین عامل است عامل درونزایی است و گفتمان ما درونزا است و حرف جدید داریم.»
ولایتی: عزت، حکمت و مصلحت اصول سیاست خارجی ایران است
علی اکبر ولایتی  نیز به عنوان سیاستمداری که در دو دولت تحت نخست وزیری مهندس موسوی و دولت‌های تحت ریاست جمهوری آیت‌الله هاشمی و به مدت 16 سال مسئولیت وزارت امور خارجه را برعهده داشته در سخنانی مهم‌ترین دستاورد جمهوری اسلامی ایران را عزتمندی و اقتدار دانست و گفت: «اصل کلی که در همه دوره‌ها و البته با برنامه‌های متفاوت در سیاست خارجی بر آن تکیه شده است، عزت، حکمت و مصلحت است.» به گزارش ایسنا، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل افزود: «انسجام این ملت و صیانت از وحدت آن یک وظیفه شرعی، اخلاقی، وجدانی و ملی است و هر ندایی که بخواهد به وحدت آسیب وارد کند، با عکس‌العمل تند ملت مواجه خواهد شد و لذا انتظار مردم از نخبگان، پرهیز از ورود به هر مبحثی است که بخواهد با اختلاف‌افکنی «امید» مردم ایران را هدف قرار دهد.»
خرازی: نفوذ ما در منطقه معنوی است
کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و وزیر امورخارجه دولت اصلاحات نیز در سخنانی با بیان اینکه دولت امریکا به باج‌خواهی مالی و امنیتی از کشورهایی مثل چین، روسیه و حتی اروپا رو آورده است، استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی را سه شعار محوری انقلاب عنوان کرد و گفت: «مبارزه با دشمن طبیعتاً هزینه دارد و ملت ایران این آمادگی را نشان داده که آماده است در راستای اهداف انقلاب هرگونه هزینه‌ای را بپردازد.» خرازی با بیان اینکه جمهوری اسلامی همچنان در برابر مداخلات بیگانگان در منطقه ایستاده، افزود: «بنابر این تنها مسأله امنیت ایران نیست بلکه امنیت کشورهای دیگر هم برای ما مهم است و اگر کسی از ما کمک بخواهد، دریغ نخواهیم کرد.» او در تبیین اتهام‌‌زنی‌های اخیر به جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه عامل ناامنی در منطقه است، بیان کرد: نفوذ ما اجباری نیست که با تسخیر دیگر کشورها شکل گرفته باشد، بلکه نفوذ ما معنوی است وقتی به دیگران کمک کنید نفوذ پیدا می‌کنید و این امری طبیعی است ما کشورهای دیگر را تسخیر نکرده‌ایم.
منوچهر متکی، وزیر پیشین امور خارجه ایران هم با بیان اینکه «اگر کارکرد سیاست خارجی سال‌های اخیر جمهوری اسلامی را در موضوعات منطقه‌ای رصد کنید صداقت، سلامت و منطق قابل دفاعی را از جمهوری اسلامی‌ مشاهده خواهید کرد»، گفت: در مذاکرات برجام طرف مقابل در برجام اوج صداقت مذاکره کنندگان جمهوری اسلامی ایران را دیدند.
علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر خارجه اسبق ایران نیز در این نشست طی سخنانی گفت:«ما بعد از 40 سال توانستیم نظام سیاسی‌مان را تثبیت کنیم و حتی به اذعان کسانی که علاقه‌مند به اقتدار جمهوری اسلامی نیستند، به قدرت بلامنازع در منطقه تبدیل شده‌ایم.» صالحی در ادامه بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های بلوک بندی‌ها همچون شانگهای و بریکس در نظام بین‌الملل تأکید کرد و گفت: «این بلوک‌بندی‌های بین‌المللی الزاماً چیز بدی نیست، ما باید بتوانیم از این فرصت‌ها استفاده کنیم و نقش‌آفرینی خود را ارتقا ببخشیم.»
او افزود: «اگر همه چیز را در درون خودمان تولید کنیم این سقف کوتاه است و اگر بخواهیم اوج بیشتری بگیریم باید سقف‌مان را بلندتر کنیم و اینجا نیاز به تعامل بین‌المللی داریم.»