روزنامه ابتکار
1397/11/23
غلامعلی جعفرزاده در گفت‌وگو با «ابتکار» از جدی نگرفتن شورای اقتصاد در کشور انتقاد کرد
شورای اقتصاد و کبریت‌های بیخطرمعصومه معظمی
«شورای عالی اقتصاد» شورایی است که به منظور تمرکز امور اقتصادی کشور و اتخاذ سیاست اقتصادی و ایجاد هماهنگی در امور مالی و اقتصادی در همه کشورها تشکیل میشود. شورایی که اولین بار اساسنامه آن در جلسه مورخ ۲۲/۹/ 1334 به تصویب هیئت وزیران رسید و از 1-وزیر دارایی۲ - وزیر بازرگانی 3 - وزیر صنایع و معادن 4 - وزیر کشاورزی 5 - وزیر کار 6 - مدیر عامل سازمان برنامه 7 - مدیر کل بانک ملی ایران تشکیل شد. ریاست شورای‌عالی اقتصاد با نخست وزیر و نیابت ریاست با وزیر دارایی وقت بود. پس از پیروزی انقلاب هم سال86 شورای عالی اقتصاد با تایید رئیس‌جمهوری، اعضای شورای‌عالی مدیریت و برنامه‌ریزی اقتصادی و 6 کمیسیون تخصصی تابعه این شورا تعیین شد. رئیس‌جمهوری، معاون اول رئیس‌جمهوری، معاون توسعه مدیریت و سرمایه‌انسانی، معاون اجرایی رئیس‌جمهوری، معاون برنامه‌ریزی و نظارت‌راهبردی رئیس‌جمهوری، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر بازرگانی، وزیر جهاد کشاورزی، وزیر صنایع و معادن، وزیر کار و امور اجتماعی، وزیر نفت، وزیر تعاون، رفاه و تامین اجتماعی و رئیس کل بانک مرکزی به عنوان اعضای دائم شورای عالی مدیریت و برنامه‌ریزی اقتصادی تعیین شدند. این شورا مثل شورای اقتصادی سایر کشورها از جمله ایالات متحده که هیچ اقدامی بدون نظر و تصمیم آن انجام نمی‌شود، در کشور ما کارکرد خاصی ندارد و کارهای صوری به آن سپرده میشود که مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی است.
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده مردم رشت در مجالس نهم و دهم و عضو کمیسیون برنامه و بودجه، عدم موفقیت اقتصادی کشور را فعالیت ضعیف و نادیده گرفتن شورای اقتصاد به دلیل درک نادرست از کارکرد واقعی آن در کشور می‌داند و معتقد است تا همه امور اقتصادی کشور به جای وزارت اقتصاد به شورای عالی اقتصاد سپرده نشود و این شورا کارکرد واقعی خودش را پیدا نکند، مشکلات اقتصادی کشور همچنان به قوت خود باقی می‌ماند. نماینده مردم رشت در خانه‌ملت همچنین در گفت‌وگو با «ابتکار» به کارکرد وزارت اقتصاد انتقاد کرد و نسبت به گزارش 100 روزه دژپسند، در این وزارتخانه واکنش نشان داد. آنچه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی کوتاه «ابتکار» با این نماینده عضو کمیسیون برنامه و بودجه و آیین نامه داخلی مجلس است.
نظرتان درباره گزارش 100 روزه عملکرد وزیر اقتصاد و اینکه تاکید داشتند در این مدت باعث ایجاد ثبات در بازار ارز شده‌اند چیست؟
برنامه‌های اقتصادی در 100 روز جواب نمی‌دهد. وزیر اقتصاد به جای گزارش 100 روزه عملکرد خود باید بگوید چه کارهایی قرار است انجام دهد. ما وزیر اقتصاد و دارایی را باید در قالب شورای اقتصاد کشور ببینیم. وزارت اقتصاد بخشی است که گمرک، بندر، بانک مرکزی و اموال تملیکی دارد و این کارها را هر کسی می‌تواند انجام دهد. گزارش عملکرد 100 روزه وزیر اقتصاد را که از تلویزیون پخش شد دیدم ولی دلم به حال مجریان تلویزیونی که اطلاعات اقتصادی لازم را ندارند و در مباحث اقتصادی شرکت می‌کنند، می‌سوزد. به عنوان مثال بودجه یک کشور باید طبق قانون ابتدا در شورای اقتصاد تصویب شود، ولی این اتفاق نمی‌افتد. هیچ اقدام پولی نباید بدون اجازه شورای اقتصاد رخ دهد. ولی شورای اقتصاد کجای کار وزارت اقتصاد است؟
یک مقام آمریکایی معتقد است تا روزی که شورای اقتصاد در ایران تعطیل است، تا آن روز ایران در زمینه اقتصاد نمی‌تواند کاری انجام دهد. وزیر اقتصاد درباره ثبات قیمت ارز در بازار صحبت می‌کند، در این زمینه هر کاری انجام شده است قطعا در دراز مدت جواب می‌دهد. اینکه دانش‌آموزی بگوید من خوب درس خوانده‌ام و همه کتاب را حفظ هستم مهم نیست. این پز دادن است و باید منتظر بود و پایان ترم نتیجه را دید و این نتیجه و خروجی است که مهم است. ما از وزیر اقتصاد توقع داریم بگوید برای کنترل نقدینگی قرار است فلان کار را انجام دهد یا موفق شده در شاخص‌های اقتصادی فلان کار را انجام دهد. در حالی که شاخص‌های اقتصادی حرف دیگری می‌زند، ما از او کارنامه می‌خواهیم.
آقای دژپسند در این مدت کوتاه تلاش کرده است و نکته مثبت او این است که رئیس مرکز تحقیقات و پژوهش‌ها بوده است. بنابراین چون مطالعه دارد، مشکلات را می‌شناسد و باید به او فرصت داد. در امور اقتصادی نمیتوانیم زود به نتیجه برسیم و نیازمند زمان هستیم. ولی از آقای دژپسند انتظار داریم برای شورای اقتصاد وقت بگذارد. اگر شورای اقتصاد ما درست شود، همه مشکلات اقتصادی ما حل میشود.
بنابراین برای داشتن یک شورای عالی اقتصاد که بتواند مشکلات را حل کند، نیازمند اعضای متخصص هستیم. از 15 نفر اعضای شورای اقتصاد سرچ کنید و ببینید 14 نفرشان چه مدرکی دارند؟ آیا با این شورای اقتصاد می‌توانیم به جایی برسیم؟ به نظر من دو نفر خبره دانشگاهی و متخصص که فکر اقتصادی دارند و مغزشان در این باره کار می‌کند، جدای از تفکرات جناحی و سیاسی باید در این شورا به کار گرفته شوند. اقتصاد حزب و دسته و گروه سیاسی نمی‌شناسد و فهم اقتصادی می‌خواهد. شورای اقتصاد فعلی ایران را با شورای اقتصاد آمریکا مقایسه کنید. حتی شورای اقتصاد دوران قبل از انقلاب را سرچ کنید و مقایسه‌ای بین آنها داشته باشید. ببینید کجای کار هستیم. ما آدرس را داریم غلط می‌رویم. وزیر اقتصاد ما یک عضو دبیرخانه است، مراکز اقتصادی و منطقه آزاد و گمرک و ... به او داده‌ایم و نام «وزارت اقتصاد» را روی آن گذاشته‌ایم و گفته‌ایم فلان شخص اینها را به عنوان وزیر اقتصاد مدیریت کند، در حالی که به نظرمن «وزارت اقتصاد» نام مناسب و خوبی برای این وزارتخانه فعلی نیست چون مراکز اقتصادی را راهبری می‌کند نه اقتصاد کشور را.
متاسفانه همه در این باره دچار اشتباه شده‌اند و نمی‌دانند که اداره مراکز اقتصادی با وزیر اقتصاد بودن متفاوت است. این کار وزیر اقتصاد نیست، این مدیریت مراکز اقتصادی است که به آقای دژپسند به عنوان وزیر اقتصاد داده شده‌است. اقتصاد کشور باید در شورای اقتصاد رقم بخورد نه وزارت فعلی اقتصاد.
برای رفع نقصی که وجود دارد آیا پیشنهادی داده شده است؟
نه. در قانون این موضوع مشخص شده است و اراده‌ای باید درباره آن از طرف رئیس‌جمهوری وجود داشته باشد. رئیس‌جمهوری بودجه سالانه کل کشور را بررسی می‌کند در حالی که در شورای اقتصاد به تصویب نرسیده است. یا اگر هم رسیده است صوری بوده است. ما حتی یک گزارش جدی از شورای اقتصاد نداریم که فلان موضوع در آن بررسی و به تصویب رسیده باشد. کشور را شورای اقتصاد باید اداره کند در حالی که به این شورا در کشور هیچ بهایی داده نمی‌شود و همه امورش فرمالیته است.
وقتی ایراد کار را می‌دانیم چرا سعی نمی‌کنیم آن مشکل را رفع کنیم؟
چند دلیل می‌آورم. به نظرم عدم اطلاع رئیس قوه‌مجریه، مقننه و قضاییه باعث بروز چنین مشکلی شده است. روسای قوای سه‌گانه باید بگویند که همه ما تابع تصمیمات شورای اقتصاد هستیم. اعضا و ترکیب شورای اقتصاد در قانون‌اساسی مشخص شده‌اند و بدون اجازه این شورا نباید آب هم بخوریم، در حالی که در کشور اصلا به آن شورا بها نمی‌دهیم.
بخش اعظمی از مشکلات کشور ناشی از عدم فعال بودن شورای اقتصاد کشور است. کسانی که اقتصاددان هستند یا حتی کسانی که با الفبای اقتصاد آشنا هستند به این موضوع به خوبی واقفند. جستوجو کنید ببینید که پارلمان آمریکا در هیچ کاری مداخله نمی‌کند تا تاییدیه شورای اقتصاد بیاید. هیچ پولی در آنجا بدون تصمیم و تایید این شورا جابهجا نمی‌شود و همه مراکز اقتصادی تحت نظارت شورای اقتصاد هستند.
چرا وقتی این شورا در قانون اساسی ما هم آمده است نسبت به آن تا این حد بی‌توجه هستیم؟
چون در این باره علم نداریم، اراده نداریم و قدرت‌طلب هستیم. از نظر فرهنگی این خصلت را داریم که مثلا می‌خواهیم بگوییم ما همه کار می‌توانیم انجام دهیم و نمی‌گوییم که مثلا فلان کار در صلاحیت یا تخصص ما نیست. در حالی که مثلا اگر در جایی از من توقعی دارند، می‌گویم در صلاحیت و تحت اختیار من نیست ولی آنها می‌گویند «چه فرد بی عرضه‌ای هستی! به فلان نماینده گفتیم قول داد که فلان فرودگاه را احداث می‌کند.» در حالی که تصمیم‌گیری درباره ساختن فرودگاه، بیمارستان، مراکز دانشگاهی و ... همه در شورای اقتصاد است و این شورا است که درباره همه این موارد باید نظر بدهد. اصلا تصمیم‌گیری درباره همه چیز در شورای اقتصاد است و این شورا است که نیازهای کشور و حدود و ثغور حرکت و نقشه راه اقتصادی کشور را باید ترسیم کند. این شورا است که تصمیم می‌گیرد کلیات فلان کار بشود یا نشود.
باتوجه به این توضیحات آیا اصلا این شورا در کشور ما فعال است یا خیر؟
خودم یک بار موضوعی را برای تسهیلات مسکن ایثارگران پیگیری می‌کردم و برای اولین بار شنیدم که گفتند باید شورای اقتصاد در این باره تصمیم بگیرد و بسیار خوشحال شدم که این شورا فعال است ولی دیدم که کبریت بی‌خطر را به این شورا می‌فرستند. در حالی که همه چیز باید در این شورا تصمیم‌گیری شود.
مثلا اینکه وزیر می‌گوید فلان تعداد مسکن می‌سازیم اشتباه است؛ او نمی‌تواند چنین حرفی بزند و باید بگوید برای ساخت این تعداد مسکن از شورای اقتصاد مجوز گرفته‌ام. ولی نفس قدرت و اینکه دلمان می‌خواهد همه چیز را به اسم خودمان تمام کنیم مانع این حرف میشود. وقتی در بودجه مثلا پول کشور را خرج می‌کنیم باید به مردم بگوییم که از این نقطه به کدام نقطه می‌رسیم و این نقطه را مجلس نباید تعیین کند و این نقطه را شورای اقتصاد باید ترسیم کند. 9 شاخص اقتصادی داریم که شورای اقتصاد باید بگوید دولت شما که می‌خواهید لایحه بودجه بنویسید، مجلس شما که می‌خواهید این لایحه بودجه را بررسی کنید، این 9 شاخص باید از این عدد به آن عدد برسد ولی شاهد چنین اتفاقی نیستیم.
ایراد کار کجاست که این اتفاق نمی‌افتد؟
چون کار از دستمان خارج شده است و در این زمینه افراد را تربیت نکردهایم، دچار مشکل هستیم. همه دنیا با شورای اقتصادش پیش می‌رود ولی ما برخلاف دنیا عمل می‌کنیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
غلامعلی جعفرزاده در گفت‌وگو با «ابتکار» از جدی نگرفتن شورای اقتصاد در کشور انتقاد کرد
علیرضا صدقی
22 بهمن؛ تجربه‌ای برای تمام فصول
« ابتکار» از عملیات نیروهای دموکراتیک سوریه برای شکست کامل داعش گزارش می‌دهد
آخرین نفس‌های داعش در هجین؟
رئیس‌جمهوری در مراسم بزرگداشت چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی:
نمی‌گذاریم آمریکا پیروز شود
مهدی صباغ‌زاده و بهزاد عشقی در گفت‌وگو با «ابتکار» از جشنواره سی‌و‌هفتم فیلم فجر گفتند
اهمیت ارز دیجیتال در مبادلات تجاری جهانی
سردار سلامی:
ما به دشمنانمان هشدار می‌دهیم که دست از خباثت بردارید
