روزنامه ابتکار
1397/11/17
زندگی شبانه تهران رنگ و بوی تازه می‌گیرد؟ شب‌های روشن پایتخت
گروه جامعه: ساعت از 8 شب که می‌گذرد، خیابان‌های مناطق جنوبی و میانی تهران خلوت‌تر می‌شوند. شرکت‌ها که ساعتی است تعطیل‌اند؛ مغازه‌ها هم کم کم کرکره خود را پایین می‌کشند. شاید تنها کافه‌ها، رستوران‌ها و فست‌فودها خود را تا نزدیکی نیمه شب بکشانند. در مناطق دیگر، آغاز استیلای شب بر پایتخت ساعتی دیرتر است، اما این دیر و زودی، سوخت و سوزی ندارد و به هر حال شاید به جز چند نقطه خاص تهران، همچون میدان آزادی، حوالی میدان آرژانتین، نقاطی از خیابان دماوند و رسالت و ... خبری از آن چه «زندگی شبانه» یک شهر می‌نامندش، نیست.حالا شورای شهر تهران طرحی را به تصویب رسانده است که بر اساس آن زیست شبانه پایتخت به طور پایلوت از ابتدای اردیبهشت ماه سال 98 در برخی مناطق تهران اجرایی شود.
صبح دیروز بررسی کلیات طرح زیست شبانه در شهر تهران روی میز بررسی اعضای شورای شهر قرار گرفت و زهرا نژاد بهرام عضو هیئت رئیسه شورای شهر با بیان این طرح گفت: «موضوع زیست شبانه امروزه در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان در دستور کار قرار گرفته است و می‌توانیم از زیست شبانه در راستای رفع فضاهای بی دفاع شهری، توسعه و تسری موضوع نظارت اجتماعی و توسعه اقتصاد شهری استفاده کنیم». وی با بیان اینکه امروزه شهرها ۲۴ ساعته فعال هستند که زمینه ارتقای اقتصادی فراهم می‌کند گفت: «در این طرح پیشنهادی ما، شهرداری مکلف است ظرف ۶ ماه لایحه‌ای در رابطه با زیست شبانه به شورای شهر ارائه دهد». بهاره آروین نیز پیشنهاد کرد: «شهرداری در یک برنامه کوتاه‌مدت به صورت پایلوت از ابتدای اردبیهشت ماه که مصادف با اعیاد شعبانیه است در یک مهلت سه ماهه در برخی محورها از ساعت ۲۴ تا ۳ بامداد زیست شبانه را اجرایی کند تا نقاط ضعف و قوت آن مشخص شود». همچنین محمد سالاری نیز با بیان اینکه به جای آنکه به شهرداری ۶ ماه فرصت دهیم بهتر است ۲ ماه فرصت دهیم تا در قالب یک طرح پیشنهادات خود را بیاورد، یادآور شد: «در همه جای دنیا از زیست شبانه به عنوان یک منبع درآمد استفاده میشود اما در تهران از برنامه عقب هستیم». در پایان اعضای شورای شهر تهران با اعمال تغییراتی همچون ارائه مهلت سه ماهه به جای ۶ ماه برای اجرای پایلوت زیست شبانه پایتخت در برخی محورها، با کلیات این طرح موافقت کرده و به آن رای مثبت دادند.
تجربه‌های قدیم، مسیر جدید
ماده 68 برنامه پنج‌ساله سوم شهرداری تهران شهرداری را موظف کرده است به منظور ارتقای زیست‌پذیری و توسعه فضای عمومی مولد و پایدار نسبت به شناسایی و تجهیز فضاهای شهری دارای ظرفیت‌های زیست شبانه اقدام کند و تا پایان سال اول برنامه سند اجتماعی-فرهنگی احیای زیست شبانه در کلان‌شهر تهران جهت تصویب را به شورا ارائه کند. این فرآیند در نهایت به تصویب مصوبه اخیر شورای شهر رسیده است. با این حال این بدان معنی نیست که تاکنون حیات شبانه در پایتخت تجربه نشده است. پیشتر تلاش‌هایی مثل استقرار کافه‌ون‌ها در خیابان 30 تیر یا باغ موزه دفاع مقدس و منطقه 22 تهران (به طور خاص در بوستان‌های آبشار، چیتگر و دریاچه خلیج‌فارس) به ویژه در تابستان اجرایی شده است. تجربه طرح‌های افطار تا سحر سینماها در ماه رمضان و امکان باز بودن رستوران‌ها، فست‌فودها و کافه‌ها در فاصله افطار تا سحر نیز منجر به تجربه نسبی حیات شبانه یک ماهه در تهران شده است. حالا اما اجرای این طرح پایلوت می‌تواند زیست شبانه پایتخت را به مناطق دیگر تهران هم بکشاند و گستره آن را وسیع‌تر کند.
دو روی سکه زیست شبانه شهرها
کارشناسان مسائل گوناگون شهری نظرات مختلفی درباره زندگی شبانه در شهر دارند. برخی معتقدند که زندگی شبانه شهرها می‌تواند فرصت استفاده مردم از اوقات فراغتشان بعد از کار را بیشتر کرده و سبب ارتقای روحیه و نشاط اجتماعی شود. این کار همچنین از جنبه گردشگری و اقتصاد توریستی نیز آثار مثبتی به همراه دارد. همچنین زندگی شبانه پایتخت، امنیت شب‌های تهران را بیشتر می‌کند و فرصت‌های شغلی جدیدی را برای خدمات‌رسانی در شب‌های پایتخت فراهم می‌سازد. از سوی دیگر، برخی معتقدند که زندگی شبانه می‌تواند بهانه‌ای برای خلافکاران برای تحت پوشش قرار دادن اقدامات مجرمانه ایجاد کند و اتفاقا از امنیت پایتخت بکاهد. تداوم آلودگی صوتی روز در شب نیز از دیگر موارد مورد اشاره منتقدان حیات شبانه پایتخت است؛ به ویژه اینکه بسیاری از ساختمان‌های تهران نیز از نظر آکوستیک صوتی شرایط مطلوبی ندارند و این موضوع می‌تواند خواب و استراحت مردم ساکن مناطق دارای زیست شبانه را مختل کند. از نظر زیست محیطی، به عنوان مثال هوای تهران اغلب از بهترین وضعیت در صبح، به آلوده‌ترین وضعیت در شب می‌رسد و در واقع شب‌های خلوت پایتخت، فرصتی است تا هوا کمی فرصت تصفیه خود را داشته باشد؛ حال زندگی شبانه می‌تواند این موضوع را نیز تحت تاثیر قرار دهد. همچنین تشدید و تداوم آلودگی‌های صوتی و آب و هوای پایتخت می‌تواند بر اکوسیستم، فضای سبز و حیوانات شهری نیز اثر نامطلوبی بگذارد. در نهایت برخی نگرانند که زندگی شبانه پایتخت باعث ایجاد چالش‌های خانوادگی به دلیل حضور تا دیروقت مردم و به ویژه فرزندان در خیابان‌ها تا پاسی از شب شود.
بایدهای زندگی شبانه
به هر حال با توجه به سخنان مسئولان و کارشناسان گوناگون شهری، حیات شبانه پایتخت هم یک نیاز و هم یک مطالبه عمومی است و در نتیجه باید پاسخی برای آن یافت. با این حال نمی‌توان از چالش‌ها و نگرانی‌های مطرح شده درباره این رویکرد جدید هم گذشت. اجرای همیشگی حیات شبانه در تهران هم نیاز به بررسی‌های فراوان دارد و هم لازم است زیرساخت‌های گوناگونی برای آن در نظر گرفته شود. نباید فراموش کرد که شب هم بخشی از شخصیت یک شهر است و البته نیاز به تعاملات تمام بخش‌های دخیل در آن دارد. در واقع حیات شبانه تهران تنها با برنامه شورای شهر پایتخت مقدور و میسر نمی‌شود و البته علاوه بر همکاری سازمان‌های گوناگون دخیل در مدیریت شهر، نیاز به همراهی مطلوب شهروندان هم دارد. در همین راستا علاوه بر تجهیز و توسعه فضا و امکانات و طرح‌ریزی فیزیکی مناسب، باید در مسیر افزایش بلوغ و تعاملات اجتماعی، توسعه اقتصادی و افزایش امنیت در زندگی شبانه هم برنامه‌ریزی کرد. باید به یاد داشت که اجرای هر برنامه‌ای هزینه‌های خاص خود را دارد و در صورت شکست، این هزینه‌ها نه تنها بیشتر هم میشود که امکان بازگشت هم ندارد. در شرایطی که حیات شبانه پایتخت به عنوان راهی برای توسعه اقتصادی شهر مطرح هست، باید مراقب بود که نوع برنامه‌ریزی برای آن به سمتی نرود که نه تنها سودی به شهر نرساند که هزینه‌های اضافی را هم برای مدیریت شهری و شهروندان ایجاد کند.
سایر اخبار این روزنامه
سیده فاطمه ذوالقدر
تحقق افزایش سهم زنان در مصوبات کمیسیون تلفیق ٩٨ با پیشنهادات فراکسیون زنان
به دنبال صدور مجوز برای ساخت پروژه ویلاسازی در منطقه حفاظت‌شده «خاییز» رئیس سازمان محیط‌زیست احضار شد
یک اقتصاددان: هر زمان اختلاف قیمتی در هر کالایی به‌وجود بیاید فساد قدرتمند میشود
زندگی شبانه تهران رنگ و بوی تازه می‌گیرد؟
شب‌های روشن پایتخت
«ابتکار» از مخالفت نمایندگان با حذف استانی شدن انتخابات گزارش میدهد
کمرنگی حمایت از یک طرح انتخاباتی
«ابتکار» تازه‌ترین تحولات بحران سیاسی در ونزوئلا را بررسی می‌کند
مثلث بحران بولیوارها
در آستانه چهل‌سالگی انقلاب اسلامی «ابتکار» وضعیت جنبش دانشجویی در چهار دهه اخیر را بررسی کرد
اتاق تاریک معاملات نفت
فقط برای منافع ملت ایران تعظیم می‌کنیم
رئیس جمهوری در مراسم پایانی «جایزه کتاب سال»:
هیچ سانسور و فیلتری نمی‌تواند جلوِ سوال و شبهه را بگیرد
وزیر کشور:
در برابر اخلال‌گران فضای عمومی کوتاه نخواهیم آمد
