رفراندوم برای مردم

خبرها حاکی از آن است که ماکرون در حال تدارک دیدن یک همه پرسی برای مطالبات جلیقه زردهاست
رفراندوم برای مردم

آفتاب یزد- گروه سیاسی: رفراندوم. واژه ای که برای برخی کشورهای اروپایی‌ها غریبه نیست. حالا در فرانسه بعد از مدت‌ها کشمکش میان دولت و جلیقه زردها و اعتراضاتشان زمزمه‌های چنین موضوعی به گوش می‌رسد . ظاهرا امانوئل ماکرون احتمال برگزاری یک رفراندوم در فرانسه را بررسی می‌کند تا به این بحران اجتماعی - اقتصادی که موجی از راهپیمایی‌های اعتراضی در سراسر این کشور به راه انداخته، پایان دهد و مقام‌های فرانسوی هم تدارکات را آغاز کردند تا با تایید او وارد عمل شوند.


آن طور که ایسنا می‌نویسد، منابع مطلع به روزنامه ژورنال دو دیمانش گفتند، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه به فکر برگزاری رفراندومی‌در تاریخ ۲۶ مه است و قطعیت برگزاری همه‌پرسی در این روز که مصادف با انتخابات پارلمان اروپاست، بالاست.منابع تاکید کردند، مسئول بخش انتخابات در وزارت کشور فرانسه، مسئول برگزاری این همه‌پرسی است و هم‌اکنون تدارکات برای فراهم کردن ملزومات رفراندوم را آماده کرده و منتظر چراغ سبز رئیس‌جمهوری فرانسه مانده‌اند.
این روزنامه فرانسوی مدعی شد که ماکرون تقریباً درباره رفراندوم به نتیجه‌گیری رسیده است، با این حال این نشریه جزئیاتی از رفراندوم بالقوه ارائه نکرده است. جزئیات این رفراندوم مشخص نیست اما به نظر می‌رسد ماکرون بخواهد امتیازات بیشتری به معترضان بدهد.

> آنچه اتفاق افتاد
همه چیز از یک زن راننده در فرانسه شروع شد؛ زمانی که در اینترنت شروع کرد به جمع کردن طوماری علیه افزایش قیمت سوخت در پمپ بنزین‌ها ، اندکی زمان نگذشته بود که فرانسه روزگاری را به خود دید که تاکنون ندیده بود . شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی برای حمایت از این خواست، گروهی تشکیل دادند با عنوان بلوکاژ ملی مخالف افزایش قیمت سوخت.
باورش سخت بود که در فاصله ای به این کوتاهی خیل عظیمی‌از جمعیت برای اعتراض به افزایش 4 سنتی بنزین و 7.4 سنتی گازوئیل به صورت نمادین با جلیقه‌های زرد به خیابان‌های فرانسه بریزند، صحنه را به جدال بکشانند و اندکی بعدتر حتی عزمشان را برای هجوم به کاخ الیزه جزم کنند .
بعضی‌ها می‌گفتند افزایش قیمت سوخت در فرانسه جرقه ای بود در میان مشکلات داخلی فرانسه. مشکلاتی که ریشه طولانی دارد.
حقوق بگیران ثابت و اقشار کم درآمد از این بابت نگرانی دارند که روز به روز وضع معیشت‌شان سخت تر شود و مالیات آن‌ها را بیش از گذشته تحت تاثیر قرار دهد.
درگیری‌های فرانسه بدون خشونت نبود اما،در عوض ماکرون افزایش قیمت‌ها را به تعویق انداخت، بخشی ازخواسته‌های جلیقه زردها را که به بهانه آن به خیایان ریخته بودند را پذیرفت و از گفتگو با آن‌ها سخن گفت. رئیس جمهور فرانسه مرتب امتیاز می‌دادو کوتاه آمد اما بخشی از معترضین عزمشان را جزم کرده بودند حتی برای سرنگونی حکومت او .
اعتراضات فرانسه اگرچه تا حد زیادی مناسبات این کشور را با دولت‌های خارجی دیگر به ویژه آمریکا تحت الشعاع قرار داد، بخصوص بعد از اظهارات ترامپ که باعث واکنش فرانسه شد و وزیر خارجه فرانسه دراینباره گفت : «ترامپ در امور داخلی ما دخالت نکند. من به دونالد ترامپ می‌گویم و امانوئل ماکرون، رئیس جمهور ما نیز به او گفته است که ما خودمان را در نزاع‌های آمریکا طرف حساب نمی‌کنیم، شما هم بگذارید ملت ما زندگی‌اش را کند» اما با این حال رئیس‌جمهوری فرانسه پس از بررسی خسارت‌های ناشی از ناآرامی‌پاریس، ریاست یک نشست بحران را بر عهده گرفت؛ جلساتی که در نهایت به درخواست برای برگزاری دور مذاکرات با فعالان ضد دولتی ختم می‌شد. دولت فرانسه بارها خواستار ملاقات با سازمان‌دهندگان اعتراضات و رهبران احزاب شده و به تمایل بر گفت‌وگو تاکید کرده است.
اما معلوم بود که جلیقه زردها هنوز موضع دقیق‌شان مشخص نیست و صرفا مالیات وسوخت را در تظاهرات‌شان هدف قرار نداده‌اند. هر چه زمان می‌گذشت اهداف جلیقه زردها نیز نامشخص تر و بیشتر می‌شد . گروهی در خیابان‌ها توافق‌های
بین المللی را هدف قرار دادند، حتی بعضی از آن‌ها به بودن در اتحادیه اروپا معترض شدند، سیاست‌های مهاجرتی را باعث تضعیف وضعیت اقتصادی شان ‌دانستند، آن‌ها با این که پول‌های کشورشان صرف جنگ‌هایی که در جهان رخ داده است می‌شود، یا صرف کشورهای خاورمیانه یا توافقاتی فراملی شود، مخالفت کردند. اعتراضات آن‌ها سبک و سیاق راست‌های افراطی را به خود گرفت.
موضوعی که شاید کسانی مثل لوپن رقیب راست افراطی ماکرون از آن استقبال کردند .

> راهی برای حل مشکل ؟
هر چند که دیگر مثل سابق اوضاع فرانسه آشفته نیست اما امروز رئیس جمهور فرانسه شاید نگران از آتش‌های زیر خاکستر تصمیم به اندیشیدن درباره اجرای رفراندوم گرفته است؛ اینکه ببیند معترضین دغدغه واقعی شان چیست؟ آیا خواسته‌های آن‌ها صرفا اقتصادی است یا عزمی‌دیگر کرده اند و برای همین، همه پرسی بهترین راه است .
در طول مدتی که اعتراضات در فرانسه اتفاق افتاده بود، نظرات متعددی نیز درباره آن مطرح می‌شد. هرچند عده ای از برخوردهای خشونت آمیز دراین تظاهرات می‌گفتند، از سویی دیگر گروهی این اتفاق را بیانگر نوعی فضای باز و آزاد در کشورهایی مانند فرانسه تعبیر می‌کردند. آنها این اعتراضات را نماد این دانستند که هم نهادهای مدنی در فرانسه به شکل جدی در تجمعات فعال و موثر هستند و هم اتحاد مردم و نقش شبکه‌های اجتماعی در این راستا مشخص است و هم در جامعه فرانسه به نوعی مدیریت منابع صورت گرفته است که کارگرها و طبقات میانی جامعه با کمترین تحول اقتصادی و افزایش قیمت‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرند و هم دولت برای باج دادن به معترضین آماده است. اما اگر واقعا بنابه برگزاری این رفراندوم باشد، راه آن چیست؟ رفراندوم در چه موضوعاتی خواهد بود و تا چه اندازه راهگشای مشکلات فرانسه است؟

> مطالبات جلیقه زردها
مرتضی مکی کارشناس مسائل اروپا در باره احتمال به رای گذاشته شدن خواسته‌های جلیقه زردها دریک رفراندوم به آفتاب یزد می‌گوید: «طرح رفراندوم را ابتدا حزب جمهوری خواه و در ناآرامی‌هایی که جلیقه‌زردها ایجاد کرده بودند، مطرح کرد. به هرحال آن‌هامعتقدند درباره مسائلی چون مالیات بر سوخت یا افزایش حداقل دستمزدها می‌توان همه پرسی گذاشت و اگر نظر مردم به این باشد که این اتفاقات بیافتد ، دولت مطابق با آن خواسته‌ها عمل کند. اکنون که رئیس جمهور فرانسه به این فکر افتاده است که همه پرسی در باره مطالبات جلیقه زردها گذاشته شود، به این معناست که او در حال تلاش برای این است تا به این خواسته‌هابه شکلی دموکراتیک پاسخ دهد . فراموش نکنیم جلیقه زردها تاکنون اجازه ندادند نه کشوری خارجی و نه هیچ جریان سیاسی مطالبات آن‌ها را هدایت یا رهبری کند . اکنون دولت تلاش دارد تا از طریق همه پرسی به مدیریت جلیقه زردها دست بزند.»
وی در پاسخ به اینکه این راهکار تا چه میزان می‌تواند مناسب باشد، می‌گوید:
«باید از کم و کیف رفراندوم اطلاع بیابیم تابتوانیم نظر درستی دراینباره بدهیم . رفراندوم فرانسه می‌تواند یک مسکن در فضایی که آقای ماکرون درآن گرفتار شده است، باشد، آن هم با توجه به مشکلات زیادی که در جامعه فرانسه ایجاد شده است . به هرحال مشکلات سیاسی زیادی را احزاب راست افراطی برای ماکرون ایجاد کرده‌اند. از سویی باتوجه به اینکه نه دولت و نه طرف مقابل برنامه مدون برای روبه رویی با چالش‌ها ندارند، رفراندوم به نوعی می‌تواند مشارکت مستقیم مردم را برای مقابله با ناآرامی‌هایی که جلیقه زردها ایجاد کرده‌اند، فراهم کند.
هرچند که این روش، روش موقتی باشد.»

> جایگزین انکار مشکلات
در هر صورت امروز فرانسه و دولت ماکرون به جای انکار مشکلات و علی رغم تلاش‌های پیشین خود مبنی بر مذاکره با مخالفان به این نتیجه رسیده است که برای برون رفت از مشکلات فعلی و عبور از بن بست کنونی ، حتی در شرایطی که تظاهرات مثل قبل در حال انجام نیست، باید به دنبال مسیر رفراندوم و همه پرسی دراین زمینه باشد . ماکرون در شرایط کنونی با خود می‌اندیشد که شاید بهترین راه برای درگیری‌های فعلی و برون رفت از وضعیت کنونی، رجوع به رای مردم باشد. بلکه با طبقه بندی مشکلات مردم ازطریق رفراندوم در جریان مطالبات آن‌ها قرار بگیرد . موضوعی که می‌تواند تجربیات خوبی برای خیلی از کشورهای دیگر نیز باشد.اینکه در هر مشکلی که میان حاکمیت و مردم پیش آمد صندوق‌های رای را می‌توان به عنوان یک راهکار درنظر گرفت .
قطعا اگر ماکرون به رفراندوم جامه عمل بپوشاند این اقدام بهتر از هر سرکوب و رفتار
خشونت آمیز حکومتی جواب خواهد داد. رفتارهای
خشونت آمیزی که شاید در کوتاه مدت یک راهکار به نظر بیایند اما قطعا در بلند مدت آتش خشم مردم را برافروخته‌تر و هزینه‌های مردم و حاکمیت را دو چندان می‌کنند . از همین رو رفراندوم در چنین شرایطی امن ترین مسیر برای دولت و هم معترضین است . ماکرون نیز قبل از آنکه دیر شود به دنبال بهترین راه است . شاید اگر ماکرون همه پرسی را بتواند عملیاتی کند تبدیل به الگوی خوبی برای باقی کشورها در زمان‌های بحران میان حکومت و مردم شود.