ضامن جنگ سرد رها شد

شریفی-در نخستین روز از تعلیق پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد (INF) توسط آمریکا، ولادیمیر پوتین در نشستی با وزیران خارجه و دفاع کشورش گفت: «آمریکا اعلام کرده که مشارکتش را در پیمان کنترل موشک‌های هسته‌ای میان برد به حال تعلیق درمی‌آورد، ما هم متقابلا همین کار را می‌کنیم.» اقدامی که شاید دونالد ترامپ تصور آن را نمی کرد و انتظار داشت تا تعلیق این پیمان 32 ساله بتواند با همتای روسی خود به مذاکره بنشیند. ترامپ، روسیه را متهم کرده که با تولید موشکی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای و با برد بیش از ۵۰۰ کیلومتر، پیمان (INF)را نقض کرده است، اما روسیه می‌گوید برد موشک اسکندر-ام، ۴۸۰ کیلومتر است و بنابراین نقض پیمان تلقی نمی‌شود. حالا تعلیق شش ماهه پیمانی که پایان دهنده جنگ سرد لقب گرفته بود، می رود تا آغازگر جنگ سرد دومی باشد. اتحادیه اروپا می خواهد مانع از بروز بحران دیگری مانند بحران سال ۱۹۸۳ شود. در آن زمان مذاکرات واشنگتن با مسکو بر سر استقرار موشک‌های اس اس ۲۰ اتحاد جماهیر شوروی در شرق اروپا شکست خورد و آمریکا نیز در پاسخ، موشک‌های پرشینگ ۲ را در اروپای غربی مستقر کرد. «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل ناتو در گفت‌وگویی با شبکه آلمانی ZDF تصریح کرده که ناتو مخالف استقرار جنگ‌افزارهای هسته‌ای در خاک اروپاست. همچنین، وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا در اجلاس بخارست نگرانی خود از خروج آمریکا از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد را اعلام کردند. آن‌ها از واشنگتن و مسکو خواستند گفت‌وگوهای فی‌مابین را مجدد از سر بگیرند. کشورهای اروپایی عضو ناتو بر سر استقرار موشک‌های هسته‌ای و حضور نظامی آمریکا در این قاره اتفاق نظر ندارند. کشورهای اروپای شرقی و بالکان به علت نگرانی‌های امنیتی خود از حضور نظامی پررنگ‌تر آمریکا در اروپا دفاع می‌کنند. این در حالی است که طی دو سال ریاست جمهوری ترامپ، سخنان تحریک آمیز او باعث بی اعتمادی یا دست کم محافظه کاری آن ها در قبال تصمیمات ترامپ شده است. ترامپ پیش از این گفته بود «ناتو با ما خوب رفتار نکرده، ما بیش از اندازه پول می‌دهیم و دیگران کمتر از میزان لازم».
شرایط جدید یا زخمی که سرباز کرده؟
گفته می‌شود که پیمان INF در دوران جنگ سرد شکل گرفته و با مختصات زمان حاضر سازگار نیست. به عنوان نمونه، این پیمان ناظر بر فعالیت‌های موشکی آمریکا و روسیه است، اما فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای چین را شامل نمی‌شود. ناظران این موضوع را یکی از دلایل مخالفت آمریکا با پیمان یاد شده می‌دانند، اما بخش دیگر بی اعتمادی مسکو-واشنگتن در سایه نبود نظارت است. پیمان (INF) باعث شد تا سال 1991 حدود دو هزار و 700 موشک میان برد هسته ای نابود شود، اما سال 2002 آمریکا از پیمان موشک های ضد بالستیکی خارج شد. پس از آن تاریخ، روسیه و آمریکا بازرسی از مراکز نظامی یکدیگر در چارچوب اجرای این قرارداد را متوقف کردند. از آن زمان درباره صداقت دو طرف در اجرای این قرار داد شبهه ایجاد شده است. حال آن که پوتین در سال 2007 اعلام کرد که این پیمان دیگر به سود روسیه نیست. بر همین اساس، 26 دسامبر 2018 پوتین در یک سخنرانی گفت که آزمایش نهایی موشک هایپرسونیک (مافوق صوت) «آوانگارد» با موفقیت انجام گرفته و از سال آینده به زرادخانه موشکی روسیه افزوده خواهد شد. موشک هایی که قادر به حمل کلاهک هسته‌ای است.  حالا تنش مسکو - واشنگتن زخمی کهنه است که پس از یازده سال سرباز کرده است.