روزنامه خراسان
1397/11/13
سازوکار مالی اروپا محدود و زیاده خواهانه
بالاخره بعد از 9 ماه وعده و وعید، اروپا پنج شنبه شب سازوکاری نصفه نیمه را برای حفظ برجام راه اندازی کرد که حتی قرار نیست تحریم ها را دور بزند؛ سازوکاری که ابتدا قرار بود «سازوکار ویژه مالی» (SPV) باشد اما با تغییر نام و ماهیت به عنوان «ابزار حمایت از مبادلات تجاری» موسوم به «Instex» رونمایی شد.سازوکاری که حتی قرار بود کل نفت صادراتی ایران به اروپا را هم پوشش دهد اکنون فقط به کالاهای ضروری (غذایی و بهداشتی) محدود شده است . «اینستکس» مخفف عبارت «Instrument in Support of Trade Exchanges» است. «پر فیشر» بانکدار با سابقه آلمانی سرپرستی این سازوکار را برعهده دارد، فرانسه میزبان و انگلیس رئیس هیئت نظارت آن هستند. این ساختار پیچیده حقوقی و مشارکت سه کشور، از ترس تحریم آمریکا چیده شده است. بیانیه راه اندازی این سازوکار پنج شنبه گذشته توسط وزیران خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس اعلام شد. هر چند هنوز ابهامات و سوالات زیادی درباره چند و چون این سازوکار و حتی زمان اجرایی شدن دقیق آن وجود دارد.موگرینی این سازوکار را «گامی مهم در تعهد اروپا به برجام» توصیف کرد و وعده داد اروپا این سازوکار مالی را به سرعت گسترش خواهد داد. جزئیات اینستکس چیست؟ روش کار این سازوکار به این شکل خواهد بود که واردکننده اروپایی از ایران، هزینه واردات را به اینستکس پرداخت و صادرکننده کالا به ایران، طلب خود را از اینستکس دریافت می کند بنابراین پولی به ایران منتقل یا از آن خارج نمی شود. جرمی هانت وزیر خارجه انگلیس در کنفرانس اعلام راه اندازی این سازوکار گفت که تمرکز اولیه سازوکار مالی «کالاهای مورد نیاز فوری مردم ایران» است. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، وزیران خارجه انگلیس و آلمان در نشست اعلام این سازوکار با تأکید بر این که SPV مانع از توجه به اقدامات ایران در منطقه نمی شود، ادعا کردند «ایران باید درباره مسائل منطقه و مسئله موشکی گفت و گو کند. از این طریق از فرصت استفاده و از طریق این سازوکار با ایران درباره دیگر مسائل مذاکره می کنیم.» با این حال برخلاف گمانه زنی های پیشین برخی رسانه ها، در بیانیه رسمی راه اندازی اینستکس هیچ اشاره ای به موضوع موشکی نشده است.به گزارش فارس در بیانیه سه کشور اروپایی آمده که سازوکار مالی اروپا بر «اقلام دارویی، کالاهای پزشکی و کشاورزی و غذایی» تمرکز می کند و به اجرای «کامل تعهدات هسته‌ای ایران و همکاری‌های کامل و به موقع با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» مشروط است. اما آن قسمت از بیانیه اتحادیه اروپا که زیاده خواهی این قاره را نشان می دهد، بخشی است که از ایران می خواهد «فوراً» «تمام عناصر برنامه FATF» را اجرا کند چرا که «فعالیت سازوکار مالی اروپا منطبق با بالاترین معیارهای بین‌المللی در زمینه مبارزه با پول شویی، مبارزه با تأمین مالی تروریستی و تبعیت از تحریم‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل خواهد بود.»به گفته خبرگزاری رویترز، گام بعدی این سازو کار مالی، تأمین بودجه مورد نیاز توسط کشورهای اروپایی و ایجاد شعبه نمایندگی آن در ایران است. پایگاه روسی اسپوتنیک هم نوشت: تا اجرا شدن کامل SPV ماه‌ها زمان نیاز است و آمریکایی‌ها نیز مصر به برحذر داشتن اروپایی‌ها از دور زدن تحریم‌های ایران هستند. استقبال انتقادی ایران در ایران محمد جواد ظریف در توئیتی در واکنش به این سازوکار نوشت: «ایران از راه اندازی ابزار حمایت از مبادلات تجاری – یک گام اول هر چند بسیار دیر – پیرو تعهدات سه کشور اروپایی به منظور حفظ برجام از طریق اطمینان از دستیابی ایران به منافع خود به دنبال بازگشت غیرقانونی تحریم های آمریکا استقبال می کند. ما برای تعامل سازنده با اروپا با شرایط برابر و احترام متقابل آماده هستیم.» عراقچی معاون ظریف هم اعلام کرد: قرار است سازوکار مشابهی نیز در ایران تشکیل شود تا تبادلات ریالی را برای طرف‌های ایرانی انجام دهد.» عراقچی در گفت و گو با بخش خبری شبکه یک، تأکید کرد: این سازوکار برای کالاهای تحریمی طراحی شده اما در ابتدا تنها به کالاهای غذایی و دارویی و تحریم نشده می پردازد. وی همچنین تصریح کرد: اقداماتی از قبیل طراحی ساختار مشابه در ایران ممکن است یکی دو ماه دیگر طول بکشد.در همین حال شب گذشته سخنگوی اتحادیه اروپا در یک موضع گیری عجیب که کل سازوکار مالی را ضعیف نشان می دهد، با بیان این که سازوکار مالی «اینستکس» علیه آمریکا راه‌اندازی نشده و تحریم های این کشور را دور نمی‌زند، تأکید کرد: اما اتحادیه اروپا تحریم های برون‌مرزی آمریکا علیه ایران را به رسمیت نمی‌شناسد. خبر مرتبط برخی از مهم ترین تحلیل های چهره ها و رسانه ها درباره این سازوکار * جواد لاریجانی: اقلام دارویی و غذایی در قطعنامه‌های سازمان ملل استثنا شده است نه برجام . * فلاحت پیشه: SPV فارغ از این که چه جزئیاتی داشته باشد، یک پیروزی سیاسی برای ایران است. * نماینده روسیه در سازمان ملل: این سازوکار پاسخ سیاسی قدرتمندی به معدود مخالفان برجام و راهی برای مقابله با تحریم‌های یک جانبه آمریکاست. البته هنوز زود است درباره کارایی آن قضاوت کرد. * وزیر خارجه اتریش: سازوکار مالی ویژه برای شرکت های بزرگ مناسب نیست. شاید این سازوکار مالی بهانه‌ای برای مقابله با یک‌جانبه بودن نقش دلار در دنیا باشد. * محمد ایمانی: شعبده بازی اروپا پس از ۹ ماه در واقع زدن کرم بر سر قلاب و گذاشتن طعمه زیر تله FATF برای برجامیزاسیون اقتدار منطقه ای و موشکی ایران است. ۹ ماه انتظار به تولد جنین مرده و ناقص الخلقه ای منتهی شد. * سفارت آمریکا در آلمان: راه‌اندازی «اس‌پی‌وی» از فشارهای آمریکا به ایران نخواهد کاست. * واشنگتن پست: این سازوکار «چالشی بسیار بزرگ» علیه سیطره آمریکا بر نظام مالی دنیاست. * علی واعظ تحلیل گر ارشد گروه بین المللی بحران گفت: اگر این سازوکار تنها برای کمک های بشردوستانه مورد استفاده قرار گیرد، ممکن است واشنگتن چندان اهمیتی ندهد و دست به اقدام جدی علیه آن نزند. * تام کاتن سناتور جمهوری خواه: اروپا با این اقدام برابر ایران تسلیم شد. * خبرگزاری آلمان: با این راهکار، جایگزینی برای قطع شریان مالی ایران با شبکه جهانی سوئیفت ایجاد می شود.
سایر اخبار این روزنامه
سازوکار مالی اروپا محدود و زیاده خواهانه
حیرت زدگی اندیشمندان غربی در برابر «معجزه قرن»
به جشن 40 سالگی رسیدیم
آژیرخطر برای لژیونرهای ایرانی
بازخوانی تفکر استاد شهید مطهری به بهانه زادروز ایشان
آپارتمان های اضافی دولتی در تهران را بفروشید
کوه اروپا موش زایید
مجلس در آزمون مقابله با سوداگران
توصیه های حاج علی اکبری به ائمه جمعه
«تختی»منشأحاشیه‌های روز اول جشنواره فجر
ورود یک محموله بزرگ گوشت به کشور
زیر گذر حرم تا قبل از احداث پارکینگ بسته نمی شود
آغاز عمره بعد از حج 98
پس اندازی با طعم بورس
