علی‌اکبر صالحی‌: اروپایی‌ها قبل از اینکه دیر شود به خود بیایند

علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در گفت‌و‌گویی تفضیلی با ایرنا در‌خصوص بازتاب اظهاراتش در مورد خرید لوله‌های قلب راکتور اراک گفت: این هشداری بود که مقام معظم رهبری در حین مذاکره دادند که باید هوشیار باشیم و محاسبات مربوط به برگشت‌پذیری را هم مد نظر قرار دهیم. به عبارت دیگر نباید پل‌های پشت سر خراب شود. ما نیز به سهم خودمان اقدامات لازم را در دستور کار قرار دادیم. ما یکسری قطعات جایگزین در اختیار داشتیم، یک سری هم خریدیم و این اقدامات خلاف مقررات نبوده است. ضرورتی نداشت آن موقع اعلام کنیم که لوله‌های جایگزین در اختیار داریم اما چرا اعلام کردیم؟ برای اینکه سه سال است عده‌ای تبلیغ می‌کنند که در رآکتور اراک بتن ریختند.
وی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو اظهار کرد: در حال حاضر، روابط ما با آژانس در چارچوب پادمان و پروتکل الحاقی خوب است و تعهدی اضافه بر آن را نمی‌پذیریم. تا به امروز آژانس 13 گزارش ارائه داده مبنی بر اینکه ایران به تعهداتش پایبند بوده است و این یک رکورد است. البته جدیداً رژیم غاصب صهیونیستی و آمریکا، سروصداهایی را آغاز کرده‌اند و قصد دارند فضا را مسموم کنند. ما با آگاهی به اینکه آنها در پی ایجاد یک آشفتگی در افکار عمومی هستند، مسائل را مدیریت می‌کنیم. تلاش آنها برای این است در پرونده هسته‌ای به ویژه بحث ابعاد نظامی احتمالی (PMD) روزنه‌ای را باز کنند و خیلی در این راستا تلاش می‌کنند ولی خوشبختانه ما این پرونده را به گونه‌ای بستیم که باز کردن این پرونده به صورت منطقی و استدلالی و بر اساس واقعیات تقریباً غیرممکن است. البته اگر بخواهند فشار سیاسی وارد کنند، بحث دیگری است.
صالحی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو در مورد همکاری‌های هسته‌ای ضمن اشاره به همکاری با اروپا و چین در مورد روسیه گفت: روس‌ها هرچه را که تعهد کردند به نحو احسن انجام می‌دهند. به نظر من در مواردی حتی فراتر از تعهدات‌شان ولی در چارچوب مقررات آژانس عمل کردند.
وی همچنین در مورد بخش فنی اجرای برجام پس از خروج آمریکا از برجام گفت: همکاری‌هایی که در برجام پیش‌بینی شده بود و همکاری‌های علمی که بخش عمده آن‌ راکتور اراک بود، تا به امروز خوب پیش رفته و دو سه ماه است که با فتور و سستی مواجه شده است. البته کارها متوقف نمی‌شود ولی می‌خواهیم سرعت سابق را داشته باشد. در بقیه امور همکاری‌های خوبی با اتحادیه اروپا داریم؛ مثلاً اتحادیه اروپا تعهد کرده که تا 20 میلیون یورو در ایجاد مرکز فوق‌مدرن ایمنی هسته‌ای در ایران سرمایه‌گذاری کند و تجهیزات لازم را تامین کند. در این راستا چند مناقصه انجام دادند و این کار خوب پیش می‌رود. همکاران ما را آموزش دادند و دوره‌های زیادی درباره ارتقاء سطح همکاری‌ها در حوزه فعالیت‌های نظام ایمنی هسته‌ای برگزار کردند. در قضیه گداخت هم طبق قراری که گذاشته بودند با ما همکاری می‌کنند. قرار بود عضو پروژه ایتر شویم ولی آمریکا در این مسیر سنگ‌اندازی کرد. اما به هر حال اروپایی‌ها ما را عضو پروژه گداخت اروپا کردند. این اقدام و عضویت در این پروژه هم برای ما با ارزش است.


صالحی در پاسخ به این سوال که اخیراً اروپایی‌ها در زمینه موشک‌های بالستیک ادعاهایی را مطرح کرده‌اند، فکر می‌کنید چقدر در همکاری‌ها تاثیر داشته باشد، گفت: ایران بر اساس برجام پذیرفته است موشکی را برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی نکند. ما موشک را برای حمل کلاهک هسته‌ای و خود کلاهک هسته‌ای طراحی نکردیم. حالا اینها بگویند چون موشک شما برد زیاد دارد و یا کلاهک می‌تواند وزن زیادی داشته باشند پس چنین و چنان، آن مشکل خودشان است و این بهانه تراشی است. برخی از کشورهای اروپایی همیشه به دنبال بهانه‌گیری علیه ایران بوده‌اند. شما فرض کنید در قضیه موشکی به نتیجه برسند، بهانه دیگری می‌آورند. آنها هیچ‌وقت راضی نمی‌شوند تا همرنگ آنها شویم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد بحث‌هایی مبنی بر اینکه گوشت 100 هزار تومانی نتیجه برجام است، با تشریح مسائل و مشکلات قبل از برجام گفت: الان بعضی دوستان می‌گویند شما از برجام خارج شوید ما کشورهای دوست زیادی داریم و با کمک آنها می‌توانیم مشکلاتی را حل کنیم‌. من می‌گویم اگر دوستی دارید همین الان به آنها بگویید با ما همکاری کنند. چرا از برجام خارج شویم و بعدا برویم سراغ دوستان شما. نکته دیگر اینکه کسی که انتقاد می‌کند باید راه حل هم نشان بدهد. فرض کنید در برجام در زمینه راه حل فنی بگویند که ما باید چه کار می‌کردیم که نکردیم‌. بگویند مثلا هیچ سانتریفیوژی را کنار نمی‌گذاشتید، محدودیت غنی‌سازی نمی‌پذیرفتید، چیزی هم می‌گرفتید. این با واقعیت جور نیست که ما شش سال مذاکره کردیم و راه به جایی نبردیم. وقتی که نخواهید حقیقت و انصاف را رعایت کنید متوسل به یک سری توضیحات عجیب می‌شوید.
صالحی در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط موجود، آینده برجام را چه طور می‌بینید، گفت: حضرت آقا یک بار فرمودند در رویکرد سیاسی‌مان هیچ وقت احساسی و عاطفی عمل نمی‌‌کنیم بلکه بر اساس هوشمندی، هوشیاری و محاسبات لازم عمل می‌کنیم. تصمیماتی که جمهوری اسلامی ایران می‌گیرد، مبتنی بر مطالعه، تحلیل، هوشمندی و هوشیاری است و بر اساس احساسات و عواطف نیست. همین نقطه امید و نقطه قوت ما است. این نکته بسیار درخور توجه است که اصولاً تصمیمات بسیار سرنوشت‌ساز در نظام اسلامی، بر اساس خرد جمعی اتخاذ می‌شود.
هرچند من شخصاً مایل نیستم که برجام به هم بخورد ولی اگر نظر مسئولان ذی‌ربط و هیئت نظارت بر برجام و مسئولان ارشد نظام، خاصه مقام معظم رهبری، دایر بر این شد که از برجام خارج شویم، یقین بدانید که ما آمادگی کامل برای اجرای تمام فرامین صادر شده را داریم و این را بارها مورد تاکید قرار داده‌ام. اما بنده قلباً تمایل دارم که اروپایی‌ها قبل از اینکه دیر شود به خود بیایند و اجازه ندهند چنین دستاوردی که هم در جهت منافع ملی ما و هم در جهت منافع کشورهای منطقه و منافع جامعه بین‌المللی هست، از آسیب مصون بماند.
ما هیچ محدودیتی که پذیرفته باشیم و دیگر نتوانیم آن را جبران کنیم نداریم. مثلا می‌توانیم در اسرع وقت به تولید مجدد سوخت 20 درصد بپردازیم یا میزان غنی‌سازی و وزن غنی‌سازی را بالا ببریم. سانتریفیوژهای جمع‌آوری شده را می‌توانیم با سهولت و به فوریت مجددا نصب کنیم و یا میزان سوی (Swu) بالقوه را به سرعت بالا ببریم.
صالحی در پاسخ به این سوال که چقدر می‌شود به اروپایی‌ها امید داشت؟ گفت: من فکر می‌کنم اروپا بحث برجام را به عنوان یک مقوله اقتصادی در نظر نگرفته است بلکه برجام را به عنوان یک موضوع امنیتی مورد توجه قرار داده و بحث امنیتی برای اروپا خیلی مهم است. آن هم در شرایط فعلی که خاورمیانه دستخوش تحولات بسیار جدی است و آثار این تحولات قطعا بر منافع اروپا بی‌تاثیر نیست و اروپایی‌ها نمی‌خواهند شرایط را حادتر بکنند. حدس و گمان من این است که اروپا نمی‌خواهد کاری کند امنیت اروپا بیشتر در معرض خطر قرار بگیرد لذا امیدوار هستم اروپایی‌ها در یک فاصله نه‌چندان دور، اقداماتی را شروع ‌کنند که نشان از پایبندی به تعهدات‌شان باشد.
سایر اخبار این روزنامه