روزنامه ایران
1397/11/11
دستاوردها چالش‌ها و قضاوت‌ها
سیدضیا هاشمی
مدیرعامل ایرنا
در آستانه ورود به دهه مبارک فجر در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، شایسته است با رویکردی منصفانه و کارشناسانه به تحلیل دستاوردها و چالش‌های چهار دهه قبل پرداخته شود تا قضاوت‌های گوناگون در بستری سازنده به طرح و نقد گذاشته شوند.
بدون شک هرگونه قضاوت یک‌بُعدی که چالش‌ها را نادیده گیرد یا برعکس همراه با غفلت از دستاوردها باشد، نمی‌تواند نزد افکار و وجدان عمومی پایدار و ماندگار شود. بنابراین در شرایط فعلی که رسانه‌های متنوع نظرگاه‌های متفاوت و متعارض را بازتاب داده و از منظرهای گوناگون به بررسی این مباحث می‌پردازند، تحلیلی می‌تواند ارتباط بهتری با مخاطبان آگاه و منصف برقرار کند که با رویکردی جامع به این مسأله بپردازد. این تحلیل جامع لاجرم باید هم چالش‌ها، مشکلات و مطالبات عمومی را مد‌نظر قرار دهد و هم به مشکلات و پیچیدگی‌های مسیر عنایت داشته باشد و هم نهایتاً توفیقات و نتایج حاصل از سیاستگذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌های رسمی و مردمی را در این دوره نسبتاً طولانی مورد توجه قرار دهد.
از سوی دیگر مهم‌ترین مبنای قضاوت در این حوزه، آرمان‌ها و شعارهایی است که در بدو امر و در ابتدای راه مبنای حرکت انقلاب قرار گرفته‌اند. بر این اساس امروز در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی می‌توان چهار اصل استقلال، آزادی، جمهوریت و اسلامیت را به عنوان مبانی این تحلیل قرار داد.
1- استقلال: در تحلیل شرایط کلان کشور، کمتر کسی است که استقلال جمهوری اسلامی ایران در مقابل قدرت‌ها و دولت‌های خارجی را مورد تردید قرار دهد. بی‌گمان اقتدار ملی که حامی و حافظ استقلال کشور است یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است که با مقایسه فرآیندهای کلان تصمیم‌گیری در حاکمیت کشور و در قیاس با 40 سال پیش و نحوه تعامل آن با قدرت‌های جهانی به وضوح قابل مشاهده و تحلیل است. البته در‌مورد سایر ابعاد استقلال از جمله استقلال فرهنگی، اقتصادی، علمی، رسانه‌ای و... نیز می‌توان بحث کرد و بر‌اساس شاخص‌های گوناگون به تحلیل و قضاوت پرداخت.
2- آزادی: شاخص‌هایی همچون تنوع رسانه‌ای موجود، مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان و شورای اسلامی شهر و روستا و... شاخص‌هایی از رشد و توسعه آزادی در کشور در طول چهار دهه گذشته است. در عین حال نقدها و مطالباتی که در عرصه سیاسی، فرهنگی، رسانه‌ای و اجتماعی، مطرح میشود می‌تواند در تحلیل میزان تحقق این آرمان انقلاب، در چارچوب اصول و ارزش‌های انقلابی مد‌نظر قرارگرفته و مبنای گفت‌و‌گوی انتقادی در جامعه در عرصه‌های علمی، فکری و رسانه‌ای باشد.
3- جمهوریت: مردم‌سالاری و جمهوریت در سامان سیاسی ایران ناظر به نقش‌آفرینی ایرانیان در اتخاذ تصمیمات سرنوشت‌سازی است که مسیر و چشم‌انداز آینده کشور را ترسیم می‌کند. چنانچه از این جهت شرایط، قوانین و ساختار سیاسی کشور با 40 سال پیش مقایسه شود، مشاهده تحولات اساسی و گسترده قابل انکار نیست، اگرچه انطباق این میزان تحول با آرمان‌ها و آرزوهای مردم انقلابی و تحلیل روند آتی و مسیر تحقق این آرمان متعالی قابل بحث و بررسی است.
4- اسلامیت: چهارمین رکنی که در شعارهای انقلابیون سال 1357 به وفور مورد توجه بود، اسلامیت نظام مطلوب انقلاب یعنی جمهوری اسلامی بود. بر‌اساس این آرمان جمهوریتی مطلوب معرفی می‌شد که مبتنی بر ارکان دینی و در چارچوب احکام اسلامی پیاده شود. در مطالبات و شعارهای انقلاب، عدالت‌طلبی، کرامت انسان‌ها، حفظ حریم‌ها و تسهیل و تقویت احکام و هنجارهای دینی در عرصه اقتصادی، فرهنگی، رفتاری و... از یک‌سو و مبارزه با حریم‌شکنی، بی‌اخلاقی، دین‌ستیزی و تضعیف سنت‌ها و نمادهای دینی (مثل تاریخ هجری، نوع پوشش و سلوک فردی، توزیع و تبلیغ محصولات حرام مثل مشروبات الکلی و...) مورد توجه و تأکید مردم انقلابی قرار داشت. بنابراین تا ارزیابی میزان تحقق این مطالبات (که بدون شک در دهه‌های پس از پیروزی انقلاب تا حدی تحقق یافته‌اند) می‌توان به قضاوت درباره چهارمین آرمان عمومی انقلابیون (که جامع‌ترین و مهم‌ترین آن هم بوده است) پرداخت.
طبعاً در این قضاوت‌ها، نوع برداشت از این آرمان‌ها و نحوه تعریف آنها، همچنین پیشینه اجتماعی و مبانی فکری افراد و گروه‌ها موجب تنوع و تفاوت در تحلیل‌ها خواهد شد.
پس اگرچه نمی‌توان انتظار داشت که صرفاً یک گونه قضاوت درباره یک دوره بسیار مهم و پرفراز و نشیب تاریخی کشور و انقلاب اسلامی صورت گیرد، ولی باز کردن باب بحث در این محورها، فرصتی ایجاد می‌کند تا در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی فضای گفت‌و‌گوی فراگیر در خصوص دستاوردهای انقلاب - که شمار آن کم نیست - و عوامل و موانع توفیق آن شکل گیرد و زمینه برای تعامل سازنده احزاب و گروه‌ها و تضارب آرای مفید و راهگشا بین صاحبنظران و تحلیلگران که مقدمه‌ای برای تقویت همدلی، همزبانی و اعتماد اجتماعی خواهد بود، پدید آید. ان‌شاء‌الله
سایر اخبار این روزنامه
تجدید میثاق رهبر معظم انقلاب با آرمان‌های امام و شهدا
حسن حبیبی دولتمرد ارجمند
سلام به چهل سالگی
بزرگترین هنر امام اعتماد به مردم بود
دستاوردها چالش‌ها و قضاوت‌ها
داســــتان جــــــلد
دومین محموله کیک زرد به اصفهان رفت
ایران تهدید هسته‌ای نیست
هیچ خانواده سیل زده ای بدون اسکان نمانده است
بهره‌برداری از ۱۱۱۳ پروژه درتهران
حضور زنان در ورزشگاه یک نیاز اجتماعی است
ترویج بدبینی؛ بر سر شاخ نشستن و بن بریدن
