سازوكارمالي اروپا درايستگاه آخر

آرمان- حمید شجاعی: خروج آمریکا از برجام شرایطی را فراهم آورد که اروپایی‌ها بتوانند از سایه آمریکا بیرون بیایند و در جایگاهی مستقل‌تر به ادامه برجام با ایران بیندیشند. لذا با کناره‌گیری آمریکا سازوکار مالی اروپایی را برای تسهیل تجارت و خرید نفت با ایران مطرح کردند تا از سویی ایران را به ماندن در برجام ترغیب کنند و از طرف دیگر به آمریکا نیز نشان دهند که می‌توانند به طور مستقل یک توافق بین‌المللی را پیش ببرند. در این راستا گرچه در اجرای سازوکار مالی اروپایی‌ها چند ماهی تاخیر افتاد، اما آن‌گونه که خبر می‌رسد اروپایی‌‌ها تقریبا به جمع‌بندی مشترکی رسیده‌اند و آنطور که مشخص است قرار است به زودی این سازوکار اجرایی شود. سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه در این باره می‌گوید: «همه کشورهای اروپایی امیدوارند که این‌ سازوکار تشکیل شود و قرار است سه کشور اروپایی سهام‌دار آن باشند و طی یکی دو روز آینده اعلام شود، مگر کسانی که نمی‌خواهند این مکانیزم شکل بگیرد مانع کار شوند.» باید دید اجرایی شدن این سازوکار چه تاثیری بر شرایط اقتصادی ایران خواهد گذاشت.
  اختلاف اروپایی‌ها
پس از ماه‌ها انتظار بالاخره قرار است که در زمینه تسهیل روابط تجاری ایران با اروپا و فروش نفت ایران سازوکار جدید اروپایی‌ها تحت عنوان SPV راه‌اندازی شود. گرچه پیش از این و در هفته گذشته مقامات اروپایی از جمله فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ایان لودریان وزیر امورخارجه فرانسه و هایکو ماس وزیر خارجه آلمان ازآغاز به کار این سازوکار اقتصادی از دوشنبه خبر داده بودند، اما این روند طبق پیش‌بینی‌های لازم پیش نرفت. گویا در نشست دوشنبه اتحادیه اروپا با موضوع تجارت با ایران اختلافاتی میان اسپانیا و ایتالیا در بیانیه جمع‌بندی رخ داده و همه چیز به جلسه بعدی موکول شده است. البته نمایندگان 3کشور اروپایی این تضمین را داده‌اند که سازوکار مالی و تجاری آنها از چند روز آینده آغاز به کار کند، اما اینکه اروپایی‌ها بر سر مساله تجارت با ایران از اجماع برخوردار باشند نکته‌ای است که در هاله‌ای از ابهام قراردارد. پیش از این منابع خبری مدعی شده بودند شورای اروپا قرار بوده 8بهمن‌ماه همزمان با اعلام ثبت ‌سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا برای تجارت با ایران، جمع‌بندی این شورا درباره مسائل مرتبط با ایران را هم اعلام کند. لذا اروپایی‌ها در ارتباط با ایران بجز برجام و سازوکار مالی مسائل دیگری را نیز در نظر گرفته‌اند که به قرائت آنها موجبات نگرانی اروپا را فراهم آورده است. آنچه از منابع خبری بر می‌آید اینکه اختلاف میان ایتالیا و اسپانیا در خصوص یمن بوده و ایتالیا به جهت حضور در مذاکره 4کشور اروپایی با ایران بر سر یمن خواستار اشاره به این مذاکرات در بیانیه پایانی بوده، اما اسپانیا به جهت عدم حضور در این مذاکرات از آن حمایت نمی‌کند. البته آنطور که خبرنگار وال استریت ژورنال روایت می‌کند نگرانی اروپایی‌ها چیزی بیش از اشاره به مذاکراتی کم اهمیت است. قدر مسلم اینکه SPV سازوکاری انگلیسی، فرانسوی و آلمانی است که تحت حمایت اتحادیه اروپا است، اما جمع‌بندی اتحادیه اروپا با شورای اروپا متفاوت است. از این جهت است که آشفتگی یا سردرگمی‌هایی پیرامون اجرای این سازوکار در اروپا پدید آمده است.
 آغاز به کار S P V


معاون سیاسی وزیر امورخارجه پس از دیدار با یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار داشت: 8 ماه مذاکرات با سه کشور اروپایی زمان زیادی است که برای تشکیل ‌سازوکار ویژه مالی صرف شده است. ایسنا نوشت، سیدعباس عراقچی گفت: همه کشورهای اروپایی امیدوارند که این‌سازوکار تشکیل شود و قرار است سه کشور اروپایی سهام‌دار آن باشند و طی یکی دو روز آینده اعلام شود، مگر کسانی که نمی‌خواهند این مکانیزم شکل بگیرد مانع کار شوند. وی افزود: در دیدار با آقای آمانو توضیح دادم که برجام در شرایطی است که منافع ایران در این توافق دچار صدمات اساسی شده و این مساله خوب نیست. چرا که حتماً تعهدات هسته‌ای با تعهدات مرتبط با رفع تحریم‌ها بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند. معاون وزیر امورخارجه تصریح کرد: طرف مقابل باید تعهدات خود را به نحوی انجام دهد که ایران منافعش حفظ شود تا ما هم به همکاری خود ادامه دهیم.
 پوشش مبادلات کالاهای انسانی
 وزیر امور خارجه آلمان روز گذشته اظهار داشت: فرانسه، آلمان و انگلستان در آستانه راه‌اندازی کانال ویژه مالی برای تسهیل تجارت با ایران هستند. فارس نوشت؛ هایکو ماس گفت: آلمان در ماه‌های گذشته با انگلیس و فرانسه و سایر شریکان اتحادیه اروپا برای تشکیل این‌سازوکار ویژه مالی همکاری کرده است. وی افزود: «هدف ما ضمانت این است که تجارت تحریم‌نشده توسط آمریکا را می‌توان حفظ کرد و ابزار مناسبی برای انجام پرداخت‌های بین‌المللی وجود خواهد داشت.» وی گفته که این ساختار قرار است در ابتدا مبادلات کالاهای انسانی را پوشش دهد. از طرف دیگر یک دیپلمات ارشد فرانسوی نیز اذعان داشته: «کانال مبادله ویژه مهم است اما آنچه برای ایرانی‌ها مهم‌تر است نفت و ضمانت صادرات آن در درازمدت است.» وی افزود:«هیچ‌کدام از اقداماتی که ما قصد داریم از آنها استفاده کنیم معجزه نمی‌کنند، اما کاری که در تلاشیم انجام دهیم، مجموعه‌ای ازاقدامات هستند تا ایران را متقاعد کنیم به تعهداتشان در توافق هسته‌ای پایبند بمانند».