آغاز پروژه سوریه سازی ونزوئلا

نبی شریفی-پیشنهادهایی که ریچارد هاس، رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی پس از آن که خوآن گوایدو رئیس مجلس ونزوئلا خود را رئیس جمهور موقت معرفی کرد، یکی پس از دیگری در حال عملیاتی شدن است. پیشنهادهایی که می رود تا ونزوئلا را به سوریه ای دیگر تبدیل کند. در سوریه اعتراض بخشی از جامعه پای آمریکا را به این کشور باز کرد. کاخ سفید ابتدا به حمایت سیاسی و پس از آن به حمایت نظامی از معترضان سوری متوسل شد. دیروز نیز، جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا در نشست خبری کاخ سفید اعلام کرد که شرکت نفت و گاز ونزوئلا موسوم به «پترولئوس دی ونزوئلا» (PDVSA) در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته و منابع و درآمدهای این شرکت در آمریکا نیز مسدود خواهد شد. استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز اعلام کرد، شرکت «سیتکو»، زیرمجموعه شرکت نفت دولتی ونزوئلا که مجموعه‌ای از پمپ ‌بنزین‌های زنجیره‌ای را در تملک دارد، به فعالیت خود ادامه می‌‌دهد اما درآمدهایش به یک حساب مسدود شده واریز می‌شود. به گفته بولتون، با این تحریم‌ها ۷ میلیارد دلار از دارایی‌های شرکت نفت و گاز ونزوئلا مسدود می‌شود و طی امسال نیز به ۱۱ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود دست نخواهد یافت. این اقدام در حالی انجام شده که بیش از ۴۰ درصد از نفت ونزوئلا به ایالات متحده صادر می‌شود. درآمدهای نفتی به‌رغم تنگناهای مالی که دولت این کشور را در بر گرفته، همچنان اصلی‌ترین (بیش از 90 درصد) منبع مالی ونزوئلا به شمار می‌آید. هدف تحریم ها این است که منابع مالی شرکت سیتکو و شرکت نفت و گاز ونزوئلا (PDVSA)  در اختیار رهبر اپوزیسیون قرار گیرد با این امید که ارتش از حمایت مادورو دست بردارد. اکنون کنترل شرکت نفت و گاز ونزوئلا را نظامیان به عهده دارند. جان بولتون می گوید که ارزیابی حاکی از آن است که مقام های ارتش ونزوئلا از وضعیت وخیم اقتصادی آگاهند و به دنبال راهی برای حمایت از دولت مجلس ملی هستند. این در حالی است که رویترز می‌گوید، فرماندهان ارتش ونزوئلا تاکنون در کنار نیکلاس مادورو ایستاده اند و نشانه‌ای از شکاف در بین آن ها تاکنون رویت نشده است. رویکردی که هر لحظه تغییر در آن محتمل است. نبرد مسکو-واشنگتن از دمشق تا کاراکاس در ونزوئلا فعلا «آتش»، آتش خشم معترضان یا خرابکاری آن ها در خیابان های پایتخت است و «دود» چیزی جز حاصل گازهای اشک آور پلیس ضد شورش نیست. اما در حرف یا روی کاغذ (از جمله کاغذ یادداشت بولتون) این کشور می رود به زمین جنگ مسکو-واشنگتن تبدیل شود. جنگی که پیش از این در زمین سوریه ادامه داشت.  یک روز پس از این که ارتش ونزوئلا بهره‌برداری از تجهیزات نظامی مدرن روسی از جمله پدافند ضدهوایی و تانک‌های پیشرفته دو منظوره آبی و خاکی را به نمایش گذاشت، جان بولتون از نوشته جنجالی خود رو نمایی کرد. کاغذی مشکوک و رو به سمت دوربین عکاسان خبری که روی آن نوشته شده بود: پنج هزار سرباز آمریکایی به کلمبیا (همسایه غربی ونزوئلا) اعزام می شوند. «سامانتا وینوگراد» تحلیل گر سی ان ان معتقد است که انتشار تصویر این یادداشت اقدامی سهوی نبوده است. او خطاب به بولتون نوشت که «شما هرگز به عنوان مشاور امنیت ملی، اطلاعات طبقه بندی شده را در معرض تریبون خبری نمی برید چرا که در این صورت نقض فاحش مسائل امنیتی صورت خواهد گرفت.» پس از انتشار تصویر دست نوشته بولتون، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت: «جالب است که شعارهای مداخله نکردن در امور داخلی دیگر کشورها و افزایش امنیت سایبری در انتخابات کشورها که غرب از آن دم می زند درباره ونزوئلا به کار برده نمی شود.» همزمان سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز اعلام کرد که کشورش برای حمایت از نیکلاس مادورو هر اقدامی را که لازم باشد، انجام خواهد داد. «از ونزوئلا دست بردار!» دیروز هنگامی که خبر تحریم های جدید اعلام شد، نیکلاس مادورو در یک نطق تلویزیونی، تحریم نفتی ونزوئلا را «اقدام تبهکارانه» آمریکا برای «غارت منابع ملی» این کشور خواند و اعلام کرد که به مراجع بین‌المللی شکایت می کند. او گفت که «به رئیس شرکت (PDVSA) دستورات کاملاً مشخصی دادم که برای طرح شکایت در محاکم سیاسی و حقوقی بین‌المللی اقدام لازم را برای حفاظت از دارایی‌ها و منابع مالی ونزوئلا انجام دهد.» مادورو سپس رئیس جمهوری آمریکا را به زبان انگلیسی شکسته‌ای مستقیم خطاب قرار داد و گفت: «از ونزوئلا دست بردار!» این سخنان در حالی است که امروز تظاهرات گسترده ای با فراخوان گوایدو، رهبر مخالفان و رئیس جمهور خودخوانده دولت موقت انجام خواهد شد. تظاهراتی که معلوم نیست چند تن در آن قربانی شوند.  سخنگوی حقوق بشر سازمان ملل می گوید تاکنون در جریان درگیری‌های ونزوئلا ۲۶ نفر به ضرب گلوله نیروهای دولتی، 5 تن در پی یورش به منازل مسکونی و 11 نفر در جریان غارت جان خود را از دست داده‌اند. حال آن که، به گزارش رویترز بیش از ۸۵۰ نفر نیز در فاصله روزهای ۲۱ تا ۲۶ ژانویه در ونزوئلا بازداشت شده‌اند. بحران ونزوئلا طبق نقشه واشنگتن در حال تبدیل شدن به جنگی بزرگ است. ریچارد هاس، رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی پیشتر گفته بود: دولت آمریکا خوب است که دولت مادورو را غیرمشروع بداند و از مخالفان حمایت کند. دولت آمریکا باید به ‌دنبال راه‌هایی برای قطع واردات نفت و صادرات محصولات پتروشیمی [فراوری‌شده] باشد. واشنگتن همچنین باید تصریح کند که پس از تغییر حکومت، کمک‌هایش [به ونزوئلا] سرازیر می‌شود تا ارتش را برای روی برگرداندن از مادورو تشویق کند. همچنین، مهم است که دولت ترامپ همسایگان [ونزوئلا] را در خط مقدم [مخالفت با مادورو] حفظ کند و بحران ونزوئلا را به تقابل ایالات متحده ــ مادورو  تبدیل نکند. بهترین گزینه تأکید بر دیپلماسی عمومی و خصوصی و ابزارهای اقتصادی است.