در نشست خبری سی‌وششمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران مطرح شد جایزه نقدی به جای سکه طلا

فاطمه امین‌الرعایا
نشست خبری سی‌و‌ششمین دوره جایزه «کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» و بیست‌و‌ششمین دوره «جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» دیروز با حضور نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل خانه کتاب؛ حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد، دبیر علمی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و احمدعلی حیدری، دبیر علمی جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در خانه کتاب برگزار شد.
در ابتدای این نشست، نیکنام حسینی‌پور، مدیر عامل خانه کتاب گفت: جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به ایستگاه سی‌و‌ششم خود رسیده و در طی این 36 سال فراز و فرود زیادی را پشت سر گذاشته است. جایزه کتاب سال به عنوان یک برند در منطقه و جهان مطرح شده است و تعداد زیادی از نویسندگان خارج از کشور، به‌خصوص در منطقه خاورمیانه، مشتاق هستند تا جایزه جهانی کتاب سال و جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را دریافت کنند.
14 اثر برگزیده و 41 اثر شایسته تقدیر


مدیرعامل خانه کتاب درباره چگونگی داوری این جایزه در دوره سی‌وششم گفت: فراخوانی از فروردین امسال آغاز شد و تا مهر ادامه پیدا کرد. بیش از 6 هزار اثر به دبیرخانه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران ارسال شد. از آبان ماه فرآیند داوری آثار آغاز شد و در چند مرحله، ۵۸۰ داور بیش از ۸۰ هزار ساعت نفر مسیر داوری کتاب‌ها را طی کردند و سعی کردند کتاب‌هایی به مراحل نهایی برسد که امتیاز‌های لازم را کسب کرده باشد. دبیرخانه کتاب سال به عنوان مرجع داوری بسیاری از جایزه‌های شناخته‌شده است. دبیرخانه کتاب سال در این سال‌ها زایش‌هایی داشته است. ‌کتاب‌های سال استانی از این دست هستند. تا به حال هفت استان کتاب سال استانی برگزار می‌کنند. در حوزه جایزه جهانی کتاب سال نیز همین فرآیند داوری طی شده است و بیش از 100 داور آثاری را که درباره مطالعات اسلامی و ایرانی بوده مورد ارزیابی قرار داده‌اند.
حسینی‌پور در ادامه با بیان نام برخی از نامزدها در بخش نقد ادبی و تاریخ گفت: در مسیر داوری، ۱۴ اثر به‌عنوان برگزیده و ۴۱ اثر به‌عنوان شایسته تقدیر در روز ۱۶ بهمن‌ ماه معرفی می‌شوند. همچنین افراد برگزیده از کشورهای آمریکا، آلمان، استرالیا، ایرلند، ترکیه، فرانسه و لبنان که اثر در حوزه مطالعات اسلامی و ایرانی داشته‌اند، در این روز تقدیر می‌شوند. امیدوارم سال آینده بتوانیم از ظرفیت‌های انجمن‌های علمی و صنفی در داوری جایزه کتاب سال در کنار داوران دیگر استفاده کنیم.
جای خالی رشد کیفی آثار
در بخش دیگر این نشست، حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد، دبیر علمی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با اشاره به تاریخ بزرگِ پس این جایزه، درباره برگزاری جشنواره‌ها در دوران بحران گفت: کشورها در بحرانی‌ترین روزگار خود نیز جایزه کتاب سال و جشنواره‌های خود را برگزار می‌کنند که نشان‌دهنده اهمیت فرهنگ، دانش و پژوهش برای آن‌ها است و این موضوع برای‌شان جایگاه ویژه‌ای دارد.
او افزود: امسال ۶۴۱۳ عنوان کتاب به دبیرخانه این جایزه رسید که ۷۲ گروه در ۱۰ موضوع اصلی کلیات، فلسفه و روانشناسی، دین، علوم اجتماعی، علوم کاربردی، زبان، علوم خالص، هنر، ادبیات و تاریخ و جغرافیا آن‌ها را بررسی کردند. از میان این آثار، ۷۲۲ اثر به مرحله نهایی راه پیدا کردند.
دبیر علمی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران درباره کیفیت کتاب‌ها افزود: امسال هم مثل سال‌های دیگر در فضای کمی رشد داشته‌ایم اما در فضای کیفی رشد قابل توجهی نداشتیم. بسیاری از رشته‌ها از ضعف درون‌مایه و محتوا رنج می‌برند.
احمدعلی حیدری، دبیر علمی جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران‌ نیز در بخش بعدی گفت: ما کتاب‌های این حوزه را ازطریق مراجع مختلف جمع‌آوری کردیم. امسال حدود دو هزار عنوان کتاب مورد بررسی قرار گرفت که تعدادی از آن‌ها از طریق نمایندگی‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و نمایشگاه‌های متعدد خریداری شده بود. از میان این آثار حدود ۲0۰ اثر به مرحله نهایی راه یافتند. درنهایت ۱۰ اثر به عنوان آثار برگزیده جایزه جهانی کتاب سال انتخاب شدند.
نیکنام حسینی‌پور با ارائه آماری از برگزیدگان دوره‌های مختلف جایزه کتاب سال در ادامه این نشست گفت: طی ۳۶ سال گذشته، جایزه کتاب سال ۶۳۱ برگزیده و ۹۳۰ شایسته تقدیر داشته است که از این ۶۳۱ نفر که برگزیده جایزه کتاب سال بودند، ۱۱۰ نفر که افراد شاخصی هستند درگذشته‌اند.
او با اشاره به ضعف مستند‌سازی فعالیت‌‌های مختلف، درباره مستند کردن جایزه کتاب سال گفت: مسئله دیگری که وجود دارد مستندسازی فعالیت‌های جایزه کتاب سال است. ما در این حوزه بسیار ضعیف هستیم و به همین دلیل از اول سال به همکاران در بخش جشنواره تاکید کردیم که امسال این موضوع بررسی شود و کتابی تحت عنوان دایره‌المعارف یا آینه دوران که شامل مستندسازی همه ۳۶ دوره کتاب سال است و برگزیده‌ها، شایستگان تقدیر و داوران را دربرمی‌گیرد در کنار کتاب «سی‌و‌ششمن دوره کتاب سال جمهوری اسلامی» رونمایی خواهد شد.
در تامین بودجه برای خرید کتاب مشکلی نداشتیم
مدیرعامل خانه کتاب درباره چگونگی تامین بودجه خرید کتاب‌های «جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی» گفت: این بودجه از منابع خانه کتاب تامین می‌شود. امسال حدود صد میلیون تومان کتاب ازطریق خانه کتاب خریداری شده که بخشی از آن در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و بخشی از نمایشگاه‌های خارج از کشور تهیه شده است. این کتاب‌ها در ساختمان شماره ۲ خانه کتاب نگهداری می‌شود. طی صحبت‌هایی که با شهرداری داشتیم قرار شد کتابخانه‌ای ایجاد کنیم تا کتاب‌های این بخش در دسترس محققان قرار بگیرد.
حیدری نیز در همین‌باره گفت: بخشی از این آثار از نمایشگاه بین‌المللی تهران و بخشی از نمایشگاه بین‌المللی فرانکفورت تهیه شده است. خوشبختانه به لحاظ بودجه در این قلمرو دچار هیچ محدودیت خاصی نشده‌ایم. نیکنام حسینی‌پور در ادامه درباره کمبود کرسی‌های ایران‌شناسی در خارج از کشور گفت: ما در حوزه ایران‌شناسی و کرسی‌های ایران‌شناسی که در خارج از کشور داریم، دچار فقر می‌شویم. ایران‌شناسان بسیاری در این سال‌ها فوت شده‌اند که جایگزینی برای‌شان تعریف نمی‌شود. وزارت خارجه و نهادهایی که در خارج از کشور فعالیت می‌کنند، مثل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بنیاد سعدی و‌... باید این کرسی‌های ایران‌شناسی را در دانشگاه‌ها تقویت و حفظ کنند. ما اگر این کرسی‌ها را از دست بدهیم کشورهای دیگر کرسی‌های جدیدی ایجاد می‌کنند و ما در آینده دچار فقر علمی خواهیم شد.
مدیر‌عامل خانه کتاب از تسهیلات ویژه‌ای که در کنار مبلغ مالی جایزه کتاب سال در اختیار برگزیده‌های این جایزه قرار می‌گیرند، خبر داد و گفت: مثلاً اولویت برای حضور در نمایشگاه‌های خارجی با این نویسنده‌ها است. همچنین کتاب‌های آن‌ها توسط نهادهای مختلف خریداری می‌شود. به دنبال این هستیم که با بنیاد ملی نخبگان همکاری‌هایی در راستای مزیت‌سازی جشنواره نیز صورت بگیرد. مزیت‌سازی ارزش بیشتری از خود جایزه خواهد داشت.
جایزه کتاب سال نقدی است
حسینی‌پور همچنین درباره میزان جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی اظهار کرد: ما در شرایط اقتصادی بدی هستیم بنابراین تصمیم گرفتیم جایزه کتاب سال را از سکه به سمت نقدی شدن ببریم. روز ۱۶ بهمن‌ ماه رقمی که در کارگروه مصوب کرده‌ایم را اعلام خواهیم کرد. با‌توجه به اینکه ما در کشورمان با نوسان قیمت سکه مواجه هستیم و هر‌ساله نیز این نوسان وجود دارد، به نظر می‌رسد باید به سمت نقدی شدن پیش برویم. اصلاحاتی در آیین‌نامه کتاب سال انجام داده‌ایم که مبلغ جایزه به صورت نقدی مصوب شود.
در پایان این نشست از پوستر سی‌و‌ششمین دوره «جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» رونمایی شد.
سایر اخبار این روزنامه