روزنامه ابتکار
1397/11/10
« ابتکار» تحولات مذاکره شش روزه میان آمریکا و طالبان در قطر را بررسی می‌کند استخوان طالبان در گلوی کابل
محمدرضا ستاریطالبان همچنان بر سر مذاکره با دولت کابل مقاومتی سخت از خود نشان داده و همواره اعلام کرده که دولت‌های پس از اشغال نظامی توسط آمریکا دست نشانده بیگانگان بوده و مشروعیت لازم برای اعمال حکمرانی را ندارند؛ امری که به گفته کارشناسان علاوه بر نوعی راهبرد برای اخذ امتیازات بیشتر در فرآیند مذاکرات، می‌تواند به نوعی پافشاری بر روی مواضع سابق و آرزوی بازگشت این گروه به تشکیل حکومت دلخواه خود تلقی شود.
پس از گفت و گوهای آمریکا با نمایندگان طالبان در امارات و اینکه اعلام شد دو طرف بر سر یک آتش‌بس و نیز روند سیاسی ادغام این گروه در دولت آینده افغانستان مذاکراتی را صورت داده‌اند؛ در جریان گفت و گوهای شش روزه اخیر میان واشنگتن و طالبان در قطر اعلام شد که دو طرف بر سر پیش‌نویس توافقنامه‌ای مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و نیز آغاز فرآیند گفت و گوهای سیاسی میان کابل و طالبان به توافق رسیده‌اند. در همین راستا هر چند بعد از این مذاکرات ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان اعلام کرد که توافقی مبنی بر آغاز گفت و گو با کابل صورت نگرفته، اما زلمای خلیل‌زاد نماینده ویژه آمریکا در این مذاکرات اعلام کرده که دو طرف در خصوص چارچوب کلی صلح به توافق رسیده‌اند که این چارچوب بر پایه برنامه خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، مبارزه با گروه‌های تروریستی و نیز برقراری آتش‌بس در خاک افغانستان بوده است. در همین راستا، ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو نیز با بیان اینکه گزارشی از خلیل‌زاد در مورد روند صلح افغانستان دریافت کرده است، فضای مذاکرات را مثبت قلمداد و از آن حمایت کرده است. هر چند بنا به گفته دبیرکل ناتو هنوز برای صحبت از خروج نیروهای ناتو از افغانستان زود است، اما پاتریک شاناهان سرپرست وزارت دفاع آمریکا که میزبان استولتنبرگ در واشنگتن بوده است تصریح کرده که هنوز ماموریتی به پنتاگون برای خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان داده نشده، اما ایده ایالات متحده برای این کشور دلگرم کننده است.
تغییر مواضع آمریکا در طول یکسال
تمامی این اظهارنظرها در حالی مطرح میشود که ترامپ حدود دو ماه قبل در تصمیمی ناگهانی اعلام کرد که قصد دارد نیمی از نیروهای ایالات متحده را از افغانستان و تمامی نیروهای این کشور را از سوریه خارج کند، امری که در خصوص افغانستان با استقبال و در مورد سوریه با ابراز نگرانی از سوی متحدان واشنگتن مواجه شده است!
این در حالی است که آمریکا تابستان سال قبل با تدوین استراتژی خود در قبال افغانستان تصریح کرده بود که طبق استراتژی جدید واشنگتن، ایالات متحده نظامیان خود را از افغانستان خارج نخواهد کرد. همچنین در این استراتژی آمده است که آمریکا قصد دارد علاوه بر تقویت نیروهای امنیتی افغاستان در روند حکمرانی این کشور دخالت نکند و با تضعیف جایگاه پاکستان، نقش بیشتری را به هند برای توسعه اقتصادی افغانستان در نظر بگیرد. در همین راستا پس از یک سال شاهد چرخش ملموس آمریکا در قبال افغانستان هستیم به طوریکه در طول سال گذشته میلادی آمریکایی‌ها بارها با نمایندگان طالبان دیدار کرده و طی آخرین دور مذاکرات شش روزه خود در قطر نماینده این کشور ضمن ابراز رضایت از روند گفت و گوها، تمام هدف خود را برقراری ارتباط میان دولت و طالبان اعلام کرده است. این در حالی است که اشرف غنی رئیس‌جمهوری افغانستان پس از دیدارش با زلمای خلیل‌زاد از گروه طالبان خواسته مذاکرات جدی خود با کابل را آغاز کنند تا هر چه زودتر از بروز حوادثی جدی در آینده جلوگیری شود. غنی در بیانیه خود تصریح کرده که از روندهای منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال افغانستان مطلع بوده و تهدیدات احتمالی پس از صلح را نیز می‌داند. او همچنین نسبت به بروز شرایطی مشابه دولت نجیب‌الله در اوایل دهه 70 شمسی هشدار داده و تاکید کرد که همه می‌دانیم نجیب‌الله چگونه فریب خورد. سازمان ملل به او وعده صلح داده بود اما در نهایت وضعیت به فاجعه ختم شد.
طالبان چه می‌خواهد؟
شرایط کنونی افغانستان و روند مذاکرات صلحی که با تغییر رویکرد آمریکا نسبت به طالبان آغاز شده در شرایطی است که این کشور اکنون علاوه بر چالش امنیتی، با معضل سیاسی نیز روبهروست و به گفته تحلیل‌گران انتخابات تیرماه سال آینده ممکن است به گسل‌های عمیق‌تری در روند سیاسی این کشور منجر شود. چرا که اکنون چهار جریان مختلف داعیه دار تغییرات اساسی سیاست و حکمرانی در افغانستان هستند و همچنان پس از برگزاری انتخابات پارلمانی وضعیت مجلس افغانستان مشخص نیست.
از سوی دیگر با آغاز فرآیند صلح با طالبان و به رسمیت شناختن این گروه و تقویت احتمال حضور و بازگشت آن در ساختار قدرت افغانستان، مشخص نیست که آیا مشی سابق توسط طالبان پیگیری خواهد شد و اینکه آیا آنها همچنان به دنبال تشکیل امارت اسلامی سابق هستند یا اینکه طی توافقات خود با بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قصد دارند وارد فاز دیگری از فعالیت‌های سیاسی شوند؟ اگر مواضع طالبان به مانند سابق رقم بخورد، با وجود تکثیر گروه‌های افراط‌گرا مانند داعش در افغانستان و نیز تقابل آن با دولت، احتمال افزایش تنش‌ها در آینده زیاد است. همچنین اگر طالبان قصد داشته باشد که تغییر روند داده و به گونه‌ای جدید وارد فاز سیاسی شود، هنوز مشخص نیست که حمایت‌های گروه‌های طرفدار خود را چگونه حفظ کرده و در مناطق تحت کنترل این گروه به چه صورتی می‌تواند مشروعیت خود میان طیف‌های حامی را حفظ کند.
نکته آخر هم اینکه همچنان طالبان بر سر مذاکره با دولت کابل مقاومتی سخت از خود نشان داده و همواره اعلام می‌کند که دولت‌های پس از اشغال نظامی توسط آمریکا دست نشانده بیگانگان بوده و مشروعیت لازم برای اعمال حکمرانی را ندارند؛ امری که به گفته کارشناسان علاوه بر نوعی راهبرد برای اخذ امتیازات بیشتر در فرآیند مذاکرات، می‌تواند به نوعی پافشاری بر روی مواضع سابق و آرزوی بازگشت این گروه برای تشکیل حکومت دلخواه خود تعبیر شود.
سایر اخبار این روزنامه
اگر زمین گرم میشود، پس چرا هوا سردتر شده؟
«زمستان سرد» در زمین گرم
محمدرضا ستاری
چالش‌های SPV برای عبور از سد تحریم‌ها
« ابتکار» تحولات مذاکره شش روزه میان آمریکا و طالبان در قطر را بررسی می‌کند
استخوان طالبان در گلوی کابل
«ابتکار» از به خطرافتادن سلامت غذایی مردم گزارش می دهد
امنیت‌غذایی و هشدارهای بی‌نتیجه
ماجرای پیام‌های بازرگانی تلویزیون چیست؟
افزایش ۶۰۰ درصدی هزینه تبلیغات
در نشست خبری سی‌وششمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران مطرح شد
جایزه نقدی به جای سکه طلا
دادستان تهران مطرح کرد
حصر فعلاً برقرار است
صبح دیروز و براثر عارضه قلبی، دبیر کل حزب موتلفه اسلامی درگذشت
خداحافظی با مرد آرام موتلفه
معاون اول رئیس‌جمهوری:
پیام حضور هیئت ایرانی، پایان جنگ در سوریه است
نظم بازاهای داخلی از بین رفته است
آشفتگی در بازار کالاهای اساسی
خرازی:
به‌رغم وعده اروپا درمورد SPV ، باید به خودمان متکی باشیم
