دعوت اسد از ایران برای بازسازی سوریه




حالا زمان گشایش جبهه اقتصادی ایران در سوریه است. سفر اسحاق جهانگیری و هیأت همراه به دمشق و دیدار با بشار اسد رئیس جمهور، نخست وزیر، وزیر خارجه، امضای چندین سند همکاری و برگزاری همایش بازرگانی ایران و سوریه در این سفر، تنها یک نشانه از این فرآیند است.


با پایان یافتن جنگ داخلی هشت ساله سوریه که ایران با کمک‌های مستشاری، دیپلماتیک و اقتصادی از دولت قانونی این کشور حمایت کرده بود، حالا زمان بازسازی این کشور فرا رسیده است؛ بازسازی که قطعاً ایران می‌تواند و باید نقش تعیین کننده‌ای در آن داشته باشد. امضای 11 سند همکاری میان ایران و سوریه پس از برگزاری چهاردهمین نشست کمیسیون مشترک عالی دو کشور در این سفر، نشان می‌دهد که این مسیر برای تهران و دمشق هموارتر شده است. جهانگیری را در این سفر، طیف‌هایی از فعالان اقتصادی بخش خصوصی و اعضای اقتصادی دولت همچون رئیس کل بانک مرکزی، وزیر راه و شهرسازی و فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا همراهی کردند. علاوه بر امضای اسناد همکاری، امروز هم کلنگ ساخت نیروگاه 540 مگاواتی در «لاذقیه» به همت ایران به زمین زده می‌شود. همچنین اتاق مشترک بازرگانی دو کشور در دمشق آغاز به کار کرد و نمایشگاه دائمی محصولات ایرانی نیز در سوریه دایر خواهد شد.
دی ماه سال گذشته، در جریان سفر «عماد خمیس» نخست وزیر سوریه به ایران نیز علاوه بر امضای پنج قرارداد میان دو کشور، اعلام شد که دولت سوریه قرارداد واگذاری مدیریت یا سرمایه‌گذاری 5 هزار  هکتار زمین کشاورزی، یک معدن بزرگ فسفات، پروانه اپراتور تلفن همراه، هزار هکتار زمین برای مخازن نفت و طرح گاوداری به ایران را امضا کرده است.
این شواهد که در سفر اخیر جهانگیری به سوریه، تثبیت و تصویب شد، تأییدکننده این واقعیت است که فعالیت‌های اقتصادی، در ادامه حضور سیاسی و مستشاری در سوریه، به راه افتاده است و این همه، پاسخی به منتقدان سیاست خارجی ایران است که معتقد بودند نقش‌آفرینی ایران در سوریه، جز در زمینه سیاسی و دیپلماتیک، دستاورد دیگری برای ما ندارد. اما امروز، با برگزاری چهاردهمین نشست کمیسیون مشترک عالی دو کشور در دمشق، مشخص شده است که دستاوردهای اقتصادی ایران در این کشور نیز درحال شکل‌گیری است. اسناد امضا شده در دمشق میان مقام‌های ایرانی و سوری نیز مؤید این مسأله است؛ اسنادی مانند یادداشت تفاهم همکاری‌های ژئوماتیک در زمینه نقشه‌برداری، همکاری اجرایی در زمینه آموزش و پرورش، یادداشت تفاهم همکاری‌های مسکن و خدمات عمومی، یادداشت تفاهم همکاری‌های ریلی، یادداشت تفاهم در زمینه تشویق سرمایه‌گذاری مشترک، یادداشت تفاهم همکاری‌های نمایشگاهی و یادداشت تفاهم برنامه اجرایی همکاری‌های فرهنگی.
تأکید بشار اسد بر مشارکت ایران در بازسازی سوریه
جهانگیری در دومین روز سفرخود با بشار اسد رئیس جمهوری سوریه دیدار و گفت‌وگو کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی معاون اول رئیس جمهوری، جهانگیری با بیان اینکه جنگ در سوریه، جنگ علیه دولت و ملت سوریه نبود، بلکه جنگ علیه امنیت منطقه و محور مقاومت بود، اظهار کرد: البته با تدبیر و حکمت دولت و ملت سوریه و پشتیبانی و حمایت دوستان این کشور با شکست مواجه شد. وی نشست «آستانه» میان کشورهای مختلف و نیز همکاری تهران، آنکارا و مسکو را برای پایان منازعه در سوریه  راهگشا توصیف کرد و با اشاره به حضور هیأت بلندپایه ایرانی در دمشق، گفت: حضور این هیأت در مقطع زمانی کنونی حاوی این پیام است که جنگ سوریه رو به پایان است و زمان بازسازی این کشور فرا رسیده است.
معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه مذاکرات خوبی در چارچوب چهاردهمین کمیسیون مشترک دو کشور و نیز میان مقامات دو کشور در روز گذشته به منظور تسریع در اجرای توافقات گذشته انجام شد، برگزاری همایش میان تجار دو کشور با همت اتاق‌های بازرگانی را زمینه‌ساز حضور بیشتر بخش خصوصی ارزیابی کرد و خواستار همکاری بیشتر سه کشور ایران، عراق و سوریه در عرصه‌های مختلف اقتصادی نظیر همکاری‌های ریلی، انرژی و درمانی و فرهنگی شد.
رئیس جمهوری سوریه نیز در این دیدار گفت: پس از آزادسازی کامل سوریه، بازسازی این کشور مهم‌ترین اولویت دولت است و ما خواهان حضور و همکاری بیشتر شرکت‌های دولتی و خصوصی جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های مختلف هستیم. وی بر پیگیری توافق‌های قبلی فیمابین تأکید کرد و گفت: باید در این راستا اقدامات مؤثرتری انجام شود و حضور هیأت بلندپایه ایرانی و برگزاری نشست تجار می‌تواند ثمربخش باشد.
رئیس جمهوری سوریه با قدردانی از رهبر معظم انقلاب و دولت و ملت ایران از کشور سوریه در جریان مبارزه با تروریسم و مداخله خارجی، گفت: تشکر عمیق خود را از ملت ایران برای انجام کارهای مهم و حمایت همه‌جانبه از ملت مسلمان سوریه اعلام می‌کنم.
بشار اسد با تأکید بر اینکه دو کشور در شرایط سخت اقتصادی و تحریم‌های امریکا قرار دارند، گفت: ما کمک‌های دولت و ملت ایران در دوران سخت جنگ با تروریسم را هرگز فراموش نمی‌کنیم. سوریه خواهان همکاری متقابل با ایران برای توسعه اقتصادی است و از هیچ اقدامی در این زمینه دریغ نخواهد کرد.
علاقه ایران به مشارکت در بازسازی سوریه
در این سفر، نشست مشترک هیأت‌های عالی رتبه دو کشور به ریاست جهانگیری و عماد خمیس، نخست وزیر سوریه در کاخ نخست وزیری برگزار شد.
جهانگیری در این نشست، با بیان اینکه ایستادگی و مقاومت مردم سوریه در مقابله با تروریست‌ها به نتیجه رسیده است، تأکید کرد که ایران افتخار می‌کند در مبارزه با تروریسم پیشگام و پیشتاز بوده است و پیروزی مردم و دولت سوریه را پیروزی خود می‌داند. معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در دوران بازسازی سوریه نیز در کنار دولت و ملت این کشور خواهد بود، یکی از موضوعات مهم در این زمینه را نظام بانکی و ارتباط مستقیم کارگزاری بانک‌های دو کشور با سیستمی خارج از نظام سوئیفت دانست و گفت: در هیأت عالی‌رتبه ما رئیس کل بانک مرکزی نیز حضور دارد تا قبل از هر اقدامی مسائل بانکی را مرتفع  و زمینه را برای توسعه فعالیت بخش خصوصی با یکدیگر فراهم کنیم.
جهانگیری، ضمن اطمینان به فعالان اقتصادی که  دو دولت برای حل مسائل و انجام توافق‌ها اراده جدی دارند، از آمادگی ایران برای ساخت نیروگاه برق، بازسازی زیرساخت‌های حمل و نقل جاده‌ای و ریلی سوریه و آمادگی ایران برای همکاری‌های آموزشی و فنی در حوزه اکتشاف و بهره‌برداری از منابع نفت و گاز سوریه خبرداد.
نخست‌وزیر سوریه هم در این جلسه گفت: ما برای بازسازی سوریه طرح‌های بسیاری داریم و خواستار همکاری با کشورهای دوست برای پیشبرد این برنامه‌ها هستیم. عماد خمیس با بیان اینکه دمشق پذیرای شرکت‌های دولتی و خصوصی ایران برای بازسازی زیرساخت‌ها،‌ تأمین مسکن و انرژی است، افزود: براساس تأکید بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه اولویت اجرای طرح‌های بازسازی متعلق به شرکت‌های ایرانی است.
وی با اشاره به اینکه در زمینه تأمین و بازسازی صدها هزار واحد مسکونی،‌ توسعه بنادر، کشاورزی و تلفن همراه فرصت‌های بسیاری برای همکاری میان دو کشور وجود دارد،‌ گفت: تلاش خواهیم کرد  مشکلات شرکت‌های ایرانی را که در سال‌های گذشته در سوریه سرمایه‌گذاری کرده بودند برطرف کنیم و حقوق همه آنها را تأمین کنیم.
ایران در دوره بازسازی کنار دولت و ملت سوریه است
جهانگیری در مصاحبه مطبوعاتی مشترک با نخست‌وزیر سوریه، به توافقات توسعه همکاری‌های دو کشور اشاره کرد و آن را به این معنا دانست که ایران همان طور که در دوره مبارزه با تروریسم در کنار سوریه بود، در دوره بازسازی نیز در کنار دولت و ملت این کشور خواهد بود. وی پیش‌نیاز هر اقدام اقتصادی را همکاری بانکی دانست و گفت: رؤسای بانک مرکزی دو کشور امروز در اجلاس اعلام کردند که توافقات خوبی برای همکاری‌های بانکی میان دو کشور صورت گرفته است.
جهانگیری، اتصال ریلی خلیج فارس به مدیترانه از سوی ایران، عراق و سوریه نیز را از مهم‌ترین محورهای مطرح شده در اجلاس برشمرد.  نخست‌وزیر سوریه هم با اشاره به امضای موافقتنامه‌های مختلف میان دو کشور تصریح کرد: موافقتنامه همکاری‌های اقتصادی راهبردی بلندمدت میان دو کشور می‌تواند تحولی تاریخی و بی‌سابقه در روابط فیمابین ایجاد کند.
نخست‌وزیر سوریه همچنین کلنگ‌زنی نیروگاه 540 مگاواتی در لاذقیه و وجود ده‌ها پروژه همکاری نفتی و کشاورزی میان ایران و سوریه را نشان‌دهنده عمق روابط دو کشور توصیف کرد و افزود: دولت سوریه تسهیلات و شرایط مطلوبی را برای شرکت‌های ایرانی جهت سرمایه‌گذاری و مشارکت در بازسازی سوریه فراهم کرده است.

نیم نگاه

بوروکراسی اداری برای فعالان اقتصادی کاسته می شود
جهانگیری در همایش بازرگانی ایران و سوریه نیز از تشکیل کارگروهی برای کاستن از بوروکراسی اداری برای فعالان اقتصادی و بخش خصوصی خبر داد و گفت: بخش خصوصی ایران باید تلاش کند یا از طریق کشور ثالث یا از طریق نهادهای بین‌المللی، منابع مالی مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری جهت مشارکت در بازسازی سوریه را تأمین کند. وی اضافه کرد: ایران آمادگی دارد برخی  کالاهای مورد نیاز خود را نیز از طریق واردات از سوریه تأمین کند و در این مسیر از صادرات محصولات سوریه به ایران حمایت می‌کنیم. معاون اول رئیس‌جمهوری از تشکیل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه ابراز خرسندی کرد و افزود: رسالت این اتاق مشترک این است که موانع پیش روی همکاری‌های اقتصادی را برطرف کرده و برای فعالیت بخش خصوصی دو کشور زمینه‌سازی کند.