ادامه بلاتکلیفی SPV ؛ دعوای اسپانیا و ایتالیا برای تنظیم بیانیه گستاخانه!

سرویس سیاسی-عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه به منظور انجام مشورت‌های سیاسی با مقامات سه کشور اروپایی دوشنبه عازم وین پایتخت اتریش شد.
عراقچی در وین با «پتر لیک» قائم‌مقام وزیر امور خارجه اتریش دیدار و گفت‌وگو کرد.  معاون سیاسی وزارت خارجه با تشکر از مواضع مثبت و سازنده  اتریش برای توسعه همکاری‌ها و تعاملات با ایران و در حمایت از برجام، بر لزوم حمایت‌های بیشتر و عملی کشورهای اروپایی از برجام تاکید کرد.
قائم‌مقام وزیر خارجه اتریش نیز در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از سیاست ایران در ماندن در برجام گفت که امیدوار است با اعلام SPV ایران بتواند از آن منتفع شود.
دیدار با آمانو


عراقچی با یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار و درخصوص آخرین وضعیت همکاری‌ها در چارچوب برجام گفت‌وگو کرد.
وی در این دیدار ضمن تشریح آخرین وضعیت همکاری‌های طرفین درخصوص راستی آزمایی اجرای برجام، به پیچیدگی و دشواری شرایط کنونی‌اشاره و ابراز امیدواری کرد که اتحادیه اروپا به وظیفه خطیر تاریخی خود در این راستا واقف باشد و بتواند توازن از بین رفته بین تعهدات و مزایای ناشی از توافق هسته‌ای را هرچه سریع‌تر بازگرداند؛ چرا که در غیر این صورت، دلیلی برای تداوم اجرای تعهدات از سوی جمهوری اسلامی ایران نیز وجود نخواهد داشت.
معاون وزیر خارجه همچنین از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست تا همانند سه سال گذشته، به طور حرفه‌ای و بی‌طرفانه با موضوعات مربوطه برخورد کرده و استقلال آژانس را در برابر فشارهای برخی نیروهای مخرب بیرونی حفظ کند.
عراقچی با بیان اینکه منافع ایران در برجام دچار صدمات اساسی شده، گفت: این گونه نیست که قسمت رفع تحریم‌ها با قسمت هسته‌ای در برجام بر هم تاثیر نگذارد و تا یک زمانی می‌توانیم به تعهداتمان به شکل گذشته ادامه دهیم.
در این دیدار، آمانو نیز ضمن اعلام رضایت از سطح همکاری‌ها بین آژانس و ایران در راستای اجرای برجام، نسبت به تداوم این همکاری‌ها ابراز امیدواری کرد.
شاید طول بکشد!
عراقچی در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما در وین درباره سازوکار ویژه مالی اروپا SPV گفت: ما شنیده بودیم و قرار بود دوشنبه اعلام شود، ظاهرا مراحل ثبت آن ممکن است یک مقدار دیگری طول بکشد، ولی امیدواریم این کار به زودی انجام شود.
وی افزود: بیش از هشت ماه است که اروپایی‌ها قرار است این کار را انجام دهند و می‌فهمیم که این کار مشکلات فنی و حقوقی زیادی دارد، می‌فهمیم که آمریکا تهدید کرده هر کسی با این مکانیسم مالی کار کند تحریم خواهد کرد و می‌فهمیم این مکانیسم باید به شکلی طراحی شود که به دور از فشارها و تحریم‌های آمریکا باشد و هر کمپانی که با این کار می‌کند، مورد تحریم واقع نشود؛ ولی هشت ماه هم زمان زیادی برای تشکیل یک چنین مکانیسمی است.
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه همه کشورهای اروپایی امیدوارند این مکانیسم هر چه زودتر شکل بگیرد، اظهار داشت: سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان و عضو برجام بانی و سهامدار این مکانیسم هستند، به ما گفته شده مراحل ثبت آن شروع می‌شود و ظرف یکی دو روز آینده قرار است اعلام شود، مگر اینکه آن کسانی که نمی‌خواهند این روابط  شکل بگیرد، بتوانند موفق شوند.
تاخیر زیاد اروپا
عراقچی روز سه شنبه با «شیدر» رئیس‌کمیسیون سیاست خارجی مجلس اتریش دیدار و‌ گفت‌وگو کرد.
در این دیدار که تعدادی از اعضای کمیسیون از جمله رئیس‌گروه دوستی پارلمانی دو کشور حضور داشتند، طرفین درخصوص مناسبات دوجانبه به ویژه همکاری‌های پارلمانی، تحولات منطقه‌ای و جهانی گفت‌وگو کردند.
عراقچی با تقدیر از مواضع سازنده اتریش درباره برجام، از تاخیر زیاد اروپا در راه‌اندازی ساز و کار مالی با ایران انتقاد کرد و افزود: به هم خوردن تعادل برجام، تبعات زیادی را برای منطقه، اروپا و جهان در پی خواهد داشت.
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در ادامه این سفر قرار است به اسلواکی و بلغارستان نیز برود و با همتایان و وزرای خارجه این کشورها ابعاد مختلف همکاری‌های دوجانبه را بررسی و درباره اوضاع منطقه و تحولات بین‌المللی به رایزنی بپردازد.
رفتار توهین آمیز اروپا!
در حالی که پیش از این چند پایگاه خبری اروپایی از نهایی شدن جزئیات ساز و کار ویژه پرداخت اروپا و ایران (SPV) خبر داده و نوشته بودند این کانال مالی روز دوشنبه پس از نشست وزیران خارجه اروپایی در بروکسل رونمایی می‌شود، اما با پایان این نشست باز هم بلاتکلیفی در مورد این ساز و کار باقی ماند و ضمنا ابهامات تازه‌ای نیز به آن اضافه شد.
آنطور که «لارنس نورمن» خبرنگار روزنامه «وال استریت ژورنال» گزارش داده، بهانه عدم صدور بیانیه در مورد ثبت این ساز و کار مالی، اختلاف نظر میان اسپانیا و ایتالیا در مورد متن بیانیه اتحادیه اروپا در ارتباط با ایران بوده است. بر اساس گزارش‌های غیررسمی، قرار است اروپا در بیانیه خود در مورد SPV، به ابعاد دیگر رابطه با ایران از جمله مذاکرات در مورد یمن و همچنین برنامه موشکی نیز بپردازد.
به گزارش فارس، گفته می‌شود اسپانیا از اینکه در بخش مرتبط با یمن، تنها از چهار کشور آلمان، فرانسه، انگلیس و ایتالیا به عنوان طرف‌های مذاکره‌کننده با ایران یاد شده، ناراضی است و خواستار آن است که نام این کشور نیز در این بخش درج شود. به همین بهانه وزرای خارجه از صدور بیانیه‌ای که قرار بود اولین گام رسمی در جهت راه‌اندازی SPV باشد، خودداری کردند.
این رفتار اروپایی‌ها بیشتر از همه نشانه توهین به ایران است. اینکه SPV به حاشیه رفته و طرف اروپایی درگیر بیانیه گستاخانه‌ای است که قرار است با موضوع موشکی و منطقه‌ای صادر شود و دعوا بر سر این است که کدام کشور اروپایی امضاکننده این بیانیه گستاخانه است!
کانال ویژه پرداخت اروپا و ایران ساز و کاری است که اروپا از زمان خروج ایالات متحده از برجام وعده راه‌اندازی آن را داده و هنوز با گذشت ماه‌ها، بلاتکلیف مانده و زمان رونمایی آن هر بار به تعویق می‌افتد. بر اساس آخرین گزارش‌ها، این ساز و کار که در واقع یک شرکت مالی واسط میان شرکت‌های بستانکار از ایران و بدهکار به ایران است، قرار است در فرانسه تأسیس شده، مدیری آلمانی داشته و انگلیس هم در آن صاحب سهام باشد.
پس از پایان بی‌نتیجه نشست روز دوشنبه اتحادیه اروپا، خبرگزاری «آسوشیتدپرس» موعد تازه‌ای را برای رونمایی از این ساز و کار اعلام کرده و نوشته است که احتمال دارد این کانال مالی در نشست دو روزه‌ای که از پنج‌شنبه در رومانی و با حضور وزرای خارجه اتحادیه اروپا برگزار می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد.
گفتنی است اروپا می‌خواهد با منحرف کردن افکار عمومی به برنامه موشکی ایران از انجام تعهدات خود در قالب برجام سرباز زند، در حالی که ایران به کلیه تعهدات برجامی خود پایبند بوده است.
نفت در برابر غذا و دارو!
در حالی که قرار بود روز دوشنبه زمان ابهام‌زدایی از جزئیات SPV باشد، پس از پایان نشست اتحادیه اروپا «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان اظهاراتی مطرح کرد که ابهامات جدیدی در مورد این ساز و کار ایجاد می‌کند.
وی در یک نشست خبری، در مورد این کانال مالی، گفت: هدف اتحادیه اروپا این است که این اطمینان حاصل شود که «می‌توان تجارتی که توسط ایالات متحده تحریم نشده‌ را حفظ کرد و یک ابزار مناسب پرداخت بین‌المللی وجود داشته باشد.»
او همچنین گفت: این ساز و کار پرداخت مالی در ابتدا برای تجارت در زمینه اقلام «انسانی» از جمله مواد غذایی و دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پیش از این هم پایگاه «بلومبرگ» گزارش داده بود که این ساز و کار برای تسهیل صادرات نفت به کشورهایی که از آمریکا معافیت دریافت کرده‌اند و همچنین تجارتی که از سوی آمریکا تحریم نشده، از جمله در زمینه صادرات مواد غذایی و دارو به ایران، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اظهارات ماس و گزارش بلومبرگ عملا میزان اثرگذاری SPV را با تردید جدی مواجه می‌کند، چراکه اگر قرار باشد این کانال صرفا در زمینه‌هایی مورد استفاده قرار گیرد که تحت تحریم آمریکا قرار ندارند، اساسا چه نیازی به چنین ساز و کاری وجود دارد؟
به گزارش خبرگزاری‌ها، یک دیپلمات ارشد فرانسوی با اشاره به SPV گفت: هیچکدام از اقداماتی که ما قصد داریم از آنها استفاده کنیم معجزه نمی‌کنند.
سید کمال خرازی رئیس‌شورای راهبردی روابط خارجی در گفت‌وگویی با خبرگزاری صدا و سیما گفت: اگر اروپایی‌ها در برجام مانده‌اند و مخالف خروج آمریکا هستند، در چارچوب منافع خودشان است نه اینکه بخواهند برای تأمین منافع ما خود را با آمریکایی‌ها درگیر کنند.
اقدام سمبلیک!
به گزارش تسنیم، روزنامه «تاگس شاو» آلمان در مطلبی به مسئله تصمیمات اتحادیه اروپا برای ایجاد یک سازو کار مالی به منظور دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران پرداخته و این پرسش را مطرح کرد که آیا چنین سازو کاری می‌تواند توافق اتمی را نجات دهد؟
این روزنامه آلمانی در ادامه نوشت: SPV عمدتا سیستمی نمادین و سمبلیک است.
تاگس شاو افزود:در حال حاضر مسئله نجات توافق اتمی ایران مطرح است. با وجود این رینگ نجات اروپا، اما هنوز اطمینانی به آینده این توافق هسته‌ای وجود ندارد.
لازم به ذکر است که کشورهای اروپایی عضو 1+5 در ۹ ماه گذشته کمترین پایبندی به نقض و تعطیلی کامل تعهدات غربی برجام نشان نداده و فقط از ایران خواسته‌اند به انجام تعهداتش ادامه دهد! اکنون نیز به جای ایستادن پای تعهد تعلیق تحریم‌های مالی و بانکی و نفتی، وعده راه‌اندازی کانال ویژه برای مبادله غذا و دارو مقابل پول (آن هم بدون خرید نفت از ایران) را می‌دهند.
در روزهای گذشته رادیو فرانسه از قول یک مشاور پارلمانی اروپا گفت: امیدی به عملی شدن SPV نیست. اتحادیه اروپا در حرف و مواضع سیاسی حامی ایران است اما تاکنون در این زمینه دستاورد عملیاتی نداشته است. هیچ اتفاق تازه‌ای رخ نداده است. کانالی که قرار است میان اروپا و ایران برقرار شود، صرفاً برای انتقال کمک‌های انسانی و بشردوستانه و مواد غذایی و دارویی متمرکز است. این کانال مالی در هر سطحی راه‌اندازی شود، بعید است شرکت‌های تجاری اروپایی از ترس تحریم‌ها بخواهند با این کانال مالی همکاری داشته باشند.
باید توجه داشت که SPV تعدیل شده به کالاهای بشردوستانه، مشکل ایران را حل نخواهد کرد و در واقع اروپایی‌ها از تعهدات خود برای ایجاد کانال مالی جهت تجارت نفت، فرآورده‌های نفتی، طلا و فلزات گرانبها و … سر باز زده‌اند. پیش‌بینی می‌شود اروپا در قدم بعدی برای باز شدن گزینه‌های کالاهای تحریمی شروطی خواهد گذاشت که از جمله تصویب لوایح مورد درخواست FATF و به سرانجام رسیدن مذاکرات موشکی خواهد بود.
سراب SPV
در روزهای گذشته «عبدالرضا فرجی راد» مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی در یادداشتی در یکی از روزنامه‌های زنجیره‌ای نوشته بود:« به نظر می‌رسد چیزی که اروپا با عنوان ساز و کار ویژه مالی دنبال می‌کند، چیزی نیست که بتواند تحول عمده‌ای در روابط تجاری میان ایران و اروپا یا حتی در وضعیت اقتصادی ایران و مردم ایران ایجاد کند...آنچه اکنون در شورای اروپا مورد بحث قرار می‌گیرد چیزی نیست جز ایجاد یک کانال مالی برای تأمین کالاهایی مانند غذا و دارو و کالاهای مشابه آن. کالاهایی که دولت ایالات متحده آمریکا ادعا می‌کند مورد تحریم واقع نشده‌اند و ممانعتی در جهت تجارت آنها ایجاد
نشده است...چنین اقدامی در واقع اجرا کردن دستورالعمل واشنگتن است یعنی اجرای کامل تحریم‌های آمریکا و ایجاد کانال مبادله‌ای برای کالاهایی که به ادعای آمریکا مشمول تحریم‌ها نیستند».
فرجی راد در ادامه نوشته بود:«به این طریق اروپایی‌ها تصور می‌کنند که می‌توانند بدون اینکه هیچ فشاری تحمل کنند با یک تیر دو نشان بزنند. هم خودشان را از تهدید تحریم‌های آمریکایی رها کرده‌اند و هم تصور می‌کنند که فشارهای ایران و مطالبات ایران کمتر می‌شود».
مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی با انتقاد از اینکه اروپایی‌ها قصد دارند تا SPV را با منت و به عنوان یک مشوق اجرا کنند، نوشت: «براساس گمانه‌زنی‌هایی که رسانه‌ها و دیپلمات‌های ارشد اروپایی از ساز و کار ویژه مالی مطرح کرده‌اند، آن چیزی که اروپایی‌ها برای پیشنهاد به ایران تدارک دیده‌اند، بسیار کمتر از چیزی است که ایران انتظار آن را دارد. هیچ یک از مطالبات ایران از جمله استمرار صادرات نفت و میعانات گازی تضمین کانال مالی برای سرمایه‌گذاری و مشارکت شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی در ایران و مبادله آزادانه همه کالاها میان ایران و اروپا در آن پیش‌بینی نشده است».