ارتقای بهداشت و توسعه درمان

سیر توسعه شاخص های بهداشتی، درمانی، آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون نشان می دهد که خدمت گزاران بسیاری برای بارور کردن این درخت علم و دانش تلاش کرده اند و در این مسیر علاوه بر آموزش هزاران نیروی انسانی متعهد و توانمند، زیر ساخت های بهداشتی و درمانی را در سراسر استان توسعه دادند به گونه ای که هم اکنون در دورترین نقطه استان می توان شاهد خدمات بهداشتی و درمانی مطلوب بود. اکنون در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب شکوهمند اسلامی ایران مروری خواهیم کرد بر پیشرفت ها و دستاوردهای بهداشتی و درمانی استان پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران.
بی نیازی استان از پزشک خارجی
آن طور که دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام کرده است، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تحولات چشمگیری در حوزه تربیت نیروی انسانی کشور رخ داد به گونه ای که می توان بیان کرد هم اکنون حوزه سلامت بی نیاز از نیروی خارجی شده و این در حالی است که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به وفور پزشکانی از کشورهای پاکستان، هند، بنگلادش و فیلیپین در مناطق مختلف کشور مشاهده می شد. با وجود رشد سه برابری جمعیت کشور نسبت به بدو پیروزی انقلاب، هم اینک در تمام گروه های تخصصی و فوق تخصصی و تمامی حرفه های پزشکی و پیراپزشکی نیروی انسانی تربیت شده و کشورمان در این زمینه به خود کفایی رسیده است. رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد از فعالیت هفت هزار و ۵۰۰ پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص در مناطق زیر پوشش این دانشگاه می گوید و اظهار می کند: نیروی انسانی در حوزه پزشکی و درمانی بر اساس نیاز استان تربیت شده اند و در این زمینه استان نیز بی نیاز است. دکتر «محمد رضا دارابی» با بیان این که ۹۶۰ عضو هیئت علمی و ۹ هزار و ۵۲۱ دانشجو در هفت دانشکده، این دانشگاه مشغول فعالیت های آموزشی هستند، تصریح می کند: هم اکنون حدود ۱۶۰ رشته آموزشی در تمامی مقاطع تحصیلی از کاردانی تا مقاطع تخصصی و فوق تخصصی در این دانشگاه تدریس می شود.
فعالیت ۳۲ بیمارستان دانشگاهی


هم اکنون ۳۲ بیمارستان دانشگاهی در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مجاوارن و زائران بارگاه منور حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) خدمات ارائه می کند. دارابی با اعلام این آمار می افزاید: علاوه بر مراکز بیمارستانی، مراکز بهداشتی درمانی، مراکز جامع روستایی و شهری نیز در تمامی نقاط استان فعال است و به مردم خدمات رسانی می کند. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ۲۳ خانه بهداشت و ۵۴ پایگاه بهداشتی در استان فعال بود که هم اکنون به ۷۳۷ خانه بهداشت و ۵۴۰ پایگاه بهداشتی افزایش یافته است.
افزایش امید به زندگی
تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی میزان مرگ مادران باردار ۲۴۰ در هر 100 هزار تولد بود که این میزان اکنون به 18.08 رسیده است. میزان مرگ نوزادان نیز در هر 1000 تولد از ۴۰ به 8.89 ، میزان مرگ کودکان زیر یک سال در 1000 تولد زنده از ۱۱۱ به 13.09 و میزان مرگ کودکان زیر پنج سال در 1000 تولد زنده از ۱۱۹ به 15.59 کاهش یافته است .رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این زمینه می گوید: در استان قبل از انقلاب شاخص پوشش واکسیناسیون تنها ۴۳ درصد بود اما امروز این شاخص به ۱۰۰ درصد رسیده وبه برکت این خدمات، برخی از  بیماری ها همچون فلج اطفال ریشه کن شده است. همچنین در شاخص زایمان ایمن در بیمارستان های استان نیز  قبل از انقلاب این رقم 44.4 درصد بود که این میزان هم اکنون به 99.9 درصد رسیده که دلیل اش این است که هم اکنون در تمام خانه های بهداشت روستایی مراقبت های اولیه بهداشتی برای تمامی گروه های سنی انجام می شود. امید به زندگی در قبل از انقلاب ۵۵ سال و پس از انقلاب و با تجهیز مراکز بهداشتی و درمانی و افزایش امکانات و تجهیزات پزشکی و بیمارستانی، در میان مردان به ۷۴ سال و در میان زنان به ۷۸ سال رسیده است.
افزایش 65۰۰ تخت بیمارستانی در استان
تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد تخت های بستری بیمارستانی در استان تنها سه هزار و ۴۰۰ تخت بود که این تعداد هم اکنون به بیش از ۱۰ هزار تخت رسیده است. دارابی در این زمینه یادآور می شود: هم اینک در تمامی شهرستان های استان متخصصان در گروه های مختلف از جمله زنان، کودکان، جراحی، داخلی، بیهوشی و ارتوپدی حضور دارند و به مردم خدمات ارائه می دهند.
فعالیت ۷۹۲ داروخانه
همچنین تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در بیشتر شهرستان های استان، داروخانه ای فعال نبود اما امروزه به برکت پیروزی انقلاب اسلامی تعداد داروخانه های استان از ۷۵ واحد به ۷۹۲ داروخانه افزایش یافته است و نیاز مردم را در زمینه دارو تامین می کند؛ موضوعی که دارابی به آن اشاره می کند و می گوید: با وجود تحریم های اعمال شده علیه کشورمان، با اقدامات و برنامه ریزی های صورت گرفته داروهای مورد نیاز استان برای مدت شش ماه تامین است و در این زمینه مشکلی برای مردم و سیستم بهداشت و درمان ایجاد نشده است.
ایجاد 1600 تخت بیمارستانی در ۵ سال اخیر
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که در طول پنج سال گذشته هزار و ۶۰۰ تخت بیمارستانی در مناطق زیر پوشش دانشگاه ایجاد شده است، یادآور می شود: برای تامین کمبود 2500 تخت بیمارستانی استان نیز پیش بینی های لازم انجام شده که پروژه بیمارستان ۳۲۰ تختخوابی شهید هاشمی نژاد، بیمارستان جاده سرخس، بیمارستان امداد جنوب و بیمارستان یک هزار تختخوابی با سرمایه گذاری بخش خصوصی از جمله این طرح هاست.
ساخت دانشکده داروسازی، ایجاد بیمارستان ۶۱۰ تختخوابی امام رضا(ع)، بیمارستان فوق تخصصی کودکان اکبر و توسعه و به سازی تمامی مراکز درمانی از دیگر اقداماتی است که با هدف توسعه خدمات به مردم در دانشگاه انجام شده است. دارابی اشاره ای هم به برنامه های آینده می کند و می گوید: برنامه تحول نظام سلامت که با هدف کاهش هزینه های درمان و گسترش خدمات به مردم به اجرا در آمده است با قوت ادامه خواهد یافت. پیگیری اجتماعی شدن سلامت از طریق سند توسعه سلامت استان و سند پیشگیری از بیماری های غیر واگیر، توسعه و تقویت مجامع سلامت استان، پیگیری طرح تحول و نوآوری در آموزش، ایجاد پرونده الکترونیک سلامت برای تمامی مردم استان، اجرای سیستم نظام ارجاع الکترونیک و توسعه گردشگری سلامت از دیگر برنامه های مهم آینده است.
 
سال 1328 بود که دانشکده پزشکی مشهد در محل دبستان شش کلاسه ای به نام دبستان همت تاسیس شد. در این سال دانشکده رسما کار خود را با ۶۱ دانشجو، یک دانشیار و هفت نفر معلم حق التدریسی آغاز کرد. در سال ۴۸ و ۴۹ علاوه بر دانشکده پزشکی، دانشکده دندان پزشکی نیز فعال شد و در سال تحصیلی ۵۳-۵۴ دانشکده علوم دارویی و تغذیه مشهد نیز به مجموع دانشکده های قبلی ملحق شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تغییرات کلی در بافت وزارتخانه ها، در سال ۱۳۶۵ دانشگاه های علوم پزشکی کشور و علوم وابسته به آن از وزارت علوم و آموزش عالی منفک و با وزارت بهداری تواما تحت عنوان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به کار خود ادامه داد و دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز آغاز به کار کرد. هم اکنون دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان یکی از پنج دانشگاه برتر کشور بزرگ ترین دانشگاه علوم پزشکی شرق کشور محسوب می شود و علاوه بر خدمت رسانی به مجاوران، به زائران بارگاه منور حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) نیز خدمات رسانی می کند.