یک جلسه پرتنش با اروپایی‌ها

آفتاب یزد- گروه سیاسی: جلسه پرتنشی که میان مقامات ایرانی و دیپلمات‌های اروپایی صورت گرفت همچنین لحن این دیپلمات‌ها نسبت به مقامات کشورمان آنهم به بهانه آزمایش‌های موشکی و طرح این ادعای واهی یعنی تلاش ایران برای انجام عملیات تروریستی در خاک اروپا، منجر گردید که مقامات کشورمان این رفتار مقامات اروپایی را برنتابند و جلسه را ترک کنند. از این رو، رخداد مذکور در وزارت خارجه کشورمان، عدم تحقق ساز و کار ویژه مالی و نیز تلاش اروپایی‌ها برای اعمال تحریم علیه ایران منجر به بروز ابهاماتی در رابطه با آینده مناسبات ایران و اروپا وهمچنین برجام گردید که در این رابطه
حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس معتقد است: «ناتوانی کشورهای اروپایی در حفظ منافع ملی ایران در برجام منجر به ایجاد نوسانات جزیی در جریان مناسبات ایران و کشورهای اروپایی گردید به همین دلیل هم بر این باورم دیگر روی اروپا و «اس پی وی» هیچ حسابی باز نمی‌شود و ایرانی‌ها به موضع ملی گرایش پیدا خواهند کرد.»

> جلسه پرتنش ایران و اروپا


روز گذشته خبرگزاری رویترز در گزارشی مدعی شد دیپلمات‌های اروپایی در تهران لحنی خاص را برای وزارت امور خارجه به کار برده‌اند. این خبرگزاری همچنین افزود: دیپلمات‌های اروپایی از 6 کشور فرانسه، بریتانیا، آلمان، هلند، بلژیک و دانمارک در روز هشتم ژانویه 2019 میلادی برابر با 18 دی ماه شمسی، تقریبا 11 روز پیش با مقامات وزارت خارجه در تهران جلسه‌ای پرتنش برگزار کرده‌اند. رویترز در ادامه گزارش خود مدعی شد که در این جلسه پس از لحن دیپلمات‌های اروپایی درباره تحمل نکردن آزمایش‌های موشکی و این ادعای واهی که ایران در تلاش برای انجام عملیات تروریستی در خاک اروپا بوده است منجر به ترک مقامات ایران از جلسه شد. این ادعا در حالی است که مقامات کشورمان بارها تلاش برای انجام ترور در خاک اروپا را تکذیب کرده و این اتهامات را ساخته و پرداخته محافل خاص آمریکایی و اسراییلی برای خرابکاری در روابط تهران و پایتخت‌های اروپایی دانسته است.همچنین جمهوری اسلامی‌ایران بارها تاکید کرده که برنامه موشکی ایران صرفا جنبه دفاعی داشته و ارتباطی به دیگر کشورهای جهان ندارد. از سوی دیگر، بارها خاطرات تلخ روزهایی را که زیرفشار موشک‌های کشورهای اروپایی در جنگ 8 ساله بودیم بازگو شده است. در آن ایام کشورمان نیاز به موشک داشت اما غرب از دادن آن دریغ کرد.

> ابراز نگرانی موگرینی از تحریم
رویترز در ادامه گزارش خود بدون اینکه به چرایی عدم تحقق ساز و کارمالی به عنوان وعده اروپا برای دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران اشاره کند، از آماده بودن طرحی علیه ایران به بهانه انجام عملیات در اروپا و آزمایش‌های موشکی خبر داد و افزود: وزرای خارجه اتحادیه اروپا در اقدامی‌کم سابقه قصد دارند روز 21 ژانویه یک بیانیه مشترک درباره مداخله ایران در منطقه و درخواست برای پایان دادن به آزمایشهای موشکی صادر کنند. براساس گزارش این خبرگزاری، در همین زمینه یک دیپلمات ارشد اروپایی تاکید کرد: ما ترجیح می‌دهیم که تحریم اتخاذ نکنیم اما نیاز است که ایران تلاش برای کشتن افراد را در قلمرو ما متوقف کند و در سه سال گذشته نیز آنها برنامه موشکی خود را توسعه داده‌اند. این در حالی است که دیپلماتها می‌گویند که موگرینی از حامیان اصلی برجام، نگران این مسئله است که اتخاذ فوری این تدابیر به فروپاشی کامل توافق هسته‌ای بینجامد. به همین دلیل هم مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به دنبال این مهم است که اول سازوکار مالی ویژه ایجاد شود. با این حال یک مقام اتحادیه اروپا هرگونه شکاف بین موگرینی و دولتهای اتحادیه اروپا را رد کرده و گفته، بیانیه به محض اینکه ساز و کار مالی راه بیفتد، منتشر خواهد شد.

> اما شرح جزییات به نقل از منابع آگاه
روز گذشته به فاصله کمی‌پس از انتشار گزارش رویترز، برخی از منابع آگاه از جزئیات جدید درباره جلسه 18 دی ماه مقام‌های وزارت خارجه و نمایندگان کشور‌های اروپایی که ‏با ترک جلسه از سوی طرف ایرانی همراه بود، خبر دادند. به گزارش انتخاب، چهار دیپلمات اروپایی‌ در گفتگو با رویترز بدون انتشار جزئیات جلسه، ادعاهایی را مطرح کرده اند؛ این در حالی است که طبق شنیده‌های موثق، جلسه مذکور آنچنان که اروپایی‌ها گفته اند، پیش نرفته و ماجرا به گونه‌ای دیگر رقم خورده است. بر این اساس، چهار دیپلمات ادعا کردند در این دیدارکه در ساختمان وزارت خارجه ایران، میان طرف ایرانی با دیپلمات‌های فرانسه، انگلیس، آلمان، دانمارک، هلند و بلژیک انجام شد، اروپایی‌ها گفته اند که دیگر نمی‌توانند آزمایش‌های موشکی ایران و اقدامات این کشور برای ترور برخی افراد در خاک اروپا را تحمل کنند. اما شنیده‌ها حکایت از آن دارد که در جلسه مذکور، طرف اروپایی بدون آنکه موضوع جلسه را
عنوان کنند، به وزارت خارجه آمده و شروع به بیان موضوعات امنیتی کردند. در این بین، یکی از دیپلمات‌های اروپایی کاغذی بیرون آورد تا بیانیه‌ای از طرف جمع بخواند. در این لحظه، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه با قاطعیت حرف طرف مقابل را قطع کرد و گفت: فکر می‌کردیم آمده اید تا از کم کاری‌های خود درباره برجام بگویید یا درباره تروریست‌هایی که در اروپا پناه داده اید، توضیح دهید و عذر خواهی کنید. عراقچی سپس اجازه نداد آن‌ها سخنان خود را
ادامه دهند و اعلام کرد که «دیدار تمام است». او سپس از جلسه خارج شد، در را محکم بست و رفت. در این بین، دیپلمات‌های اروپایی خواهش کردند که یادداشت خود را تحویل مقام‌های ایرانی دهند، اما از طرف ایرانی، هیچ کس آن را تحویل نگرفت و سرانجام اروپایی‌ها نیز رفتند.

> تاثیر فشارهای آمریکا بر اروپا
حتی خروج آمریکا از برجام هم نتوانست امیدهای دو طرف یعنی ایران و اروپا را برای ادامه راه توافق هسته‌ای فرو بریزد. چراکه حتی مقامات اروپایی بارها ترامپ را به دلیل تصمیم جهت خروج از برنامه جامع اقدام مشترک سرزنش و بر ادامه راه برجام بدون ایالات متحده تاکید کردند. پس از آن، وقتی که مقامات ایرانی خواستار تضمینی ازسوی اروپایی‌ها برای انجام تعهداتشان و همچنین ادامه راه برجام شدند، اروپا در مقابل، پیشنهاد ایجاد سازو کار مالی را داد تا آنجا که طی ماه‌های اخیر در حاشیه نشست وزیران خارجه ایران و 4+1 در نیویورک، اتحادیه اروپا وعده داد که علی رغم تحریم‌های آمریکا به همکاری اقتصادی با ایران ادامه می‌دهد و این کار از طریق سازوکار پیشنهادی ویژه (اس پی وی)
که هدفش دور زدن تحریم‌های اعمالی دولت دونالد ترامپ است، صورت خواهد گرفت. از این رو، در حالی که در 13 آبان ماه سال جاری همزمان با اجرای دومین بسته تحریمی‌ایالات متحده علیه ایران، مقامات و افکارعمومی‌کشورمان در انتظار «اس پی وی» به عنوان سازو کار مالی اتحادیه اروپا بودند، اروپایی‌ها به ویژه موگرینی اطلاع دادند که ایجاد سازو کار مالی و تعیین کشورمیزبان امری نیست که به سرعت قابل تحقق باشد به همین دلیل نیاز به زمان دارد. امروز با وجود اینکه دو ماه
از تحقق وعده اروپا می‌گذرد، هنوز سرنوشت «اس. پی.وی» مشخص نیست. به نظر می‌رسد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا و توافق هسته ای
به دلیل نگرانی از تحریم‌های اروپا حاضر به موافقت برای میزبانی این ساز و کار نیستند و این خود حکایت از این مهم دارد که فشارهای آمریکا بر روی کشورهای اروپایی در ایجاد این ساز و کار و دور زدن تحریم‌های ایالات متحده موثر بوده است به همین دلیل هم مقامات کشورمان نسبت به این مسئله نارضایتی خود را اعلام کردند که تنش در وزارت خارجه نمونه بارز آن است. زیرا در حالی که چهار مقام اروپایی تحت تاثیر فشارهای آمریکا به جای ارائه دلیل جهت عدم تحقق
«اس پی وی»، با هشدار و تهدید آنهم به بهانه‌های واهی وارد گفت و گو
با مقامات کشورمان شدند در نتیجه مقامات کشورمان این مسئله را برنتابیدند و جلسه را ترک کردند. از این رو، سید کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان در دیدار با هیاتی از موسسه ایتالیایی امور بین المللی «آی.ای.آی » با بیان اینکه اگر دولت‌های اروپایی می‌دانستند که بر شرکت‌های خود نفوذی ندارند، چرا با ایران وارد مذاکره شدند، گفت: منافع اروپا ایجاب می‌کند که گام‌های عملی در قبال برجام بردارد.رئیس شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان با بیان این‌که تن دادن اروپا به فشارهای آمریکا در این مقطع موجب فشارهای بیشتر آمریکا بر اروپا در آینده خواهد شد، هشدار داد: شکست برجام، امنیت اروپا را نیز تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.

> روابط ایران و اروپا در مرحله تنش؟
به هر روی، پس از توافق هسته ای امیدهای بسیاری برای بهبود روابط میان ایران و کشورهای اروپایی حاصل گردید و تلاش‌های بسیاری نیز از سوی دو طرف برای بهبود روابط صورت گرفت که در نتیجه تا اندازه ای
هم مطلوب واقع شد. در نهایت بهبود نسبی روابط میان ایران و اتحادیه اروپا به همکاری‌های مشترک در زمینه‌های مختلف و انعقاد قراردادهای امنیتی، سیاسی، فرهنگی و به ویژه اقتصادی انجامید. اما اکنون آینده این مناسبات با توجه به فشارهای آمریکا برای ایجاد «اس. پی.وی» و همچنین رخدادهای اخیر در وزارت خارجه ایران میان دو طرف در‌هاله ای
از ابهام قرار دارد. البته اگرچه فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نقل از رویترز همچنان در تلاش برای ایجاد ساز و کار مالی و حفظ برجام است و همچنین قرار نیست که در نشست ضد ایرانی لهستان حضور یابد و هنوز هم مشخص نیست که فرانسه، انگلیس و آلمان در چه سطحی در این نشست شرکت کنند، اما با این همه، این روزها، نشانه‌های خوبی از سوی دو طرف برای ادامه مناسبات و راه برجام مشاهده نمی‌شود. زیرا در حالی که سرنوشت «اس پی وی» همچنان مبهم است اتحادیه اروپا درصدد تحریم تهران آنهم به بهانه واهی اقدامات تروریستی در خاک اروپا و آزمایش‌های موشکی، تحریم است که این خود می‌تواند به زیان طرفین با توجه به اشتراک منافع شان به ویژه در برجام باشد. با این همه برای بررسی بیشتر، این مهم را با حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس در میان گذاشتیم که در ادامه آن را می‌خوانید.

> عدم توان اروپایی‌ها در کنترل شرکت‌ها
حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس درباره «اس. پی.وی»، آینده برجام و روابط ایران و اروپا با توجه به تنش‌های اخیر میان مقامات ایران و اروپا در وزارت خارجه به آفتاب یزد گفت: اگرچه کشورهای اروپایی تلاش‌های بسیاری کردند تا بسته ای ارائه دهند که به حفظ برجام بدون حضور آمریکا بیانجامد اما فشارهای آمریکا بر روی شرکت‌های اروپایی نه تنها به تحقق این
بسته منجر نشد بلکه حتی سبب گردید که این کشورها بیش از گذشته به این نتیجه برسند که تا چه اندازه در کنترل شرکت‌ها و اقتصاد داخلی کشورهای اروپایی ناتوان هستند. او افزود: جنگ‌های جهانی آمریکایی‌ها با طرح مارشال و حمایت اقتصادی از اروپا مانع فرو پاشی اتحادیه اروپا شدند به همین دلیل هم تا به امروز همچنان آمریکایی‌ها کیان اقتصادی اروپا را بدست دارند. فلاحت پیشه ادامه داد: در مسئله برجام و اس پی وی
این اتحادیه نشان داد که نمی‌تواند بدون کمک آمریکا با ایران کار کند. به همین دلیل هم ایران عملا دیگر حساب راهبردی بر روی ساز و کار پیشنهادی اروپا باز نمی‌کند. به هر روی از منظر سیاسی، اروپا نشان داد که آمریکایی‌ها مجوز رفتارشان در قبال ایران هستند و این کشورها حقانیت‌های جمهوری اسلامی‌را در رابطه با برجام نادیده گرفتند.

> احتمال عدم همکاری با معاهدات بین المللی
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس با بیان اینکه در داخل خواست جدی از سوی برخی از مقامات وجود دارد مبنی بر اینکه دلیلی ندارد ایران بیش از این بر روی معاهده‌های امنیتی نظیر مبارزه با مواد مخدر،مهاجرت، قاچاق و ... هزینه کند، گفت: چراکه عمده ترین بهره این معاهده‌های امنیتی را اروپایی‌ها می‌برند. فلاحت پیشه افزود: ایران در حالی باید بیشترین هزینه را در قبال این قراردادهای بین المللی متحمل شود که کمترین قدردانی هم از سوی این کشورها تاکنون در قبال کشورمان صورت نگرفت. چراکه بیش از 2600 سرباز ایرانی در مقابله با مواد مخدر قربانی شدند. در جهان، هیچ کشوری به اندازه ایران در برابر مافیای موادمخدر نجنگید. این درگیری حتی سبب گردید که مافیا بخشی از انتقام خود را از جوانان ایرانی بگیرد. اما هیچ گاه اروپایی‌ها در مقام قدردانی از ایران برنیامدند. او ادامه داد: در آینده خواستی که از سوی برخی مقامات وجود دارد این است که ایران با مسائل بین المللی به صورت ملی تری برخورد خواهد کرد. زیرا وقتی کشورهای اروپایی هزینه ای
برای حفظ رژیم منع اشاعه سلاح‌های هسته ای متقبل نمی‌شود دیگر دلیلی وجود ندارد که ایران در سایر حوزه‌ها همکاری کند.

> نوسانات در مناسبات ایران و اروپا
فلاحت پیشه با اشاره به اینکه ناتوانی کشورهای اروپایی در حفظ منافع ملی ایران در برجام منجر به ایجاد نوسانات جزیی در جریان مناسبات ایران و کشورهای اروپایی گردید، گفت: اگر این اتفاق قبل از شکل گیری داعش رخ می‌داد اکنون داعش به اروپا رسیده بود و مهمترین بحران امنیتی در این کشورها داعش محسوب می‌شد. او افزود: چراکه ایرانی‌ها طی سالهای گذشته بیشترین هزینه را در مبارزه با داعش متقبل شدند اما بازهم نه تنها قدر ایران به عنوان جزیره ثبات و امنیت دانسته نشد بلکه حتی علیه این کشور برای نشان دادن چراغ سبز به آمریکایی‌ها توطئه هم می‌شود که نمونه بارز آن موضع فرانسه در رابطه با مسئله دفاعی ایران است. به همین دلیل هم بر این باورم دیگر روی اروپا و
«اس پی وی» هیچ حسابی باز نمی‌شود و ایرانی‌ها به موضع ملی گرایش پیدا خواهند کرد. فلاحت پیشه در پایان متذکر شد: در آینده موارد مذکور و عدم اجرای تعهدات از سوی اروپایی‌ها خلایی برای این کشورها ایجاد خواهد کرد که این خلاء آثار منفی اش را بر روی منافع ملی کشورهای اروپایی نشان خواهد داد.