روح احمدی‌نژاد بر صندلی مناظره

همدلی | اولین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری اگرچه به مسائل اقتصادی اختصاص داشت، اما یک نفر از همان ابتدا تلاش کرد که آن را به حوزه تقابل و البته سیاست بکشاند. محمدباقر قالیباف اگرچه تاکنون نفر دوم اصول‌گرایان شمرده می‌شد، اما انگیزه‌ای بیشتر از سید ابراهیم رئیسی داشت تا بحث را به مسائل چالش برانگیز بکشاند. چهارسال از وقتی که او چالش با روحانی را باخت می‌گذرد و از این نظر او انگیزه‌ای برای انتقام داشت و از همین رو در مناظره روز گذشته با صراحت بیشتری حرف زد و البته تهدید به افشاگری نیز کرد. امری که به نظر می‌رسد ادامه «بگم بگم» تاکتیک رئیس دولت سابق محمود احمدی‌نژاد بوده است. قالیباف البته یک انگیزه دیگر هم دارد و آن این که یک بازی درون جناحی را نیز در این مناظره‌ها پیگیری می‌کند. قالیباف که ابتدا دل‌آزرده از تشکل جمنا - که همه اتکای خود را روی ابراهیم رئیسی گذاشت بودند- طی نامه‌ای اعلام کرد که نامزد انتخابات نخواهد شد، روز ثبت نام نتوانست بر وسوسه نام‌نویسی فائق آید و به مانند محمود احمدی‌نژاد - که هم نهی شده بود و هم نامه نوشته بود که نامزد انتخابات نخواهد شد - به وزارت کشور رفت و در میان ناباوری ناظران سیاسی نامش را در شمار نامزدها ثبت کرد، در این مناظره‌ها همه تلاش خود را به کار می‌برد تا بزرگان اصول‌گرا را متقاعد کند که او نامزد اصلی این جناح باشد و نه سیدابراهیم رئیسی تازه از گرد راه رسیده. او نشان داده که اگر لازم باشد و اگر رئیسی وارد مجادله با او شود، می‌تواند این صراحت را به درون جناح اصول‌گرا نیز بکشاند. او آمده حرکات انتخاری انجام بدهد. او البته نشان داده که اگر به وقتش می‌تواند در قالب احمدی‌نژاد ظاهر شود،اگر لازم باشد می‌تواند از ادبیات میرحسین موسوی در آن مناظره معروف نیز استفاده کند. آن جا که گفت: « با پدیده ای روبه رو هستیم....» او فرصت‌طلبی است که ممکن است نتواند از همه فرصت‌ها به نفع خود استفاده کند. در آن سو اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی نیز نشان داد که با دست پر به میدان آمده است. او که خود را نماینده «اصلاح‌طلبان» در این مناظره خوانده است، نشان داد که انگیزه بسیاری برای مقابله با محمدباقر قالیباف دارد. جهانگیری که در چهارسال گذشته نشان داده اطلاعات و اسناد بسیاری از حوادث هشت سال دولت قبل دارد، اگرچه سودای ریاست جمهوری ندارد، اما نشان داده که آمده است تا در صورت لزوم افکار عمومی را نسبت به وضعیتی که دولت قبل به دولت فعلی تحویل داده آگاه کند. او نشان داده که اگر لازم باشد به شدیدترین وجه وارد مجادله خواهد شد. در این میان حسن روحانی اگرچه دوبار به صورت جدی به ورود «دروغ» به مناظره‌ها هشدار داد، اما تلاش کرده است که مستدل‌تر و منطقی‌تر و به دور از هیجان معمول مناظره‌ها سخن بگوید. او اگرچه در میان نامزدها در موقعیت دفاع قرار دارد، اما نشان داده که خونسردی لازم برای حفظ تصویر یک رئیس جمهور را دارد. چیزی که محمدباقر قالیباف از آن بی‌بهره بوده است. ابراهیم رئیسی که نامزد اول اصول‌گرایان خوانده شده و برخی از ارکان جناح اصول‌گرا نیز این را به خوبی نشان داده‌اند، تلاش کرده که چهره‌ای منطقی و آرام از خود نشان دهد، این اما در میان هیجانات تند و تیز محمدباقر قالیباف، او را به چهره ای حاشیه‌ای تبدیل کرده است. احتمالا در نظرسنجی‌های درون جناحی چندان به نفع او نباشد. دو نامزد دیگر (مصطفی میرسلیم، و محمد هاشمی‌طبا) که هر کدام به دو طرف ماجرا تعلق دارند، اما به جهت آن که انگیزه و موقعیتی برای پیروزی ندارند، طبیعی است که در حاشیه این مناظره قرار بگیرند. آنها تلاش کرده‌اند که وارد مجادله‌ای که یک طرف آن دولت و طرف دیگر نامزدهای اصول‌گرا هستند، وارد نشوند.