روزنامه مردم سالاری
1396/02/07
رابطه پررمز و راز رضا - بابک
حکم اعدام بابک زنجانی در ایران یک سال پیش صادر شد اما امیدهای رضا ضراب، همکار بابک زنجانی که در آمریکا زندانی است، برای تبرئه بیشتر شده است. چرا که جولیانی شهردار سابق نیویورک و از حامیان ترامپ رییس جمهور آمریکا که وکالت رضا ضراب را بر عهده گرفته، از احتمال مصالحه آمریکا و ترکیه درباره رضا ضراب سخن گفته است. اما صرفنظر از نتیجه این مصالحه، پرسش این است که واقعیت رابطه بابک زنجانی و رضا ضراب چه بوده است؟به گزارش نکونیوز، نام رضا ضراب هم همان سالهایی به رسانههای ایران راه یافت که چهره بابک زنجانی، رسانه ای شد. اما آن زمان کمتر کسی فکر میکرد رابطه ای بین این دو وجود داشته باشد. آن زمان، نام و چهره رضا ضراب در رسانههای فان ایرانی، به عنوان همسر ایرانی ابرو گوندش، خواننده مشهور و محبوب ترکیهای که در ایران هم شهرت دارد مطرح شد تا مخاطبان با چهره این فرد ایرانی که حالا تابعیت ترکیه را هم داشت آشنا شوند. ضراب که مرد ثروتمندی بود، در 27 سالگی با ابرو گوندش ازدواج کرد و هم در ترکیه و هم در ایران شهرت پیدا کرد. ضراب در خانواده ای ثروتمند متولد شد و پدرش هم به فعالیتهای تجاری مشغول بود و به همین دلیل ضراب هم وارد این عرصه شد. شرکت صنایع فولاد کاوه تیکمه داش که در سال 1387 در ایران افتتاح شد، توسط پدر رضا ضراب تاسیس شده است. ضراب اما به ترکیه رفت تا با تابعیت دوگانه ترکیه – جمهوری آذربایجان، فعالیتهای تجاری خود را گسترش دهد. او در حوزه طلا و نفت فعالیت داشت و کارخانه کشتی سازی پدرش را هم اداره میکرد. او حتی به واسطه فعالیتهای اقتصادی خود، با رجب طیب اردوغان که آن زمان نخست وزیر ترکیه بود و بعد رییس جمهور شد، ارتباط داشت.
سال 2013، نام بابک زنجانی و رضا ضراب در دو کشور ایران و ترکیه به واسطه تخلفات اقتصادی، تقریبا به طور همزمان رسانه ای شد. در جریان ماجرای بحران فساد مالی ترکیه در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۳ میلادی، «واحد جرایم سازمانیافته پلیس ترکیه» طی عملیاتی رضا ضراب و حدود ۵۰ نفر از افراد مرتبط با وی را دستگیر کرد. رضا ضراب متهم بود که در جریان انتقال یک محموله طلا به ایران، به انتقال غیرقانونی پول از طریق یک بانک متعلق به دولت ترکیه و پرداخت رشوه به نزدیکان مقامات دولتی اقدام کرده است. مطبوعات ترکیه با افشای انتقال غیرقانونی طلا از ایران به ترکیه و سپس دوبی، پای شرکت سورینت ایران متعلق به بابک زنجانی را به این پرونده باز کردند. با بالاگرفتن دعوای سیاسی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ترکیه میان جناح وابسته به فتح الله گولن و رجب طیب اردوغان و افشای پی در پی فسادهای مقامات دولتی ترکیه، پای سورینت ایران هم به این پرونده باز شد. اردوغان در ترکیه اتهام فساد اقتصادی را توطئه دشمن خواند و انگشت اتهام را به سمت کشورهای خارجی و فتحالله گولن رهبر جنبش خدمت که در آمریکا ساکن است، نشانه گرفت. اما پس از چند ماه ابتدا ضراب، و سپس سایر متهمان این پرونده با قید وثیقه آزاد شدند و پسازآن دادگاه استانبول رأی به تبرئه ضراب و همکاران او داد.
همان زمان در ایران، بابک زنجانی بازداشت شد اما برخلاف ضراب، او آزاد نشد. چراکه دولت حامیاو در زمان تحریمها که زمینهساز تخلفات مالی او برای دور زدن تحریمها بود، جای خود را به دولت جدیدی داده بود و دیگر از تحریمها هم خبری نبود. بنابراین بابک زنجانی در زندان ماند و به اعدام محکوم شد. هرچند حکم اعدام او پس از یک سال هنوز اجرا نشده است و تکلیف بدهیهای نفتی او هم مشخص نیست.
اما سرنوشت رضا ضراب هم بازداشت دوباره بود. او پس از سفر به آمریکا به اتهام دور زدن تحریمهای ایران در شهر میامیدستگیر کرد. کارمندش کاملیا جمشیدی ۲۹ ساله، و حسین نجفزاده، ۶۵ ساله کارمند ارشد یک شعبه بانک ملت ایران هم همراه او دستگیر شدند. آنها متهم به تلاش برای انجام صدها میلیون دلار معاملات مالی در نقض تحریمهای آمریکا علیه ایران بودند. وکیل رضا ضراب نیز به دادگاهی که بررسی آزادی موکلش را با وثیقه پنجاه میلیون دلاری آغاز کرده پیشنهاد داد که بهجای زندان، او را در حبس خانگی در آپارتمانی مجلل در منهتن تحتالحفظ نگهداری کنند. نخستین جلسه دادگاه ضراب در ماه اردیبهشت ۱۳۹۵ در نیویورک برگزار شد و وی اتهامات مربوط به برنامهریزی توطئه برای انجام صدها میلیون دلار مبادلات مالی برای کمک به ایران را رد کرد. پس از آن تلاشهایی برای آزادی او از طریق وکیلش جولیانی صورت گرفت که هرچند هنوز به نتیجه نرسیده اما چشماندازی روشنتر نسبت به زنجانی در مقابل او قرار میدهد.
اینکه ارتباط بابک زنجانی و رضا ضراب چگونه است، هنوز کاملا روشن نیست. رضا ضراب، ابتدا هرگونه ارتباط با زنجانی را رد میکرد. او گفته بود: نمیدانم چطور این داستان درست شده که بابک زنجانی رئیس یا همکار یا شریک من است. این را ابتدا یکی از روزنامههای ترکیه با هدف خاص سیاسی مطرح کرد و بعد هم در ایران منعکس شد. زنجانی هیچوقت رئیس من نبوده. آقایان خودشان یک اشتباه مرتکب شدند و حالا هم نمیدانند باید چه بکنند.
از جمله اتهامات ضراب در پروندهای که برایش در ترکیه مفتوح و بابت آن به پنج سال حبس محکوم شد، قاچاق طلا بود؛ جالب اینکه بابک زنجانی نیز در جریان محاکمه خود از ماجرای خرید یک و نیم تن طلا از آفریقا و تلاش برای وارد کردن این محموله به کشور از طریق استانبول پرده برداشت اما نامیاز ضراب نبرد.
زنجانی در چهاردهمین جلسه محاکمه متهمان پرونده نفتی در پاسخ به سوال قاضی صلواتی مبنی بر اینکه از طرف شما دستور پرداخت 445 میلیون یورویی به بانکهای پارسیان و سرمایه به شرکت صفیرآلتین متعلق به رضا ضراب داده میشود و ضراب 12 میلیون یورو کارمزد میگیرد، گفت: بانک مرکزی پولهایش در حسابهای بانک پارسیان و سرمایه بود و این بانکها میخواستند بههالک بانک ترکیه واریز کنند که یک کارمزد اینها و یک کارمزد نیز بانک ترکیه میگرفت. در اصل ضراب کارمزد نمیگرفت بلکه پول وقتی به حسابش ریخته میشد، به خاطر کارمزدهایی که قبلاً کسر شده بود، 12 میلیون کم بود. مگر 12 میلیون یورو کامزد میشود.
در حقیقت آنچه رابطه کاری این دو را برملا کرد، پرداخت 12 میلیون یورو کارمزد از سوی بابک زنجانی به صرافی «صفیر آلتین» در دوبی بود که متعلق به رضا ضراب است. ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور گفته بود بابک زنجانی مراوداتی با ضراب داشته اما باید بررسی شود اظهارات بابک زنجانی در خصوص افراد چقدر صحیح است. امیرعباس سلطانی، مسئول کمیته پیگیری پرونده بابک زنجانی در مجلس شورای اسلامیبه روزنامه «تودیز زمان ترکیه» گفته بود: با توجه به اطلاعاتی که در دست داریم، بابک زنجانی و رضا ضراب جدا از هم نیستند و بخش اعظم اموال بابک زنجانی که ایران به دنبال آن میگردد، نزد رضا ضراب است. در این پرونده زنجانی تنها نبوده و یک مافیای قوی پشت سر اوست که در روند رسیدگی به پرونده مانع ایجاد میکنند. با توجه به اینکه مسئولان ایرانی بارها گفتهاند اموال زنجانی در خارج از کشور را پیدا نمیکنند، باز هم با اشاره به اینکه احتمال ارتباط بین زنجانی و ضراب دور از ذهن نیست، به نظر میرسد ضراب، کلید بخشی از پولهای گمشده در این پرونده باشد و جای آن در دادگاه خالی است. نکته جالب اینجاست که رسول کوهپایهزاده وکیل مدافع بابک زنجانی درباره بازداشت رضا ضراب گفته بود: بازداشت رضا ضراب شریک موکل من، به اتهام همکاری با ایران در دور زدن تحریمها، به خوبی بیانگر نقش موثر و کلیدی موکل در راستای خدمت به نظام است. او گفته بود: هیچوقت نباید دوستان و خدماتشان فراموش شود و نباید کاری کرد که به دست خودمان سبب خوشحالی دشمنان شویم. البته تردیدی نیست که ارائه خدمات و سابقه افراد مانع رسیدگی به اتهاماتشان نیست ولی هر اتهامی به موکل وارد باشد اخلال در نظام اقتصادی با قصد و علم ضربه زدن به نظام که منتج به افساد فیالارض باشد وارد نیست. آنچه از بررسی پرونده بابک زنجانی و رضا ضراب و مجموعه اطلاعات ناقصی که در این زمینه ارائه شده میتوان دریافت این است که رابطه بابک زنجانی ورضا ضراب، رابطه شراکت نبوده، چراکه دارایی بابک زنجانی در زمان بازداشت، 5/13 میلیارد دلار تخمین زده میشد درحالیکه مجموع دارایی رضا ضراب بسیار کمتر و در حد 87 میلیون دلار بود. از سوی دیگر، رضا ضراب هیچگاه کارمند بابک زنجانی نبوده است. به نظر میرسد آنها در موضوع انتقال طلا و پول بین ایران و ترکیه با هم ارتباط داشتند و ضراب بابت تسهیل در نقل و انتقال مالی، کارمزدی دریافت میکرد که البته با توجه به حجم بالای نقل و انتقال مالی در زمان تحریم از طریق ترکیه، مبلغ بسیار بالایی بود.
حال، بابک زنجانی در ایران همچنان در زندان است و مشخص نیست حکم اعدام او چه زمانی اجرا شود و اموال او هم پاسخگوی بدهیهای او به وزارت نفت نیست. اما رضا ضراب که در آمریکا زندانی است اندک اندک امید بیشتری برای آزادی پیدا میکند.
سایر اخبار این روزنامه
شبح پوپولیسم!
سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال
توهینکننده از رسانه ملی در سال ۸۸ اکنون مدافع اجرای قانون شده است!
سزاوار نیست برای ۴ روز حکومت دروغ و تهمت بزنید
نمایندگان تفسیر «رجل سیاسی» را از شورای نگهبان بخواهند
برنامه نفوذ سعودی در مسکو
از حضور جهانگیری در همه مناظرهها تا تاکید بر حقوق شهروندی
چرا ستاد رئیسی درباره مرتضوی بیانیه داد؟
رابطه پررمز و راز رضا - بابک
مذاکرات داخلی، یگانه راه حل بحرانهای منطقه
برگزاری انتخابات ریاستجمهوری در 103 کشور