روزنامه ابتکار
1397/10/25
علی فرامرزی از دلایل ناتوانی فارغ‌التحصیلان رشته‌های هنری برای ورود به چرخه اقتصاد هنر می‌گوید
حلقه‌های شکسته یک زنجیرهفاطمه امین‌الرعایا
روزی که نتایج کنکور اعلام شد، با ذوق و شوق وسایلش را جمع کرد و آماده کلاس‌ها شد. تصور می‌کرد روزی هنرمند بزرگی خواهد شد، فکر می‌کرد روزی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل شود می‌تواند در بهترین گالری‌های شهر، آثارش را به نمایش بگذارد؛ این شرح روزگار تمام دانشجویان رشته‌های هنرهای تجسمی است، اما این آرزوها به سادگی تبدیل به حقیقت خواهد شد؟
حلقه مفقوده بین دانشجویان و بازار تخصصی هنر
هر سال دانشجویان بسیاری در رشته‌های مختلف هنرهای تجسمی پذیرفته می‌شوند، آنها با کوشش فراوان و هزینه‌های بسیار بالای مواد و ابزار مورد نیاز، واحدهای درسی را یکی پس از دیگری می‌گذرانند که در نهایت بتوانند با برپایی نمایشگاه‌ها در گالری‌های گوناگون و فروش آثارشان وارد چرخه اقتصاد هنر شوند. اما آیا در عمل چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟ علی فرامرزی، نقاش صاحب سبک که تاکنون نمایشگاه‌های بسیاری در گالری‌های معتبر چون انجمن فرهنگی ایتالیا، فرهنگسرای نیاوران، موزه هنرهای معاصر و ... برگزار کرده است، به «ابتکار» می‌گوید: روال بخش خصوصی با گالری‌های عمومی مانند شهرداری‌ها و دانشگاه‌ها تفاوت دارد. در بخش خصوصی سرمایه‌گذاری صورت گرفته و هزینه‌های بسیاری برایش پرداخت میشود، بنابراین به سختی کار شخصی را که هنوز به فروش رسیدن یا نرسیدنش مشخص نیست، می‌پذیرد. برگزاری نمایشگاه آثار دانشجویان و تازه‌فارغ‌التحصیلان رشته‌های هنری بر دوش فرهنگسراها، خانه‌های فرهنگ و از همه مهم‌تر دانشگاه‌ها است. دانشگاه‌ها بخشی دارند به نام فوق برنامه. در همه دانشکده‌های هنری، گالری وجود دارد. این مکان‌ها هستند که باید از آثار دانشجویان با استعداد نمایشگاه برگزار کنند و ضمن حمایت از آنها، فعالیتهایشان را انعکاس دهند تا این افراد به تدریج شناخته شوند.
او می‌افزاید: متاسفانه این حلقه در حال حاضر دچار گسستگی شده است. زمانی در گذشته فرهنگسراها به خوبی در این حوزه فعالیت می‌کردند اما چندی است که به نظر می‌رسد فعالیتهایشان در این بخش چندان چشمگیر و کارساز نیست. در این میان حلقه مفقوده‌ای وجود دارد. برای دانشجویی که در حال تحصیل است و یا بعد از آن فارغ‌التحصیل میشود، بسیار مشکل است که بلافاصله وارد گالری‌های خصوصی شود و توقع داشته باشد، آثارش به فروش برسند، مگر اینکه استعدادهای ویژه‌ای توسط برخی گالری‌ها کشف شوند اما روال عمومی و معمول متاسفانه جز این است.
فرامرزی می‌گوید: ای‌کاش در دانشگاه‌ها با دید بی‌طرفانه دانشجوها را با واقعیت‌های فضای تجسمی حاکم بر دنیا و ایران آشنا کنند.
دانشجویان با فضای واقعی آشنا نیستند
یکی از راه‌های آشنایی دانشجویان با فضای هنری واقعی موجود در جامعه، گفت‌وگو و آشنایی با هنرمندان فعال و موفق در این عرصه است. دانشگاه‌ها چقدر در این زمینه به دانشجویان کمک می‌کنند؟ فرامرزی که به تازگی یکی از آثارش در حراج تهران به فروش رسیده است، می‌گوید هیچ وقت از او برای گفت‌وگو با دانشجویان در دانشگاه‌ها دعوت نشده است. او می‌افزاید: تا به حال از من برای شرکت در حراج‌ها و فروش‌های دانشگاه‌هایی دعوت نشده است. من در حوزه تجسمی ایران مطالب بسیاری می‌نویسم و در این زمینه کتاب‌های مختلفی منتشر کرده‌ام. اما تاکنون حتی یک‌بار هم از من دعوت نشده تا در دانشگاهی برای گفت‌وگو یا سخنرانی دعوت کنند. تا به حال علاقه‌ای در این زمینه حداقل در مورد من وجود نداشته است.
او درباره آسیب‌ها و پیامدهای عدم آشنایی دانشجویان هنر با هنرمندان و فعالان هنری در فضای واقعی هنر ایران، برای ورود به دنیای اقتصاد هنر و بازار هنرهای تجسمی می‌گوید: آشنا نبودن دانشجویان با فعالان هنری، برایشان آسیب‌های بسیاری به دنبال دارد. زمانی که برخی از استادان، افرادی را که به صورت عملی، تجربی و حرفه‌ای توانسته‌‌اند در حوزه پیچیده کارهای هنری صاحب نام شوند، نمی‌شناسد تنها سوءتعبیر و تصورات و یا شنیده‌های خودش از اطراف را برای دانشجوها بیان می‌کند. وقتی افرادی که به طور مستقیم با حوزه‌های حرفه‌ای سروکار دارند در محیط‌های دانشگاهی دعوت نمی‌شوند و علاقه‌مند به حضورشان نیستند، دانشجو با پیش‌قضاوت‌ها و اشتباه‌ها روبه‌رو میشود و برداشتش از فضای حرفه‌ای ممکن است برداشت واقع‌بینانه‌ای نباشد.
او می‌افزاید: دانشجو می‌خواهد توانایی و مهارتش را نشان بدهد و خودش را تثبیت کند اما درگیر راهکارهای اشتباه میشود و به اشتباه به جای مراجعه به دانشگاه و پاسخ طلبیدن از آنها، توقع دارد بخش خصوصی این کارها را انجام دهد. بخش خصوصی باید بتواند هزینه‌هایش را تامین کند، باید درآمد داشته باشد تا کارش را ادامه بدهد. بخش خصوصی نمی‌تواند آثار یک دانشجوی هنری را به نمایش بگذارد. اگر بخواهیم عملی و حرفه‌ای به این ماجرا نگاه کنیم، این اتفاق، امکان‌پذیر نیست. اما اگر بخواهیم فانتزی و با نگاهی غیرواقعی به این روند بنگریم، دیگر ماجرا چیز دیگری است.
رابطه تصورات غیرواقعی از فضای حاکم بر هنر و آسیب به آینده این بخش
چند سالی است که افراد زیادی علاقه دارند تا به صورت آکادمیک در حوزه هنرهای تجسمی وارد شوند. اما بسیاری از این افراد، پس از اتمام دوره تحصیلی به صورت عملی در این بخش فعالیت نمی‌کنند که یکی از دلایلش آشنا نبودن با فضای واقعی حوزه تجسمی است. اما این اتفاق در درازمدت چه ضربه‌هایی به قشر آکادمیک و دنیای هنرهای تجسمی خواهد زد؟ فرامرزی می‌گوید: وقتی عده‌ای وارد حوزه تجسمی شدند اما نتوانستند به نتیجه که آرزو و هدف‌شان بوده دست پیدا کنند، روی نسل‌ها و گروه‌های بعدی که می‌خواهند وارد این رشته‌ها شوند تاثیر خواهد گذاشت. یکی از دلایل عدم موفقیت برخی از این افراد در رشته‌های تجسمی به شرایط اقتصادی و چرخه اقتصاد هنر برمی‌گردد. این افراد نمی‌دانند چطور واقعیت را از توقعات غیرواقعی و تصورات تشخیص بدهند. باید درباره این مسائل گفت‌وگو و بحث شود. وقتی دانشجویان نتوانند بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته تحصیلی خودشان فعالیت کنند، صدمه‌های زیادی خواهند خورد. فضای آکادمی و افراد آکادمیک هم از آسیب‌های این اتفاق در امان نخواهند بود و این افراد هم نمیتوانند وارد چرخه آثار تجسمی شوند.
به نظر می‌رسد فضاهای آموزشی و دانشگاهی در حوزه هنرهای تجسمی به جز تدریس اصول هنری و تکنیک‌های مختلف در رشته‌های گوناگون، باید نگاه ویژه‌ای به شرایط و الزامات ورود فارغ‌التحصیلان رشته‌های هنری به بازارهای هنری داشته باشند و با آموزش‌های لازم بتوانند آینده هنرهای تجسمی را با ورود افرادی تحصیل‌کرده، باتکنیک و خلاق تضمین کنند.
سایر اخبار این روزنامه
حسن روحانی در جمع مردم گنبد کاووس:
ماهواره پیام به‌زودی به فضا پرتاب میشود
جلال‌خو ش چهره
وضعیت هشدار در منطقه
کارگروه اکران با ارجح دانستن فیلم‌های کمدی، ضربه سنگینی به سینمای ایران می‌زند
فیلم بساز و پول پارو کن!
«ابتکار» راه‌اندازی بازار متشکل ارز توسط شورای پول و اعتبار را بررسی می‌کند
نقش صرافان و بانک‌ها در سناریوی جدید ارزی
تمام معادلات پیش‌روی ایران در جام ملت‌های آسیا بررسی شد
خیلی سخت، خیلی آسان
دونالد ترامپ ترکیه را به نابودی اقتصادی تهدید کرد
دعوای واشنگتن و آنکارا بر سر کردها
سانحه هواپیمای بوئینگ 727 ارتش در زیبادشت کرج باعث شهادت 15 نفر شد
فرود مرگبار در «فتح» به‌جای نشستن در «پیام»
علی فرامرزی از دلایل ناتوانی فارغ‌التحصیلان رشته‌های هنری برای ورود به چرخه اقتصاد هنر می‌گوید
ظریف در همایش بزرگ فعالان اقتصادی ایران و عراق:
منطقه امن منطقه‌ای است که هیچ کشوری امنیت خود را جدای از امنیت همسایگان نداند
برجام؛ هضم در نظم جهانی
رئیس قوه قضائیه:
کسی که رای دادگاه را پاره می‌کند، به قانون و قوه قضائیه توهین کرده است
